TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | EFMZ108 |
| Ad | Eğitim Sosyolojisi |
| Dönem | 2022-2023 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 2. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. ADNAN GÜMÜŞ |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Prof. Dr. ADNAN GÜMÜŞ
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Temel toplumsal süreçlerin ve sosyolojinin temel kavramlarının, kuramlarının ve yaklaşımlarının öğrenilmesi; eğitimin sosyal işlevlerinin ve anlamının kavranması; eğitim süreçleri ile sosyal, iktisadi, politik, kültürel olgular ve kurumlar arasındaki, zümre, sınıf, güç birlikleri arasındaki karşılıklı ilişkinin kavranması; sosyolojik perspektiflerden eğitim sorunları, politika, reform ve uygulamalarına yönelik çözüm önerilerine dair çıkarımlarda bulunulabilmesi.
Dersin İçeriği
Temel toplumsal süreçler ve sosyolojinin temel kavramları (toplum, kültür, kozmos, uygarlık, sosyal yapı, sosyal olgu, sosyal olay, sosyal etkileşim, sosyal eylem, sosyal grup, zümre, sınıf, güç-nüfuz ilişkileri, iktidar, değişme vd.); sosyolojinin öncüleri (Platon, Aristoteles, Farabi, İbn-i Haldun, A. Comte, K. Marx, E. Durkheim, M. Weber vd.) ve eğitim görüşleri; temel sosyolojik teoriler (işlevselcilik, yapısalcılık, sembolik etkileşimcilik, çatışma kuramı, eleştirel teori, fenomenoloji ve etnometodoloji) açısından eğitim; toplumsal süreçler (sosyalleşme, sosyal tabakalaşma, sosyal hareketlilik, sosyal değişme vd.) ve eğitim; toplumsal kurumlar (aile, din, ekonomi,siyaset) ve eğitim; Türkiyede sosyolojinin ve eğitim sosyolojisinin gelişimi (Ziya Gökalp, İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Nurettin Topçu, Mümtaz Turhan, Niyazi Berkes vd.); kültür ve eğitim; sosyal, kültürel, iktisadi, idari, siyasi, ahlaki eylem, bir sistem ve topluluk olarak okul.
Dersin Ön Koşulu
Ön koşul bulunmamaktadır.
Kaynaklar
Temel sosyoloji problemleri ile önemli isim ve eserlerden derlemeler halinde düzenlenmiş halde verilen pdf notlarla, derslerde ve bu notlarda adı geçen isimlerin eserleri ve bu akımlara dair eserler temel kaynak durumundadır.
Notlar
Sosyolojiye Giriş ve Eğitim Sosyolojisi kitapları ile mitolojiden dinlere toplum ve kültürlerin oluşumu ve eğitim sorunları ile ilgili her tür kaynak destek materyalini oluşturmaktadır.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Bilim ve eğitim tanımlarını, eğitim sosyolojisinin tanımını ve temel çalışma alanlarını bilir. |
| ÖÇ02 | Bilim ve eğitimin toplumsal işlevlerini bilir. |
| ÖÇ03 | Zümre, sınıf ve güç-nüfuz ilişkilerinin eğitim alanındaki yansımalarını bilir. |
| ÖÇ04 | Kurumların, sosyal yapı ve sosyal değişmelerin eğitim, okul ve toplumun işleyişi ile bireylerin yaşamları üzerindeki etkilerini kavrar. |
| ÖÇ05 | Kültür, din, gelenek, ideolojilerin eğitsel yaşantılar üzerindeki etkisini kavrar. |
| ÖÇ06 | Toplumsal grupların, ilişkilerinin ve dinamiklerinin grup ve bireyler üzerindeki etkilerine ilişkin duyarlılık geliştirir. |
| ÖÇ07 | Öğretim programlarının insan, toplum ve doğa yararına, toplumun sosyokültürel ve ekonomik ihtiyaçları doğrultusunda yapılandırılmasının önemini kavrar. |
| ÖÇ08 | Okul ve sınıf içi ilişkileri ve kişi-gruplar arası ilişki ve sorunları inceler ve çözüm önerileri geliştirir. |
| ÖÇ09 | Eğitim sosyolojisinden elde ettiği bakışla eğitim politika, planlama ve yapılanmasına yönelik farklı bakış ve modeller geliştirebilir. |
| ÖÇ10 | Eğitim ve okulda yaşanan sorunlara sosyolojik perspektiften alternatif çözümler önerebilir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil eğitiminin temel kavram ve terimlerini açıklar. | 2 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyatın temel kavramlarını, Türk ve dünya edebiyatının başlıca yazar ve eserlerini bilir. | 2 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkçenin anlama (dinleme ve okuma) ve anlatma (konuşma ve yazma) becerilerini; bilişsel, duyuşsal ve psikomotor yönüyle bilir. | 2 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil becerilerinin geliştirilmesinde dil bilgisi ve dil bilimin yeri ve önemini belirler. | 1 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkçe öğretimi ile ilgili öğretim programları, öğretim strateji, yöntem ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirme bilgisine sahiptir. | 2 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yerini, Türkçenin tarihî gelişimini ve bu gelişime bağlı olarak yaşanan değişimleri inceler. | 2 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe dil bilgisini (ses, şekil, yapı, anlam, köken, söz dizimi vb.) tüm alanlarıyla ayırt eder. | 1 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencinin gereksinimine uygun Türkçeye ilişkin materyal geliştirir ve etkinlik tasarlar. | 2 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Tüm dil becerilerini (okuma, yazma, dinleme, konuşma) geliştirmeye yönelik yöntem ve teknikleri kuramsal ve uygulamalı olarak gerçekleştirir. | 2 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe dersi öğretim programlarını ve Türkçe öğretiminde kullanılan materyalleri (Türkçe ders kitapları, görsel ve basılı malzemeler, maketler vb.) çok yönlü (biçim, içerik vb.) ve eleştirel bir bakış açısıyla inceler. | 3 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Ana dili Türkçe olanlara, yabancılara, Türk soylulara ve iki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretiminin benzerlik ve farklılıklarını ayırt eder. | 3 |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Arap alfabesiyle yazılı Türkçe metinleri okur. | 1 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Soyut