TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | AR469 |
| Ad | Demir Çağı’nda Orta Anadolu I |
| Yarıyıl | 7. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Arş.Gör.Dr. İlkay AKLAN |
Dersin Amacı
Bu dersin amacı, M.Ö. 1. Binyılın ilk yarısında Orta Anadolu Bölgesi’nin siyasi, kültürel ve sosyo-ekonomik yapısını bölgedeki önemli merkezler eşliğinde tanıtmaktır.
Dersin İçeriği
Hitit Devleti’nin yaklaşık M.Ö. 1200 yıllarında yıkılmasının ardından Pers egemenliğine (yak. M.Ö.550) kadar devam eden süreç içerisinde Orta Anadolu Bölgesi’nde yaşanan siyasal ve kültürel gelişmeler, yazılı kaynaklar ve arkeolojik veriler ışığında incelenmektedir.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Aydıngün, H. (2014). Uygar Dünyanın İlk Yıkılışı MÖ 1200, İstanbul; Drews, R. (2014). Tunç Çağı’nın Sonu, İstanbul; Genz, H. (2003). “The Early Iron Age in Central Anatolia”, Identifying Changes: The Transition from Bronze to Iron Ages in Anatolia and its Neighbouring Regions, 179-192; Voigt, M. M. ve Henrickson, R. C. (2000). “The Early Iron Age at Gordion: The Evidence from the Yassıhöyük Stratigraphic Sequence”, The Sea Peoples and Their World: A Reassessment, 327-360; Hawkins, J. D. (2000). Corpus of Hieroglyphic Luwian Inscriptions Vol.1. Part 1. Inscriptions of the Iron Age, Berlin; Hawkins, J. D. (2000). Corpus of Hieroglyphic Luwian Inscriptions Vol.1. Part 2. Inscriptions of the Iron Age, Berlin; Akçay, A. (2014). “Tabal Ülkesinin Tarihsel Süreci Üzerine Bir Değerlendirme”, Tarih İncelemeleri Dergisi, 29 (1), 37-58; Adalı, S. F. (2018). “Yeni Assur Krallığı’nın Orta Anadolu’ya İlgisi: Melid, Tabal, Frig ve Lidya İlişkileri”, Assurlular: Dicle’den Toroslar’a Tanrı Assur’un Krallığı, 276-299.
Notlar
Akçay, A. (2011). Arkeolojik ve Filolojik Belgeler Işığında Tabal Ülkesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara; Aklan, İ. (2022) Ovaören Demir Çağı Mimarisinin Orta Anadolu Mimari Gelenekleri İçindeki Yeri ve Önemi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, AHBV Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ankara; Kurt, M. (2010). “Tabal Ülkesi’nin Politik ve İdari Yapısı”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (23), 127-136.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Orta Anadolu Bölgesi’nin coğrafi özelliklerini ve farklı kültür bölgelerini tanır. |
| ÖÇ02 | Bölgenin Demir Çağı kronolojisini kavrar. |
| ÖÇ03 | Geç Tunç Çağı sonu ve Demir Çağı başında yaşanan değişimin sebeplerini tartışır. |
| ÖÇ04 | Orta Anadolu Erken Demir Çağı’nın sosyal ve kültürel yapısını açıklar. |
| ÖÇ05 | Orta Anadolu Orta Demir Çağı’nın siyasi, sosyal ve kültürel yapısını açıklar. |
| ÖÇ06 | Dönemin mimari geleneğini ayırt eder. |
| ÖÇ07 | Tabal yerel yazıtlarını ve heykeltıraşlık eserlerini tanır. |
| ÖÇ08 | Tabal, Frig, Yeni Asur ve Lidya ilişkilerini yorumlar. |
| ÖÇ09 | Orta Anadolu Demir Çağı ile ilgili edindiği bilgileri yazılı ve sözlü olarak ifade eder. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Arkeolojinin temel bilgilerini ve ileri düzeydeki uygulamalı bilgileri kavrar. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Arkeolojinin bilimsel ve uygulama alanlarına yönelik ileri düzey bilgileri, bilimsel sonuçları ve problemleri açıklar. | 5 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Arkeolojik veri ve materyali kronolojik olarak sınıflandırır. | 4 |
| PÖÇ04 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Arkeolojik materyalin stil özelliklerini inceler. | 5 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Arkeoloji mesleği içinde kazandığı tüm becerileri ulusal ve evrensel ihtiyaçlar doğrultusunda topluma ve insanlığa hizmet için kullanır. | |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Arkeolojide edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri bütüncül bir bakış açısı ile yorumlar. | 4 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Arkeolojik verileri görsel ve sözel çerçevede teknolojik araçları da kullanarak kayıt altına alır. | |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Arkeolojik sit alanlarındaki arazi çalışmalarında (kazı ve yüzey araştırmaları) ve projelerde sorumluluk alır. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Arkeolojik verilerin yazılı ve görsel olarak değerlendirildiği laboratuvar ortamında bireysel ve ekip çalışması yapar. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Mesleki alanda edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Mesleki ve bireysel gelişimi içinde bilimsel, sosyal, sanatsal ve kültürel alanlarda yaşam boyu gelişim prensibi ile kendini sürekli geliştirir. