IEM762 Simülasyon

6 AKTS - 3-0 Süre (T+U)- . Yarıyıl- 3 Yerel Kredi

Genel Bilgi

Kod IEM762
Ad Simülasyon
Dönem 2022-2023 Eğitim-Öğretim Yılı
Yarıyıl . Yarıyıl
Süre (T+U) 3-0 (T-U) (17 Hafta)
AKTS 6 AKTS
Yerel Kredi 3 Yerel Kredi
Eğitim Dil Türkçe
Seviye Yüksek Lisans Dersi
Tür Normal
Öğretim Şekli Yüz Yüze Öğretim
Bilgi Paketi Koordinatörü Prof. Dr. HÜSEYİN GÜLER


Dersin Amacı / Hedefi

Dersin amacı istatistik ve ekonometride ihtiyaç duyulan simülasyon bilgisini edindirmektir. Bu alanlarda karşılaşılan bazı problemlerin analitik yoldan çözümlerini elde etmek zordur. Bu problemlerin çözümünde sanal bir deneyin gerçekleştirildiği simülasyon yöntemi uygulanabilir. Bu kapsamda simülasyonun tanımı ve içeriği; simülasyonda kullanılan teknikler; matematiksel modelleme konularına değinilecektir. Ayrıca bir olayın matematiksel modelini kullanarak simülasyonunu gerçekleştirmek için bir programlama diline ihtiyaç duyulur. Bu sebeple derste algoritma mantığına ve MATLAB programına da değinilecektir. Ardından bazı olayların Monte Carlo modelleri incelenerek öğrenciye pratik kazandırılmaya çalışılacaktır.

Dersin İçeriği

Rassal sayı üreteçleri, ters dönüşüm yöntemi, bazı kesikli ve sürekli dağılımlarda simülasyon, sanal deney, Monte Carlo tahmin, momentlerin Monte Carlo tahmini, Monte Carlo integral, Monte Carlo deney ile olasılık tahmini, testin gücü ve anlamlılık düzeyinin tahmini, Monte Carlo kritik değer bulma, regresyon modellerinde simülasyon, zaman serilerinde simülasyon, bootstrap yöntemi.

Dersin Ön Koşulu

Yok

Kaynaklar

İstatistiksel Simülasyon Ders Notları, Dr. Hüseyin GÜLER, Adana, 2015.

Notlar

Benzetim, Çevirenler: Mustafa Yavuz Ata, M. Akif Bakır, Osman Ufuk Ekiz, Nobel Kitabevi, 2015. Matematiksel Modelleme ve Simülasyon, Fikri ÖZTÜRK, Levent ÖZBEK, Gazi Kitabevi, Ankara, 2004. A Course in Simulation, Sheldon M. Ross, Macmillan, New York, 1990. Simulation: A Statistical Perspective, J. P.C. Kleijnen ve W. van Groenendaal, John Wiley, 1992. Simulation Modelling & Analysis, A. Law ve W. Kelton, McGraw-Hill, 1991. An Introduction to the Bootstrap, B. Efron ve R.J. Tibshirani, Chapman & Hall, 1993.


Dersin Öğrenme Çıktıları

Sıra Dersin Öğrenme Çıktıları
ÖÇ01 Bir olayın matematiksel modelini kurar
ÖÇ02 Matematiksel modelin simülasyonla çözümü için algoritma yazar
ÖÇ03 Yazdığı algoritmayı bir programlama dilinde kodlar
ÖÇ04 Rasgele değişkenlerin dağılımlarından sanal örnekler çekebilir
ÖÇ05 Modeldeki parametrelerin tutarlı Monte Carlo tahmin edicilerini tanımlar
ÖÇ06 Parametrelerin Monte Carlo tahminlerini elde eder
ÖÇ07 Bootstrap yaparak model parametrelerini tahmin eder


Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi

Sıra Tür Program Öğrenme Çıktıları Duzey
PÖÇ01 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem Araştırması alanında güncel kavramları açıklar 5
PÖÇ02 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem Araştırması alanında sahip olduğu bilgiler arasındaki ilişkileri açıklar 4
PÖÇ03 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Alanında sahip olduğu bilgilerin İktisat, İşletme ve diğer sosyal bilimlere nasıl uygulanacağını açıklar
PÖÇ04 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Problemlere çözüm önerileri geliştirmek üzere kavramsal düzeyde analiz yapar
PÖÇ05 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Karşılaşılan problemleri matematik, istatistik ve ekonometri bilgisi ile modeller 5
PÖÇ06 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Modeli tahmin etmek için en uygun yöntemden elde ettiği sonuçları yorumlar 4
PÖÇ07 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Araştırmadığı bir alanda akademik kurallar çerçevesinde farklı kaynaklardan yararlanarak elde ettiği bilgileri sentezler
PÖÇ08 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Bir örgüt/kurum için vizyon, amaç ve hedef belirlemek amacıyla alanında öğrendiği bilgileri kullanır
PÖÇ09 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Karşılaştığı problemleri çözmek üzere yeni yaklaşım ve yöntemler arar
PÖÇ10 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Analiz sonuçlarını uygun bir şekilde sunar
PÖÇ11 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Amaca uygun bir şekilde veri toplar/analiz eder
PÖÇ12 Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik Bulgularını Türkçe veya yabancı bir dilde yüksek lisans tezine ya da mesleki bir rapora dönüştürür
PÖÇ13 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem Araştırması yöntemlerini kullanarak kurumların ihtiyaç duyduğu çözüm önerilerini getirir 4
PÖÇ14 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Bir problemi çözmek üzere Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem ile ilgili bilgileri kullanarak bireysel çalışma yapar 4
PÖÇ15 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Bireysel olarak ve/veya ekip içinde sorumluluk alarak liderlik yapar
PÖÇ16 Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliğinin bilincinde olarak alanıyla ilgili güncel gelişmeleri izleyerek kendini sürekli yeniler
PÖÇ17 Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem ile ilgili bir paket program kullanır veya yeni bir bilgisayar kodu yazar 5
PÖÇ18 Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik İlgili kişilerin duygu, düşünce ve davranışlarını doğru bir şekilde yorumlar/kendisini yazılı ve sözlü olarak doğru bir şekilde ifade eder
PÖÇ19 Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik Güncel konuları takip ederek iktisadi ve sosyal olaylara ilişkin verileri yorumlar
PÖÇ20 Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik Toplumsal, bilimsel ve mesleki etik değerleri uygular


Haftalık Akış

Hafta Konu Ön Hazırlık Yöntemler
1 Temel kavramlar, olasılık ve rasgele değişkenlerle ilgili hatırlatma Olasılık ve rasgele değişkenlerin çeşitli kaynaklardan tekrarı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım
2 Olasılık-integral dönüşümü ve rassal sayı üreteçleri Ders notları, kaynak kitaplar Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Alıştırma ve Uygulama
3 Ters dönüşüm yöntemi, bazı kesikli ve sürekli dağılımlarda simülasyon Ders notları, kaynak kitaplar Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Benzetim, Problem Çözme
4 Bazı kesikli ve sürekli dağılımlarda simülasyon Ders notları, kaynak kitaplar Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Benzetim
5 Sanal deney, Monte Carlo tahmin Ders notları, kaynak kitaplar, Makale: Usta, Çırak ve Hileli Zar Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma, Benzetim, Problem Çözme
6 Momentlerin Monte Carlo tahmini Ders notları, kaynak kitaplar Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Benzetim
7 Monte Carlo integral Ders notları, kaynak kitaplar Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Benzetim, Problem Çözme
8 Ara Sınav Sınava yönelik tekrar Ölçme Yöntemleri:
Proje / Tasarım
9 Monte Carlo deney ile olasılık tahmini Ders notları, kaynak kitaplar Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Benzetim
10 Pi parametresinin Monte Carlo tahmini Ders notları, kaynak kitaplar Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Benzetim
11 Testin gücü ve anlamlılık düzeyinin tahmini Ders notları, kaynak kitaplar Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Benzetim, Problem Çözme
12 Monte Carlo yöntemiyle kritik değer bulma Ders notları, kaynak kitaplar Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Benzetim, Problem Çözme
13 Regresyon modellerinde simülasyon Ders notları, kaynak kitaplar Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Benzetim, Problem Çözme
14 Zaman serilerinde simülasyon Ders notları, kaynak kitaplar Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Benzetim, Problem Çözme
15 Bootstrap yöntemi Ders notları, kaynak kitaplar Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Benzetim, Problem Çözme
16 Yarıyıl Sonu Sınavları Sınava yönelik tekrar Ölçme Yöntemleri:
Yazılı Sınav
17 Yarıyıl Sonu Sınavları Sınava yönelik tekrar Ölçme Yöntemleri:
Yazılı Sınav


Öğrenci İş Yükü - AKTS

Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) İş Yükü (Saat)
Ders ile İlgili Çalışmalar
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 5 70
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar
Ödev, Proje, Diğer 0 0 0
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 15 15
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 30 30
Toplam İş Yükü (Saat) 157
Toplam İş Yükü / 25 (s) 6,28
AKTS 6 AKTS

Güncelleme Zamanı: 14.11.2022 10:33