işlemler dönemine geçiş yapmış öğrencilerin dil öğrenme durumlarını ve okudukları kaynakları değerlendirir. | 2 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçeyi sözlü ve yazılı iletişimde iyi ve doğru olarak kullanır. | 3 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe öğretiminde başvurulan mevcut ve yeni yaklaşım, yöntem, teknik ve stratejileri kullanır. | 4 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe öğretimine ilişkin kazandığı bilgi ve becerileri, okullarda gözlem ve uygulama boyutlarıyla ortaya koyar. | 3 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği bilgi ve becerileri Türkçe öğretmenliğine uyarlar. | 3 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Etkili iletişimin ögeleri olan empati, aktif dinleme, ben dili kullanımı ve çatışma çözme becerilerini vb. verimli bir şekilde gerçekleştirir. | 3 |
| PÖÇ19 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencilerin seviyelerine uygun edebî ve öğretici metinleri Türk ve dünya edebiyatı ürünlerinden seçer. | 2 |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçe ve yabancı dilde bilişim ve iletişim teknolojilerini etkin olarak kullanır. | 3 |
| PÖÇ21 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkçe öğretimiyle ilgili sorunları tanımlar, olay ve olguları kavramsallaştırır, bilimsel yöntem ve tekniklerle inceler, verileri yorumlar ve araştırmalara dayalı çözüm önerileri geliştirir. | 4 |
| PÖÇ22 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencilerin dil kazanımlarını farklı yöntemler kullanarak çok yönlü değerlendirir. | 3 |
| PÖÇ23 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Uygulamalarda, bireysel ve grup çalışmalarında, karmaşık sorunları çözmek için sorumluluk alır ve aldığı görevi etkin bir şekilde yerine getirir. | 5 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Bilimlerin, sosyolojinin, eğitim sosyolojisinin, okul sosyolojisinin konusu, tanımı ve önemi | Okuma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 2 | Eğitim ve eğitim olmayan, bilim ve bilim olmayan ayrımları | Okuma, literatür taraması, tartışma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Evren, doğa, yaşam, insan, dil, kültür ve sanatın oluşumu ve evrimi ile ilgili bilgi ve paradigmalar | Okuma, literatür taraması, tartışma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Mitos, dinler, sosyal düşünce, bilim ve felsefenin oluşumu | Okuma, literatür taraması, tartışma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | Sosyal olay, sosyal olgu, sosyal ilişki, sosyal etkileşim, sosyalizasyon, değer, norm, pozisyon, statü, rol, kimlik, grup, zümre oluşumları ve eğitimle ilişkileri | Okuma, inceleme, örnekler hazırlama | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 6 | Tabaklaşma, sınıf, güç ve nüfuz ilişkileri ve eğitimle ilişkileri | Okuma, inceleme, örnekler hazırlama | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 7 | Toplumsal kurumlar (aile, din, ekonomi, siyaset), sosyal yapı ve eğitim | Okuma, inceleme, örnekler hazırlama | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 8 | Ara Sınav | Sınav hazırlığı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Okul içi dinamikler; sosyal, kültürel, ekonomik, siyasi, yönetsel, ahlaki bir sistem ve topluluk olarak okul (okul içi yapı, otorite, meşruiyet, süreç, gruplaşma, norm, değer, ilişki ve disiplin durumları ve aralarındaki bağlar) | Okuma, inceleme, örnekler hazırlama | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 10 | Değişim ve eğitim: Modernleşme ve postmodernleşme, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin eğitime yansımaları | Okuma, inceleme, örnekler hazırlama | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 11 | Toplumun inşası, sürdürümü ve sosyal hareketlilik (dikey ve yatay mobilite), bilgi dağıtımı, okula seçme ölçütleri, öğrenme biçimleri, öğretim programları, bilginin yönetimi ve kişilik ve kültürlerin yeniden üretimini, eğitim hakkı ve eğitimde fırsat eşitliği, sosyal hareketler, demokrasi ve eğitim ilişkileri, eğitimin planlanması, programlama ve reform tartışmaları | Okuma, investigation, görüş oluşturma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 12 | Sosyolojinin ve eğitim sosyolojisinin öncüleri (Platon, Aristoteles, Farabi, İbn-i Haldun, A. Comte, K. Marx, E. Durkheim, M. Weber ve diğerleri) ve eğitim görüşleri | Okuma, literatür | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay, Problem Çözme |
| 13 | Temel sosyolojik teoriler (işlevselcilik, yapısalcılık, sembolik etkileşimcilik, çatışma kuramı, eleştirel teori, fenomenoloji ve etnometodoloji) açısından eğitim | Okuma, literatür, tartışma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay, Problem Çözme |
| 14 | Türkiye'de eğitimle ilgili farklı görüşler ve sosyoloji ve eğitim sosyolojisinde önemli isimler | Okuma, inceleme, görüş oluşturma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay, Problem Çözme |
| 15 | Eğitim teorileri, eleştirel, bilimsel eğitim, eleştirel pedagoji, alternatif okul ve eğitim tartışmaları, farklı eğitim anlayışları | Okuma, görüş oluşturma, önerilerde bulunma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav hazırlığı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav hazırlığı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 2 | 2 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 6 | 6 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 14 | 14 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 78 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,12 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||