RTST714 Toplumsal Tarih ve Sinema Sosyolojisi

6 AKTS - 3-0 Süre (T+U)- . Yarıyıl- 3 Yerel Kredi

Genel Bilgi

Kod RTST714
Ad Toplumsal Tarih ve Sinema Sosyolojisi
Yarıyıl . Yarıyıl
Süre (T+U) 3-0 (T-U) (17 Hafta)
AKTS 6 AKTS
Yerel Kredi 3 Yerel Kredi
Eğitim Dil Türkçe
Seviye Yüksek Lisans Dersi
Tür Normal
Öğretim Şekli Yüz Yüze Öğretim
Bilgi Paketi Koordinatörü Doç. Dr. ÖZGÜR İLKE ŞANLIER YÜKSEL


Dersin Amacı

Bu ders, küresel ve ulusötesi bir bağlamda film, sinema seyircisi ve sinema kurumları hakkında eleştirel bir anlayış sağlamayı amaçlamaktadır. Öğrenciler, kültürel çalışmalar, feminist çalışmalar, queer çalışmaları ve postkolonyal çalışmalar gibi sosyolojik ve disiplinlerarası mercekler aracılığıyla seyirci katılımı, film metinleri ve endüstri arasındaki çok katmanlı dinamikleri analiz edeceklerdir.

Dersin İçeriği

Bu ders, öğrencilerin sosyolojik becerilerini ve tarihsel sosyoloji bilgilerini geliştirmeleri için bir fırsat olarak tasarlanmıştır. Sosyolojik tahayyülü sinema tarihi çalışmaları ve filmlerle bir arada inşa etmeyi hedefleyen ders kapsamında, hem Türkiye tarihinin Dünya tarihindeki izdüşümü hem de bu tarihsel bağlam içerisinde sinemanın sosyolojik olarak nasıl deneyimlendiği tartışılacaktır. 1895 ve 2000'li yıllar arasındaki sinema tarihine genel bir bakış sunan bu derste odak noktası (Batı) Avrupa, ABD ve Türkiye arasında bölünmüştür. Sinema tarihyazımı üzerine giriş niteliğindeki düşüncelerin ardından, şu alt temalar ve akımlar ele alınacaktır: metin olarak film; sinema izleyicileri ve sinemaya gitme deneyimleri; sinema kurumları. Toplumsal sorunlar ve gerçekliklerin filmlere yansıması yine ders kapsamında yer almaktadır. Bir seminer olarak tasarlanan bu ders için öğrencilerden belirli bir toplumsal olgu/sorunu sinema tarihi ile ilişkilendirerek araştırması beklenmektedir. Tarihsel sosyolojik perspektife uygun şekilde arşiv taraması, sözlü tarih gibi yöntemler kullanarak öğrenciler seminer çalışmaları tasarlayacaklardır.