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçe ve yabancı dili kullanarak alanı ile ilgili bilgileri uzman veya uzman olmayan kişilerle paylaşır. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Mesleki ve etik sorumluluk bilincine sahip olur. | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Tarihi ve kültürel mirası korur. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Farklı disiplinlerle problem çözmeye yönelik ortak çalışmalar düzenler. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Dersin tanımı, kapsamı, genel kronoloji ve kaynakça tanıtımı | Tanıtım | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Orta Anadolu Bölgesi’nin coğrafi sınırları, jeolojik yapısı, iklim ve bitki örtüsü özellikleri | Atalay, İ. ve Mortan, K. 2011, Türkiye Bölgesel Coğrafyası, s. 447-475. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 3 | Hitit İmparatorluğu’nun yıkılışına etki eden faktörler ve Erken Demir Çağı’nda Anadolu’nun genel yapısı | Aydıngün, H. (2014). Uygar Dünyanın İlk Yıkılışı MÖ 1200, İstanbul. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 4 | Erken Demir Çağı’nda Orta Anadolu’nun sosyal ve kültürel yapısı: önemli yerleşmeler: Gordion ve Kaman-Boğazköy | Henrickson, R. C. ve Voigt, M. M. 1998, “The Early Iron Age at Gordion: The Evidence from the Yassıhöyük Stratigraphic Sequence”, Thracians and Phrygians: Problems and Parallelism,79-106. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 5 | Erken Demir Çağı’nda Orta Anadolu’nun sosyal ve kültürel yapısı: önemli yerleşmeler: Kaman-Kalehöyük, Çadır Höyük, Uşaklı Höyük | Schachner, A. 2019, Hattusa Efsanevi Hitit İmparatorluğu’nun İzinde, 248-261. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 6 | Erken Demir Çağı’nda Orta Anadolu’nun sosyal ve kültürel yapısı: önemli yerleşmeler: Ovaören, Niğde/Kınık Höyük, Oluz Höyük | Aklan, İ. 2022, Ovaören Demir Çağı Mimarisinin Orta Anadolu Demir Çağı Mimari Gelenekleri İçindeki Yeri ve Önemi, AHBV Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, s. 107-115. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 7 | Değerlendirme, güncel yorumlar ve tartışma | Genel Tekrar | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 8 | Ara Sınavlar | Genel Tekrar | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Orta Demir Çağı tarihsel çerçevesi: Frig, Tabal, Yeni Asur ve Lidya İlişkileri 1 | Akçay, A. 2014, “Tabal Ülkesinin Tarihsel Süreci Üzerine Bir Değerlendirme”, Tarih İncelemeleri Dergisi, 29 (1), 37-58. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 10 | Orta Demir Çağı tarihsel çerçevesi: Frig, Tabal, Yeni Asur ve Lidya İlişkileri 2 | Adalı, S. F. 2018, “Yeni Assur Krallığı’nın Orta Anadolu’ya İlgisi: Melid, Tabal, Frig ve Lidya İlişkileri”, Assurlular: Dicle’den Toroslar’a Tanrı Assur’un Krallığı, 276-299. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 11 | Tabal yerel yazıtları ve heykeltıraşlık eserleri | Akçay, A. (2020). “Tabal Heykeltraşlık Eserleri Üzerine Genel Bir Değerlendirme”, HEFAD (AHBV Edebiyat Fakültesi Dergisi), 1 (2), 11-28. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 12 | Dağ Kentleri: Göllüdağ ve Kerkenes örneği | Aklan, İ. 2022, Ovaören Demir Çağı Mimarisinin Orta Anadolu Demir Çağı Mimari Gelenekleri İçindeki Yeri ve Önemi, AHBV Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, s.253-262. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 13 | Sosyal ve kültürel yapı: merkezler ışığında Orta Anadolu Orta Demir Çağı mimari geleneği | Aklan, İ. 2022, Ovaören Demir Çağı Mimarisinin Orta Anadolu Demir Çağı Mimari Gelenekleri İçindeki Yeri ve Önemi, AHBV Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, s. 184-262 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 14 | Alişar IV seramik geleneği ve köken sorunu | Dönmez, Ş- Abazoğlu, F. 2018, Kızılırmak Havzası Demir Çağı Boya Bezekli Çanak-Çömlek Geleneğinin Kökeni Üzerine Düşünceler, TÜBA-AR, 23, s.81-99 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 15 | Genel değerlendirme ve tartışma | Genel Tekrar | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Genel Tekrar | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Genel Tekrar | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 6 | 6 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 16 | 16 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 78 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,12 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||