TİB787 İslam Düşüncesinde Rasyonalite Sorunsalı

6 AKTS - 3-0 Süre (T+U)- . Yarıyıl- 3 Yerel Kredi

Genel Bilgi

Kod TİB787
Ad İslam Düşüncesinde Rasyonalite Sorunsalı
Yarıyıl . Yarıyıl
Süre (T+U) 3-0 (T-U) (17 Hafta)
AKTS 6 AKTS
Yerel Kredi 3 Yerel Kredi
Eğitim Dil Türkçe
Seviye Yüksek Lisans Dersi
Tür Normal
Öğretim Şekli Yüz Yüze Öğretim
Bilgi Paketi Koordinatörü Prof. Dr. İSMAİL ŞIK


Dersin Amacı

Dini düşünceyi oluşturan temel aktörlerden ikisi olan kelam ve felsefenin yapısı ve iki disiplin arasındaki ilişki hakkında bilgi vermek ve bu düşünceler hakkında özgün bakış açıları geliştirmek.

Dersin İçeriği

1 Kelâm ve Felsefenin Ortak Konuları. 2 Felsefe Reddiyelerine Giriş. 3 Felsefenin Eşarî Bakış Açısıyla Eleştirisi. 4 Gazzâlî ve Tehâfütü’l-Felâsife’si. 5 Şehristânî ve Musarâtü’l-Felâsife’si. 6 Felsefe’nin Mutezilî Bakış Açısıyla Eleştirisi. 7 İbnü’l-Melâhimî ve Tuhfetü’l-Mütekellimîn’i. 8 Osmanlı Kelâmında Felsefe Eleştirisi. 9 Osmanlı Tehâfüt Literatürü. 10 Felsefenin Tanrı Anlayışının Eleştirisi. 11 Felsefenin Âlem Anlayışının Eleştirisi. 12 Felsefenin Nübüvvet Anlayışının Eleştirisi. 13 Felsefenin Meâd Anlayışının Eleştirisi. 14 Felsefenin İnsan Anlayışının Eleştirisi.

Dersin Ön Koşulu

Bir problemin çözümüne yönelik araştırma ve yorumlama kabiliyetinin geliştirilmesi Alan bilgisi edinimi Alanında bilimsel yeterlilik Analitik düşünme yeteneği kazanmak ve gerekli alt yapının sağlanması

Kaynaklar

1. Gazzâlî, Tehâfütü’l-Felâsife, İstanbul, 2005. 2. Orhan Şener Koloğlu, Mutezile’nin Felsefe Eleştirisi, Bursa 2011. 3. Şehristânî, Musarâtü’l-Felâsife, Londra, 2001. 4. İbnü’l-Melâhimî, Tuhfetü’l-Mütekellimîn fi’r-Redd ale’l-Felâsife, Tahran, 2008. 5. Gürbüz Deniz, Kelâm-Felsefe Tartışmaları, Ankara, 2009. 6. Ahmet Arslan, Kemal Paşazâde’nin Tehâfüt Haşiyesi’nin Tahlili, Ankara, 1987. 7. Abdürrahim Güzel, Karabağî ve Tehâfüt’ü, Ankara, 1991. 8. Fatih Toktaş, İslâm Düşüncesinde Felsefe Eleştirileri, İstanbul, 2004.

Notlar

1. Gazzâlî, Tehâfütü’l-Felâsife, İstanbul, 2005. 2. Orhan Şener Koloğlu, Mutezile’nin Felsefe Eleştirisi, Bursa 2011. 3. Şehristânî, Musarâtü’l-Felâsife, Londra, 2001. 4. İbnü’l-Melâhimî, Tuhfetü’l-Mütekellimîn fi’r-Redd ale’l-Felâsife, Tahran, 2008. 5. Gürbüz Deniz, Kelâm-Felsefe Tartışmaları, Ankara, 2009. 6. Ahmet Arslan, Kemal Paşazâde’nin Tehâfüt Haşiyesi’nin Tahlili, Ankara, 1987. 7. Abdürrahim Güzel, Karabağî ve Tehâfüt’ü, Ankara, 1991. 8. Fatih Toktaş, İslâm Düşüncesinde Felsefe Eleştirileri, İstanbul, 2004.


Dersin Öğrenme Çıktıları

Sıra Dersin Öğrenme Çıktıları
ÖÇ01 Dini düşüncenin genel yapısını kavrayabilme.;
ÖÇ02 Dinin anlaşılmasında akılcı yaklaşımları kavrayabilme.;
ÖÇ03 Dini düşüncede farklı yaklaşımları analiz edebilme.;
ÖÇ04 Dini düşüncede farklı yaklaşımları sentezleyebilme.;
ÖÇ05 Dini düşüncede apolojik yaklaşımlar geliştirebilme.;
ÖÇ06 Kaynaklardan bütüncül ve tutarlı çıkarımlar yapabilme.;
ÖÇ07 Farklı disiplinleri ortak kavramlar etrafında sentezleyebilme.;
ÖÇ08 İleri teolojik tartışmalar yapabilme.;
ÖÇ09 Kelam-felsefe ilişkisi üzerine bilgi üreterek bunları paylaşabilme.;
ÖÇ10 Kelam-felsefe ilişkisi hakkında özgün çalışmalar ve araştırmalar yapabilme.;


Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi

Sıra Tür Program Öğrenme Çıktıları Duzey
PÖÇ01 Bilgi - Kuramsal, Olgusal İslami ilimlerin tarihi gelişimi, metotları, kavramları ve kaynaklarını bilir, bunlar arasındaki farkları ve benzerlikleri karşılaştırır. 2
PÖÇ02 Bilgi - Kuramsal, Olgusal İslam düşünce tarihinde kelam, tasavvuf, İslam mezhepleri, İslam hukuku, tefsir ve hadis alanında ortaya çıkan ekollerin doğuşu, teşekkül süreci, temel görüşleri, kaynakların ve İslam düşüncesine katkılarını bilir
PÖÇ03 Bilgi - Kuramsal, Olgusal İslami ilimler sahasında ortaya konulan tarihsel tecrübe ve bilimsel birikimi sorgular, tasnif eder, güncel meselelerin çözümünde bundan yararlanır 1
PÖÇ04 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Günümüz ihtiyaçları doğrultusunda temel dinî problemlere çözüm üretebilme becerisi kazanır
PÖÇ05 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Temel İslam bilimleri alanında bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak araştırma yapabilme becerisi kazanır
PÖÇ06 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Temel dini metinleri okuma açıklama ve yorumlama becerisine sahip olur 1
PÖÇ07 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Temel Din bilimleriyle ilgili ulusal ve uluslar arası çalışmaları takip etme, anlama becerisine sahip olur
PÖÇ08 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Alanıyla ilgili bilimsel bir zihniyete sahip olur 3
PÖÇ09 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Alanıyla ilgili kaynakları kullanabilecek ve elde ettiği bilgileri paylaşabilecek düzeyde yabancı dil bilir
PÖÇ10 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Mesleki alanını ilgilendiren resmi ve özel kurumlarla işbirliği içersinde çalışır
PÖÇ11 Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği İlahiyat alanında bilimsel bilgi üretir. Elde ettiği temel dini bilgileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir 2
PÖÇ12 Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği Alanıyla ilgili toplumsal ihtiyaç ve problemlere çözüm üretebilecek araştırmalar yapar
PÖÇ13 Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği Temel İslam Bilimleri alanına uygun yöntem teknik materyal ve teknolojik imkânları kullanır 4


Haftalık Akış

Hafta Konu Ön Hazırlık Yöntemler
1 Kelâm ve Felsefenin Ortak Konuları. kelam ve felsefe konularını analiz etme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
2 Felsefe Reddiyelerine Giriş. felsefeye yapılan eleştirilere değinme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
3 Felsefenin Eşarî Bakış Açısıyla Eleştirisi. ilgili makaleleri okuma Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
4 Gazzâlî ve Tehâfütü’l-Felâsife’si. eserleri analiz etme Öğretim Yöntemleri:
Soru-Cevap, Tartışma
5 Şehristânî ve Musarâtü’l-Felâsife’si. Şehristani'nin düşüncelerine giriş yapma Öğretim Yöntemleri:
Anlatım
6 Felsefe’nin Mutezilî Bakış Açısıyla Eleştirisi. Mutezili Anlayışın incelenmesi Öğretim Yöntemleri:
Tartışma, Soru-Cevap
7 İbnü’l-Melâhimî ve Tuhfetü’l-Mütekellimîn’i. Eser ve şahıs hakkında ön bilgi verme Öğretim Yöntemleri:
Tartışma
8 Vize Sınavları sınav Ölçme Yöntemleri:
Ödev
9 Osmanlı Kelâmında Felsefe Eleştirisi. Osmanlı Düşünce yapısının analizi Öğretim Yöntemleri:
Soru-Cevap, Tartışma
10 Osmanlı Tehâfüt Literatürü. Osmanlı da Eleştiri Kültürüne giriş Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
11 Felsefenin Tanrı Anlayışının Eleştirisi. Tanrı anlayışları hakkında değerlendirmeler Öğretim Yöntemleri:
Soru-Cevap, Tartışma
12 Felsefenin Âlem Anlayışının Eleştirisi. Alem hakkında okuma yapma Öğretim Yöntemleri:
Soru-Cevap, Tartışma
13 Felsefenin Nübüvvet Anlayışının Eleştirisi. Nübüvvet hakkında makale okumaları Öğretim Yöntemleri:
Tartışma
14 Felsefenin Meâd Anlayışının Eleştirisi. Ahiret hakkında eser tespiti Öğretim Yöntemleri:
Soru-Cevap
15 Felsefenin İnsan Anlayışının Eleştirisi. İnsan hakkında eleştirel düşünme Öğretim Yöntemleri:
Soru-Cevap, Tartışma
16 Final Sınavları sınav Ölçme Yöntemleri:
Ödev
17 Final Sınavları sınav Ölçme Yöntemleri:
Ödev


Öğrenci İş Yükü - AKTS

Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) İş Yükü (Saat)
Ders ile İlgili Çalışmalar
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 5 70
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar
Ödev, Proje, Diğer 0 0 0
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 15 15
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 30 30
Toplam İş Yükü (Saat) 157
Toplam İş Yükü / 25 (s) 6,28
AKTS 6 AKTS