TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | VTS322 |
| Ad | Spor Atlarında Doping |
| Dönem | 2022-2023 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 6. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 1-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 1 AKTS |
| Yerel Kredi | 1 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. Oğuzhan YAVUZ |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Prof. Dr. Oğuzhan YAVUZ
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu derste spor atlarında doping için kullanılan yöntemler, bu amaçla kullanılan kimyasal madde ve ilaçların özellikleri, kullanım şekilleri, analiz yöntemleri ve doping kontrol yasalarının öğretilmesi amaçlanmıştır.
Dersin İçeriği
Bu dersin içeriğini doping amacı ile kullanılan maddeler, bu maddelerin sınıflandırılması, kullanım amaçları, uygulanma yolları, etki mekanizmaları, istenmeyen etkileri, Türkiyede doping etkili maddelerin kontrolünde uygulanan yasal kurallar ve doping etkili maddelerin analiz yöntemleri oluşturmaktadır.
Dersin Ön Koşulu
Yoktur
Kaynaklar
-Veteriner Hekimliğinde Toksikoloji-Kaya ve ark., 2002 -Klinik Toksikoloji-Şanlı, 1999 -Toxicology The Basic Science of Poisons-Casarett and Doull, 1996 -Veteriner Toksikoloji ve Çevre Koruma, Filazi A. (Ed), 2021
Notlar
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Spor atlarında doping amacı ile kullanılan maddeleri öğrenir |
| ÖÇ02 | Doping maddelerinin uygulanma yollarını, vücutta uğradığı değişiklikleri, etki mekanizmalarını ve istenmeyen etkilerini öğrenir |
| ÖÇ03 | Doping maddelerinin analizinde kullanılan yöntemler ve karşılaşılan zorluklar hakkında bilgi sahibi olur |
| ÖÇ04 | Spor atlarında doping ile ilgili yasal mevzuat hakkında bilgi sahibi olur |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan türleri ve ırklarını öğrenir, yapısal, işlevsel ve davranış özelliklerini tanır(anatomik, histolojik, fizyolojik, biyokimyasal vb). | 1 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Farklı hayvan türleri, yetiştirme şekilleri ve beklenen verim özellikleri doğrultusunda sağlıklı yetiştiricilik için bakım-beslenme alternatiflerini belirler ve amaca uygun besleme programları hazırlar. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hastalıkların tanı ve tedavi protokollerini belirler. | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hastalıklardan korunma ve tedavi amacıyla kullanılacak kimyasal ve biyolojik maddeler ile bunların üretim teknolojileri konusunda temel bilgileri öğrenir. | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan ırkları arasında verim değerlendirmeleri yapar, gerektiğinde ıslah çalışması yapabilecek düzeyde seleksiyon, melezleme, suni tohumlama bilgisini tekrarlar. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvancılık işletmeleri için en uygun yönetim planlamalarını yapar. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan ve hayvan sahiplerinin hakları konusunda bilgi sahibidir. | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İnsan tüketimi için üretilen hayvansal gıdaların ve/veya bileşiminde hayvansal ürün bulunan gıdaların hijyenik üretim, imalat, tüketime sunuluş ve satışlarında yeterli teknoloji bilgisine sahiptir. | |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Veteriner Hekimliğe ilişkin ulusal ve uluslararası kanun ve yönetmelikleri öğrenir. | |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Veteriner Hekimliği eğitimi süresince edindiği bilgileri kullanarak ve temel hekimlik ilkelerini gözeterek, hayvancılık işletmeleri, hayvansal gıda üretimi yapan işletmeleri yönetir. | |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvanlarda olması muhtemel her türlü hastalığı klinik olarak tanır, bu amaca yönelik olarak tanı yöntemlerini kullanır, gerektiğinde tanı materyallerini alır ve yetkili laboratuarlara gönderir ve/veya test eder, hekimliğin tüm yöntemlerini kullanarak (tanı yöntemleri sonuçlarını yorumlama, ilaç ya da operatif uygulamalar gibi) tanısı konulan hastalıkların tedavisini yapar. Bulaşıcı hastalıkların kontrolü amacıyla biyogüvenlik dâhil gerekli önlemleri alır. | 1 |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Kuramsal olarak belirlenen bakım-besleme protokollerini hazırlar ve kullanır. İşletme ve bölge düzeyinde özellikleri göz önünde bulundurarak, ekonomik yetiştiricilik için gerekli uygulamaları yapar. | |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İnsan tüketimi için üretilen hayvansal gıdaların ve/veya bileşiminde hayvansal ürün bulunan gıdaların üretimlerini denetler ve tüketime sunulan nihai gıda maddelerinin sağlık kontrolünü yapar. | |
| PÖÇ14 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Yetki ve sorumlulukların farkında olarak mesleğini icra etme bilincine sahip olur. Bireysel ve grup çalışmalarında sorumluluk alır, alınan görevi becerileri doğrultusunda yerine getirir. | 2 |
| PÖÇ15 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Uzmanlık alanı dışındaki problemlerde diğer uzmanlar ile işbirliği içinde, ekip üyesi olarak çözüme katkıda bulunur. Mesleki paydaşlarla iletişim de olarak, bölgesel veya ulusal düzeydeki ortak sorunlara çözüm üretme çabasındadır. | 2 |