Dersin Ön Koşulu

Yok

Kaynaklar

• Akbulut H (2018) Bir seyirci araştırmasından etnografik deneyimler ve hikayeler. Folklor ve Edebiyat 95(3): 13–34. • Arslan, U.T. (2012). Bir Kapıdan Gireceksin: Türkiye Sineması Üzerine Denemeler. İstanbul: Metis. • Arslan, U.T. (2020). Kat-Sinema ve Etik. İstanbul: Metis. • Bauman, Z. (1999). Sosyolojik Düşünmek. İstanbul: Ayrıntı. • Biltereyst D, Meers P (2016) New cinema history and the comparative mode: Reflections on comparing historical cinema cultures. Alphaville: Journal of Film and Screen Media 1: 113–132. • Çam A, Şanlıer İ (2019) Toros yayla köylerinde sinema deneyimleri: Modernlik, şehir, sinema ve seyirci ilişkilerine dair bir soruşturma. Sinefilozofi Dergisi 3(7): 415–436. • Caunce, S. (2008). Sözlü Tarih ve Yerel Tarihçi. Ankara: Tarih Vakfı Yurt. • Çeliktemel-Thomen, Ö. (2015). “Denetimden Sansüre, Osmanlı’da Sinema”, Toplumsal Tarih 255, s. 72-79. • Değişen Seyir Kültürü ve Yeni Seyir Deneyimler. İstanbul: Literatürk Academia. • Delanty, G., Işın, E. (2017). Tarihsel Sosyoloji. İstanbul: Islık. • Diken, B. ve Laustsen, C. (2010). Filmlerle Sosyoloji. İstanbul: Metis. • Duruel Erkılıç, S. (2012). “2000 sonrası Türk Sinemasında Tarih ve Bellek”, Türk Sinemasında Tarih ve Bellek, Ankara: De Ki, s. 153-195. • Erdoğan, N. (1995). “Ulusal Kimlik, Kolonyal Söylem ve Yeşilçam Melodramı”, Toplum ve Bilim 67: 178-198. • Ergut, F. (Ed.) (2007). Tarihsel Sosyoloji: Stratejiler, Sorunsallar, Paradigmalar. Ankara. Tarih Vakfı Yurt. • Göktürk, D., Levent Soysal ve İpek Türeli (2011) İstanbul Nereye? Küresel Kent, Kültür, Avrupa. İstanbul: Metis. • Gürata A (2007) Hollywood in vernacular: Translation and cross-cultural reception of American films in Turkey. In: Stokes M, Allen RC, Maltby R (eds) Going to the Movies: Hollywood and the Social Experience of Cinema. Exeter: University of Exeter Press, pp.333–347. • Koçak, O. (2001). “1920’lerden 1970’lere Kültür Politikaları”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 2: Kemalizm, Ahmet İnsel (ed.), İstanbul: İletişim. • Kovács, András Balint. Modernizmi Seyretmek: Avrupa Sanat Sineması, 1950-1980, çev. Ertan Yılmaz, Ankara: De ki, s. 87-221; 227-404. • Özen, S. (2015). “Bir Tarih Malzemesi Olarak Film: Manaki Kardeşlerin ‘Hürriyet’ Çekimleri, Toplumsal Tarih 255, s. 62-71. • Özsoy, A. (Ed.) (2020). Sinema Seyir ve Seyirci: Türkiye’de 2000 Sonrası • Rancière, J. (2010). Özgürleşen Seyirci, çev. E. Burak Şaman, İstanbul: Metis. • Şanlıer Yüksel, İ. ve Çam, A. (2019b). Adana Sinema Tarihinden Kadınların Seyir Deneyimine Dair Fragmanlar. Kültür ve İletişim, (44), 63-94. • Vitrinel. E. , ""Benim Yerim"den "Yok-yerler"e: İstanbul'da Güncel Seyir Deneyimine Dair Salon-içi Manzaralar", sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 11:2, 227-265, (2020). • Vitrinel. E. , "Türkiye'de Görsel-İşitsel Korsan: Bir Endüstrinin Korsan Film Satıcıları Üzerinden Özdüşünümü", Moment Journal, 7:2, 241-264, (2020). • Yaren, Ö. (2008). Altyazılı Rüyalar Avrupa Göçmen Sineması. İstanbul: De Ki.

