TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | MMB208 |
| Ad | Malzeme Bilimi 2 |
| Yarıyıl | 4. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 5 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. ABDULKADİR YAŞAR |
Dersin Amacı
Bu dersin amacı çeliklere uygulanan ısıl işlemler ile ilgili temel kavramları öğretmek, bu temel bilgileri kullanarak tasarım ve imalat için malzeme özelliklerini iyileştirebilme kabiliyeti kazandırmaktır.
Dersin İçeriği
Saf demir için ısıl dönüşüm diyagramı ve kristal yapıları. Demir-karbon denge diyagramı. Zaman-sıcaklık dönüşüm diyagramları. Perlit, beynit ve martenzit oluşumları oluşumu. Sertleştirilebilme. Çeliklere uygulanan ısıl işlemler. Tavlama işlemleri. Sertleştirme. Sertleştirme sonucuna etki eden faktörler; ısıtma ortamı, ısıtma hızı, bekletme süresi, sertleştirme sıcaklığı. Sertleştirmede kullanılan soğutma metotları; Doğrudan soğutma, martemperleme, östemperleme. Soğutma ortamları; su, tuzlu su, yağ, su bazlı polimer sıvılar, hava. Yüzey sertleştirme işlemleri; alevle sertleştirme, indüksiyon ile sertleştirme. Karbürleme ve karbürleme sonrası uygulanan ısıl işlemler, nitrürleme, karbonnitrürleme. Tasarımın ısıl işlemlerdeki rolü ve ısıl gerilmeler.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Malzeme Bilimi, Prof.Dr. Abdulkadir YAŞAR Ders Notları
Notlar
Prof.Dr. Melih BAYRAMOĞLU Ders Notları, Steel and its Heat Treatment by Karl-Erik Thelning Materials and Processes in Manufacturing by E. Paul Degarmo, J.Temple Black and Ronald A. Kohser Malzeme Bilimi ve Mühendisliği, William F. Smith, çeviren ve uyarlayan N.G. Kınıkoğlu The Science and Design of Engineering Materials by J. P. Schaffer, A. Saxena, S.D. Antolovich, T. H. Sanders and S. B. Warner
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Demir-Karbon Denge Diyagramını, Zaman-Sıcaklık Dönüşüm Diyagramlarını ve bu diyagramların ısıl işlemlerde kullanımının önemini kavrar. |
| ÖÇ02 | Sertleştirilebilme kabiliyetinin nasıl belirlenebileceğini anlar ve elde edilen sonuçları pratikteki uygulamalar için yorumlayabilir |
| ÖÇ03 | Alaşım elementlerinin sertleştirilebilme kabiliyetine etkilerini kavrar |
| ÖÇ04 | Metallerin yapısı ile malzeme özellikleri arasındaki ilişkileri yorumlayabilir, |
| ÖÇ05 | Isıtma ve soğutmada oluşacak yapısal dönüşümleri yorumlayabilir, |
| ÖÇ06 | Isıl işlem parametrelerinin elde edilecek yapı ve özelliklere etkilerini yorumlayabilir, |
| ÖÇ07 | Tasarım ve imalatta istenilen malzeme özellikleri için ısıl işlem yöntemi seçebilir, |
| ÖÇ08 | Herhangi bir ısıl işlem sonrası elde edilebilecek özellikleri yorumlayabilir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Makine mühendisliğinin temel kavram, kuram ve prensiplerine hâkim olma | |
| PÖÇ02 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Matematik, fen ve mühendislik temel bilgisi ile donanımlı olma | 3 |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Makine mühendisliği temel alanlarında deney tasarlayıp, yapabilme; çıkan sonuçları ve elde edilen verileri irdeleyip yorumlayabilme | |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Çeşitli mühendislik teknikleri ve becerileri ile donanımlı olma | 2 |
| PÖÇ05 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Teknik, ekonomik, çevresel, üretilebilirlik, sürdürülebilirlik sınırlamaları dâhilinde çeşitli mühendislik ihtiyaçlarını karşılamak üzere bir sistem, bileşen veya süreç tasarlayabilme | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bir işletmede karşılaşabileceği uygulamaları bağımsızca inceleyip öğrenebilme; gördüğü problemlerinin kritik değerlendirmesini yapabilme; problemleri formüle edebilme ve uygun tekniği seçerek çözüm getirebilme | 2 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Bir ürünün veya üretim yönteminin tanımlanması, tasarlanması, geliştirilmesi ve kullanıma alınmasına öncülük edebilme | 3 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliğinin farkında olma ve kendini devamlı yenileyebilme | 3 |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İngilizceyi teknik veya teknik olmayan konularda yazılı ve sözlü etkin kullanabilme | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Çok etkin bir biçimde bilgisayar kullanabilme; bilgisayar destekli çizim, tasarım, çözümleme ve sunum yapabilme | 2 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Takım çalışmasına yatkın olma, çevresiyle iyi iletişim kurabilme; çok yönlü ve disiplinler arası çalışan bir takımın üyesi olarak verimli çalışabilme | |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Teknik ve etik sorumluluklarının farkında, meraklı ve yenilikçi olma | 3 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Demirin dönüşüm diyagramı, ferrit ve östenitin kristal yapıları ve özellikleri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 2 | Demir karbon denge diyagramı, sade karbonlu çeliklerde yavaş ısıtma ve soğutma sonucu oluşan yapılar ve özellikleri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 3 | Zaman sıcaklık dönüşüm ve İzotermal dönüşüm ve sürekli soğuma dönüşüm diyagramları | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 4 | Sertleşme kabiliyeti ve sertleşme kabiliyeti ile ilgili verilerin belirlenmesi ve kullanımı | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 5 | Çeliğin ısıl işlemine giriş, östenitleştirme, küreselleştirme ve yeniden kristalleşme işlemleri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 6 | Gerilim giderme, yumuşatma tavı ve normalizasyon işlemleri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 7 | Sertleştirme işlemi; ısıtma ortamı, ısıtma hızı, sertleştirme sıcaklığı ve bekletme süresinin etkileri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 8 | Ara Sınav | Arasınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Doğrudan soğutma, martemperleme, ostemperleme ve temperleme işlemleri, soğutma ortamları | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 10 | Yüzey sertleştirme işlemleri; Karbürleme, karbürleme yöntemleri ve karbürleme sonrası uygulanan ısıl işlemler, | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 11 | Alev ve endüksiyon yöntemleriyle yüzey sertleştirme, nitrürleme | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 12 | Tasarımın ısıl işlemlerde önemi ve artık gerilmeler | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 13 | Vaka çalışmaları; sertleştirme işlemlerinde olabilecek problemler ve giderilmesi. Jominy Deneyi | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 14 | Metalografi | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 15 | Kompozit malzemeler ve üretim yöntemleri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Final sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Final sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 12 | 12 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 18 | 18 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 114 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,56 | ||
| AKTS | 5 AKTS | ||