TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TE339 |
| Ad | Dilbilim |
| Yarıyıl | 5. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. MUNA YÜCEOL ÖZEZEN |
Dersin Amacı
Bu dersle İnsan dilinin ne olduğu konusunda salt dilbilgisel yaklaşımların yeterli olmadığını, bunun için dilbilimsel yöntemlere de başvurmak gerektiğini kavratmak amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Dilbiliminin tarihi ve tanımı, dilbilimin temel kavramlarının ve terminolojisinin tanıtılması bu dersin içeriğini oluşturmaktadır.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Doğan Aksan, Her Yönüyle Dil, Anaçizgileriyle Dilbilim, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2007 Berke Vardar, Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, ABC Kitabevi, İstanbul 1998 Dilbilim: Temel Kavramlar, Sorunlar, Tartışmalar, (Yayıma Hazırlayan: Ahmet Kocaman), Dil Derneği Yayınları, Ankara 2006 Kerim Demirci, Türkoloji İçin Dilbilim (Konular, Kavramlar, Teoriler), 2. Baskı, Anı Yayıncılık, Ankara, 2014.
Notlar
Şabak Köktürk; Semra Eyri, DİLBİLİM VE GÖSTERGEBİLİM: FERDINAND DE SAUSSURE VE GÖSTERGEBİLİMİ ANLAMAK
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Dilbilimin temel kavram ve terimlerini tanır. |
| ÖÇ02 | Dilbilimin temel kuramları konusunu değerlendirir. |
| ÖÇ03 | Dilbilim ile dilbilgisi arasındaki farklılık ve benzerlikleri tanır. |
| ÖÇ04 | Türkiyede dilbilim üzerine yapılmış genel çalışmaları tanır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihî ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | 3 |
| PÖÇ03 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bağımsız veya grupla birlikte edebî metinler üzerinde çalışma yapabilme yeteneğine sahip olur. | 4 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili temel başvuru kaynaklarını tanır. | 4 |
| PÖÇ05 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatı alanına ilişkin literatür bilgisini kullanır. | 3 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatına ilişkin bilgi ve becerisiyle eleştirel düşünce yetisini kullanır. | 4 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini öğrenir. | 3 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili disiplinler arasındaki etkileşimin farkında olur. | 3 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat yöntemlerini kullanarak elde edilen sonuçları sözlü ve görsel olarak sunar. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanı ile ilgili kavramları anlayabilen, bilgi aktarabilen, meslektaşları ile iletişim kurabilen, entelektüel birikime sahip olur. | 4 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkçeyi etkin olarak kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurar. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Eleştirel ve yaratıcı düşünce yetisiyle akademik dürüstlük ilkelerine uygun davranır. | 4 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yaşamı boyunca gerekli olabilecek temel bilgi ve beceriyi kullanarak geliştirir. | 3 |
| PÖÇ14 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel değişim ve gelişim sürecine hâkim olur. | 3 |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkolojinin sorunlarına çözüm üreterek gelişmesine katkı sağlar. | 3 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yeri ve önemini kavrar. | 3 |
| PÖÇ17 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Okuma, dinleme, konuşma, akıcı ve estetik yazı yazma becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve tekniklerini kullanır. | 4 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki gelişimlerinin yanı sıra ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal alanlarda eğitim gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir. | 4 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Dillerin oluşum teorileri, doğalcılar-yapaycılar | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 2 | dilbilim ve dilbilgisi arasındaki farklılıklar ve benzerlikler | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 3 | Türkiyede dilbilim | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 4 | dilbilimin kısa tarihi ve F. Saussure | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 5 | Saussure in yapısalcı yaklaşımında temel kavram ve terimler (dil-söz, art zaman-eşzaman) | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 6 | Saussure in yapısalcı yaklaşımında temel kavram ve terimler (gösterge, göstergelerin nedensizliği, uzlaşımsallık) | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 7 | Saussure in yapısalcı yaklaşımında temel kavram ve terimler ( dizim (sentegma)-dizi (paradigma) | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 8 | Ara Sınav | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | dilbilgiselleşme, kodlama (işaretleme) | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 10 | A. Martinet ve dilin çift eklemliliği | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 11 | dilbilimin alt başlıkları (sesbilgisi, sesbilim, sesbirim, sesbirimsel değişke, IPA) | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 12 | dilbilimin alt başlıkları (biçimbilgisi, biçimbirim, biçimbirimsel değişke, biçimbirim tasnifleri) | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 13 | dilbilimin alt başlıkları (sözdizim, sözce, söylem) | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 14 | başlıca dilbilim ekolleri | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 15 | metinlerle yaklaşım çalışmaları | kaynak okuma | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları (I). | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları (II). | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 6 | 6 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 16 | 16 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 78 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,12 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||