TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TDE889 |
| Ad | Orhon Türkçesi |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. AYŞEHAN DENİZ ABİK |
Dersin Amacı
Bu ders ileTürkçenin yazıyla saptanan ilk dönemi olan Eski Türkçeyi, kullanılan alfabeleri, metinleri ve dil özellikleriyle tanımak. Runik harfli metinleri okuyabilmek amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Orhun Türkçesi (Köktürkçe) ve Uygur tanımları, kapsamı ve dönemin genel özellikleri, II. Doğu Türkiye (Köktürk) Hanlığı (Terim Dönemi, coğrafyası, devletin siyasi ve idari yapısını, toplulukları ve Hanlığı oluşturan inanç sistemlerini), Orhun yazıtlarını ve yazıt eserlerini inceler, Eski Türkçeye genel bakış, referanslar Orkhon'da eski Türk ve Türklere. Orchon (Köktürkçe) metinleri, yazımda kullanılan alfabe, alfabenin kökeni hakkındaki görüşler. Göktürk harf yazım özellikleri bu dersin içeriğini oluşturmaktadır.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Metin Yayınları: V. Thomsen, Malov, Orkun, T. Tekin, M. Ergin, A. Berta, R. Giraud, V. Rybatzki, Clauson ve başka araştırmacılarca hazırlanmış metin yayınları. Dil Bilgisi Kitapları: A. V. Gabainin Eski Türkçenin Grameri; T. Tekin in Orhon Türkçesi Grameri; M. Erdalın A Grammar of Old Turkic i ve bu alanla ilgili başka kitap ve makaleler, tezler. Sözlükler: M. Rasanen, G. Clauson ve H. Erenin etimolojik sözlükleri, Nadalyaev vb.nin hazırladıkları Drevnetyurskiy Slovar ve başka sözlükler, etimoloji ve dönemin söz varlığına ilişkin makaleler.
Notlar
Metin Yayınları: V. Thomsen, Malov, Orkun, T. Tekin, M. Ergin, A. Berta, R. Giraud, V. Rybatzki, Clauson ve başka araştırmacılarca hazırlanmış metin yayınları. Dil Bilgisi Kitapları: A. V. Gabainin Eski Türkçenin Grameri; T. Tekin in Orhon Türkçesi Grameri; M. Erdalın A Grammar of Old Turkic i ve bu alanla ilgili başka kitap ve makaleler, tezler. Sözlükler: M. Rasanen, G. Clauson ve H. Erenin etimolojik sözlükleri, Nadalyaev vb.nin hazırladıkları Drevnetyurskiy Slovar ve başka sözlükler, etimoloji ve dönemin söz varlığına ilişkin makaleler.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Türk Dili ve Edebiyatının tarihi ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kurumsal bilgiler yardımıyla kavrama |
| ÖÇ02 | Türkolojinin temel kavramlarının önemini bilme ve fark etme |
| ÖÇ03 | Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel gelişim sürecini izleyebilme |
| ÖÇ04 | Edebiyat,dil ve kültür ilişkisinin kurumsal temellerini öğrenme |
| ÖÇ05 | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yerini belirleme |
| ÖÇ06 | Türk Dili ve Edebiyatının malzemesini geçmişten günümüze bilimsel yöntemlerle çözme |
| ÖÇ07 | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle çözümleme |
| ÖÇ08 | Dil,kültür,edebiyat ilişkisini çözümleyici çalışmalar yapma |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihi ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin temel kavramlarının önemini sıralar. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | 4 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bağımsız veya grupla birlikte edebi metinler üzerinde çalışma yapar. | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili başvuru kaynaklarına ulaşır. | 4 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel gelişim sürecini kavrar. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini sıralar. | 3 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Eski ve yeni metinleri değerlendirir. | |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili entelektüel birikim kazanır. | 4 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin gelişimini destekler. | 4 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yerini kavrar. | |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Filolojik ve dil bilimsel bir bakış kazanır. | 3 |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebi metin çözümlemede bilimsel yöntemleri ve filolojik bilgileri etkin olarak kullanır. | |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkoloji ile ilgili sorunları değerlendirir. | 3 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkoloji ile ilgili meselelerde iletişim yetisi kazanır. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Dil, kültür, edebiyat ilişkisini çözümleyici çalışmalar yapar. | 4 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Edindiği bilgi ve birikimi aktarma becerisi kazanır. | 4 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanı ile ilgili bilimsel analizler yapar. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Eski Türkçe, Orhon Türkçesi (Köktürkçe), Uygurca terimlerinin tanımı, kapsamı, dönemin genel özellikleri. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 2 | I. ve II. Doğu Türk (Köktürk) Kağanlığı (Hüküm sürdüğü dönem, coğrafya, devletin siyasi ve idari yapısı, kağanlığı oluşturan topluluklar ve inanç sistemi) | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 3 | Orhon yazıtlarının bulunuşu ve yazıtlarla ilgili çalışmalar, Eski Türkçe çalışmalarına toplu bakış, genel olarak Eski Türkçe ve Orhon Türkçesine ilişkin kaynaklar, Orhon Türkçesi (Köktürkçe) metinleri, yazımda kullanılan alfabe, alfabenin kökeni konusundaki görüşler. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 4 | Kültigin yazıtı Güney yüzünde yer alan satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri 1 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 5 | Kültigin yazıtı Güney yüzünde yer alan satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri 2 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 6 | Kültigin yazıtı Güney yüzünde yer alan satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri 3 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 7 | Kültigin yazıtı Güney yüzünde yer alan satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri 4 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 8 | Ara Sınavlar | sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Kültigin yazıtı Güney yüzünde yer alan satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri 5 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 10 | Kültigin yazıtı Güney yüzünde yer alan satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri 6 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 11 | Bilge Kağan yazıtındaki satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 12 | Tunyukuk yazıtındaki satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | Çoyr ve Kül İç Çor yazıtlarındaki satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 14 | Ongin yazıtındaki satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri 1 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 15 | Ongin yazıtındaki satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri 2 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları 1 | sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları 2 | sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||