Notlar

• Akbulut H (2018) Bir seyirci araştırmasından etnografik deneyimler ve hikayeler. Folklor ve Edebiyat 95(3): 13–34. • Arslan, U.T. (2012). Bir Kapıdan Gireceksin: Türkiye Sineması Üzerine Denemeler. İstanbul: Metis. • Arslan, U.T. (2020). Kat-Sinema ve Etik. İstanbul: Metis. • Bauman, Z. (1999). Sosyolojik Düşünmek. İstanbul: Ayrıntı. • Biltereyst D, Meers P (2016) New cinema history and the comparative mode: Reflections on comparing historical cinema cultures. Alphaville: Journal of Film and Screen Media 1: 113–132. • Çam A, Şanlıer İ (2019) Toros yayla köylerinde sinema deneyimleri: Modernlik, şehir, sinema ve seyirci ilişkilerine dair bir soruşturma. Sinefilozofi Dergisi 3(7): 415–436. • Caunce, S. (2008). Sözlü Tarih ve Yerel Tarihçi. Ankara: Tarih Vakfı Yurt. • Çeliktemel-Thomen, Ö. (2015). “Denetimden Sansüre, Osmanlı’da Sinema”, Toplumsal Tarih 255, s. 72-79. • Değişen Seyir Kültürü ve Yeni Seyir Deneyimler. İstanbul: Literatürk Academia. • Delanty, G., Işın, E. (2017). Tarihsel Sosyoloji. İstanbul: Islık. • Diken, B. ve Laustsen, C. (2010). Filmlerle Sosyoloji. İstanbul: Metis. • Duruel Erkılıç, S. (2012). “2000 sonrası Türk Sinemasında Tarih ve Bellek”, Türk Sinemasında Tarih ve Bellek, Ankara: De Ki, s. 153-195. • Erdoğan, N. (1995). “Ulusal Kimlik, Kolonyal Söylem ve Yeşilçam Melodramı”, Toplum ve Bilim 67: 178-198. • Ergut, F. (Ed.) (2007). Tarihsel Sosyoloji: Stratejiler, Sorunsallar, Paradigmalar. Ankara. Tarih Vakfı Yurt. • Göktürk, D., Levent Soysal ve İpek Türeli (2011) İstanbul Nereye? Küresel Kent, Kültür, Avrupa. İstanbul: Metis. • Gürata A (2007) Hollywood in vernacular: Translation and cross-cultural reception of American films in Turkey. In: Stokes M, Allen RC, Maltby R (eds) Going to the Movies: Hollywood and the Social Experience of Cinema. Exeter: University of Exeter Press, pp.333–347. • Koçak, O. (2001). “1920’lerden 1970’lere Kültür Politikaları”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 2: Kemalizm, Ahmet İnsel (ed.), İstanbul: İletişim. • Kovács, András Balint. Modernizmi Seyretmek: Avrupa Sanat Sineması, 1950-1980, çev. Ertan Yılmaz, Ankara: De ki, s. 87-221; 227-404. • Özen, S. (2015). “Bir Tarih Malzemesi Olarak Film: Manaki Kardeşlerin ‘Hürriyet’ Çekimleri, Toplumsal Tarih 255, s. 62-71. • Özsoy, A. (Ed.) (2020). Sinema Seyir ve Seyirci: Türkiye’de 2000 Sonrası • Rancière, J. (2010). Özgürleşen Seyirci, çev. E. Burak Şaman, İstanbul: Metis. • Şanlıer Yüksel, İ. ve Çam, A. (2019b). Adana Sinema Tarihinden Kadınların Seyir Deneyimine Dair Fragmanlar. Kültür ve İletişim, (44), 63-94. • Vitrinel. E. , ""Benim Yerim"den "Yok-yerler"e: İstanbul'da Güncel Seyir Deneyimine Dair Salon-içi Manzaralar", sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 11:2, 227-265, (2020). • Vitrinel. E. , "Türkiye'de Görsel-İşitsel Korsan: Bir Endüstrinin Korsan Film Satıcıları Üzerinden Özdüşünümü", Moment Journal, 7:2, 241-264, (2020). • Yaren, Ö. (2008). Altyazılı Rüyalar Avrupa Göçmen Sineması. İstanbul: De Ki.


Dersin Öğrenme Çıktıları

Sıra Dersin Öğrenme Çıktıları
ÖÇ01 (Batı) Avrupa, ABD ve Türkiye'de sinemanın ortaya çıkışından 2000'lere kadar film üretimi, dağıtımı, gösterimi ve estetiği alanlarında sinema tarihindeki önemli gelişmeleri bilir.
ÖÇ02 Ele alınan her bir dönem veya akım için tarihsel bağlam, aktörler, filmler ve estetik konvansiyonları tanımlar.
ÖÇ03 Film mecrasının ana aşamalarını ve evrimlerini ayırdedebilir ve politik, sosyal, kültürel ve ekonomik bağlamlarını inceleyebilir.
ÖÇ04 Estetik ve sinema tarihi anlayışlarını film analizinde uygulayabilir.
ÖÇ05 Türkiye'de farklı tarihsel dönemleri ve akımları sinema ekseninde karşılaştırabilir.
ÖÇ06 Sinema hakkında eleştirel ve analitik düşünerek hem sözlü hem de yazılı iletişim kurabilir.
ÖÇ07 Türkiye’de toplumsal iktidarın işleyişiyle sinematik anlatılar arasında bağlantılar kurar.


Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi

Sıra Tür Program Öğrenme Çıktıları Duzey
PÖÇ01 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Sosyal bilimlerin farklı alanlarında düşünme ve kendi uzmanlık uygulamaları içine uyarlama ve araştırma yapabilme bilgisine sahip olur. 5
PÖÇ02 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Radyo, televizyon ve sinema alanında uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir. 4
PÖÇ03 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Alanına ilişkin sanat, estetik, hukuk ve genel kültür bilgisine sahip olur. 4
PÖÇ04 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Radyo, televizyon ve sinemanın toplum ve kültür ile bağlantılarını kavrayabilir. 5
PÖÇ05 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Radyo, televizyon ve sinema ile teknoloji ve toplum arasındaki ilişkiselliği sorgulayıp, alanın değişen bilimsel dinamiklerini kavrayabilir. 5
PÖÇ06 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Alanına ilişkin sanat, estetik, hukuk ve genel kültür bilgisi arasında bağlantılar geliştirebilir. 4
PÖÇ07 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Radyo, televizyon ve sinema alanında eleştirel düşünme ve yorumlama becerisi kazanır. 4
PÖÇ08 Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği Alanıyla ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapar; kişisel, kurumsal ve ekip çalışmalarını organize eder.
PÖÇ09 Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alanındaki güncel gelişmeleri ve yürütülen projeleri uygun iletişim araçlarıyla aktarır.
PÖÇ10 Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik Sanatsal, toplumsal, ekonomik ve siyasal gelişmelerle radyo, televizyon, sinema alanı arasında ilişki kurar. 5
PÖÇ11 Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik Alanında edindiği uzmanlık bilgisini ve problem çözme becerisini disiplinlerarası çalışmalarda kullanır.


Haftalık Akış

Hafta Konu Ön Hazırlık Yöntemler
1 Derse giriş Ön hazırlık gerekmemektedir Öğretim Yöntemleri:
Anlatım
2 Tarih nedir? Tarih nasıl yazılır? Başka bir tarih mümkün mü? Ders kaynaklarından okuma Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
3 Sinemanın erken yılları Ders kaynaklarından okuma Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
4 Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Sinema Ders kaynaklarından okuma Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
5 Şehir, Şehrin Dışı, Sinema ve Modernlik Ders kaynaklarından okuma Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
6 Sinemaya gitme, kitle ve seyir Ders kaynaklarından okuma Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
7 Kolonyal Söylem ve Ulusal Kimlik: 1950 sonrası Yeşilçam sineması Ders kaynaklarından okuma Ölçme Yöntemleri:
Ödev
8 Arasınav Ölçme Yöntemleri:
Ödev
9 Sınıf, Etnisite, Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları Bağlamında Sinema Ders kaynaklarından okuma Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
10 Sinema ve Hatırlama Siyaseti Ders kaynaklarından okuma Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
11 Sinemanın Dekolonizasyonu Ders kaynaklarından okuma Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
12 Film üretimi ve dağıtımı: Tarihsel biçimler, çağdaş stratejiler Ders kaynaklarından okuma Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
13 Türkiye Sineması’nda Karşılaşmalar Ders kaynaklarından okuma Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
14 Öğrenci çalışmalarının sunumları -1 Sunum hazırlığı Öğretim Yöntemleri:
Bireysel Çalışma
15 Öğrenci çalışmalarının sunumları - 2 Sunum hazırlığı Öğretim Yöntemleri:
Bireysel Çalışma
16 Yarıyıl sonu sınavları Tüm ders materyalinin gözden geçirilmesi, eksik okumaların tamamlanması Ölçme Yöntemleri:
Ödev
17 Yarıyıl sonu sınavları Tüm ders materyalinin gözden geçirilmesi, eksik okumaların tamamlanması Ölçme Yöntemleri:
Ödev


Öğrenci İş Yükü - AKTS

Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) İş Yükü (Saat)
Ders ile İlgili Çalışmalar
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 5 70
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar
Ödev, Proje, Diğer 0 0 0
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 15 15
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 30 30
Toplam İş Yükü (Saat) 157
Toplam İş Yükü / 25 (s) 6,28
AKTS 6 AKTS