| PÖÇ16 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bilimsel bilgiyi üretme ve kullanıma sokma metotlarını kavrar. Kazandığı bilgi ve becerileri eleştirel yolla değerlendirerek, alanı ile ilgili edinmesi gereken yeni bilgileri ve bilgi kaynaklarını belirler ve öğrenim gereksinimlerini gidereceği etkinliklere katılır. | 1 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Meslek kurul ve kuruluşlarında alanı ile ilgili görevler alır. Mesleki yetenek ve yetkilerinden yola çıkarak toplum bilinciyle sosyal projeler planlar ve hayata geçirir. Halk ve hayvan sağlığını ilgilendiren konularda ilgili kurullarda sorunun tanımlanması ve çözüm önerilerine ilişkin bilgiler verir ve etkinlikler düzenler. | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanındaki mesleki gelişimini devam ettirir ve sosyal ilişkileri kurabilecek düzeyde (en az Avrupa Dil Portföyü B1 genel düzeyi) en az bir yabancı dili kullanabilir. En az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile mesleki uygulamalar ve sosyal ilişkiler düzeyinde ihtiyaç duyulabilecek diğer teknolojik araçları kullanır. Dünya gündemini yakından takip eder, olaylara duyarlıdır. | |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Ülke ve bölge ihtiyaçlarının bilincinde olur, gerektiği takdirde bunları uygulamalarında rehber edinir. İnsan, hayvan ve hayvan sahibinin hakları konusunu tanımlar ve hayvan refahını tüm uygulamalarında gözetir. Hekimlik mesleğinin gereği olan etik değerlere sahiptir, bu değerleri gerektiğinde savunur. İş yeri ve beraberinde çalışan personel açısından iş güvenliği kavramlarına hâkim olur, uygulama ve savunma yeterliliğine sahip olur. Çevre sağlığı kurallarının bilincindedir ve doğayı korumaya yönelik uygulamaları yapar. Çevre, veteriner halk sağlığı ve zoonozlar konularında duyarlı olur. | 1 |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Veteriner hizmetleri ile ilgili olay ve olguları kavramsallaştırır; bilimsel teknik ve yöntemleri inceler, sonuçları yorumlar; sorunlara yönelik analiz veya yöntem kurgular; elde ettiği verilere göre çözüm ve/veya tedavi alternatifi sunar. Veteriner hizmetleri ile ilgili olarak güncellenen mevzuatları takip eder ve gerektiğinde kullanır. | 2 |
| PÖÇ21 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvanların fizyolojik ve fizyopatolojik durumlarını kavramsal ve olgusal olarak değerlendirebilir. | |
| PÖÇ22 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Hayvan hastalıklarının laboratuvar sonuçlarını (hematolojik, biyokimyasal, EKG, EEG, EMG vb.) değerlendirir, elde ettiği verilere dayalı olarak doğru tanı, teşhis ve tedavi metotlarını uygular. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Dersin tanıtımı, dopingin tanımı, kapsamı, tarihçesi | Ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Doping amacı ile kullanılan maddelerin sınıflandırılması, kullanım amaçları ve uygulanma yolları | Ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Doping maddelerinin etki mekanizmaları, vücutta uğradığı değişiklikler ve atılmaları ile istenmeyen etkileri | Ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 4 | Doping maddelerinin atın fizyolojisine ve sağlığına etkileri, Doping çeşitleri, doping şekilleri | Ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | Doping maddelerinin sınıflandırması | Ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | Doping maddesi kullanımını sınırlayıcı uygulamalar, sorumluluklar-I | Ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Doping maddesi kullanımını sınırlayıcı uygulamalar, sorumluluklar-II | Ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınav | Ders notları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
| 9 | Doping amaçlı kullanılan maddeler öğrenci sunumları-1. hafta | Ders notları | Öğretim Yöntemleri: Grup Çalışması, Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Doping amaçlı kullanılan maddeler öğrenci sunumları-2. hafta | Ders notları | Öğretim Yöntemleri: Grup Çalışması, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Doping amaçlı kullanılan maddeler öğrenci sunumları-3. hafta | Ders notları | Öğretim Yöntemleri: Grup Çalışması, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Doping şüpheli örnek alma kuralları | Ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 13 | Doping şüpheli örneklerin analizi-İmmunolojik ve kromatografik yöntemler | Ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 14 | HPLC, GC, GC-MS, LC-MS-MS | Ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 15 | Doping analizinde karşılaşılan sorunlar | Ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ders notları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ders notları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 1 | 14 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 1 | 14 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 2 | 2 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 4 | 4 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 34 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 1,36 | ||
| AKTS | 1 AKTS | ||