TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | VET325 |
| Ad | Farmakoloji I |
| Dönem | 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 5. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-1 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi ZEYNEP ÖZDEMİR KÜTAHYA |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Prof. Dr. Oğuzhan YAVUZ
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Ders kapsamında ilaçların farmakodinami ve farmakokinetiği ile klinikte kullanımına ait genel ve spesifik bilgilerin kavratılması, vücut sistemlerine etki eden ilaçların kaynakları, etki şekilleri, kullanılışları ve dozlarının öğretilmesi, doğru ve bilinçli ilaç kullanım becerisinin kazandırılması amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Genel farmakoloji, merkezi sinir sistemi ilaçları, otonom sinir sistemi ilaçları, kalp damar sistemi ilaçları, kan ve kanı şekillendiren yapıları etkileyen ilaçlar.
Dersin Ön Koşulu
Dersin ön koşulu yoktur.
Kaynaklar
Kaya Sezai, Pirinçci İbrahim, Ünsal Ayhan, Tras Bünyamin, Bilgili Ali, Akar Ferda. Veteriner Farmakoloji, 1-2 Cilt. Medisan, 2009. ISBN: 978-975-7774-66-2
Notlar
Riviere Jim E, Papich Mark G. Veterinary Pharmacology and Therapeutics. Wiley Blackwell. 2018.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Farmakolojinin temel kavram ve terminolojisini açıklar. |
| ÖÇ02 | İlaçların kaynakları ve genel özellikleri ile vücuda uygulanan ilaçların emilimi, vücutta dağılımı, biyotransformasyonu ve vücuttan atılımını özetler. |
| ÖÇ03 | İlaçların vücuttaki etki şekilleri, veriliş yolları ve dozları ile diğer ilaçlar arasındaki etkileşmelerini ve istenmeyen etkilerini açıklar. |
| ÖÇ04 | İlaç şekillerini açıklar. |
| ÖÇ05 | Vücut sistemlerini etkiyen ilaçlarının kaynaklarını ve özelliklerini listeler. |
| ÖÇ06 | Sinir sistemi ilaçlarının özellikleri, farmakokinetiği, farmakodinamiği, etkileri, istenmeyen etkileri, ilaç etkileşimleri, kullanılışları ve dozlarını açıklar. |
| ÖÇ07 | Kalp-damar sistemini etkiyen ilaçların özellikleri, farmakokinetiği, farmakodinamiği, etkileri, istenmeyen etkileri, ilaç etkileşimleri, kullanılışları ve dozlarını açıklar. |
| ÖÇ08 | Kan ve kanı şekillendiren organlara etkiyen ilaçların özellikleri, farmakokinetiği, farmakodinamiği, etkileri, istenmeyen etkileri, ilaç etkileşimleri, kullanılışları ve dozlarını açıklar. |
| ÖÇ09 | İlaçların reçeteye yazımını yapar. |
| ÖÇ10 | Ders kapsamında edinilen bilgileri klinikte kullanır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan türleri ve ırklarını öğrenir, yapısal, işlevsel ve davranış özelliklerini tanır(anatomik, histolojik, fizyolojik, biyokimyasal vb). | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Farklı hayvan türleri, yetiştirme şekilleri ve beklenen verim özellikleri doğrultusunda sağlıklı yetiştiricilik için bakım-beslenme alternatiflerini belirler ve amaca uygun besleme programları hazırlar. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hastalıkların tanı ve tedavi protokollerini belirler. | 5 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hastalıklardan korunma ve tedavi amacıyla kullanılacak kimyasal ve biyolojik maddeler ile bunların üretim teknolojileri konusunda temel bilgileri öğrenir. | 3 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan ırkları arasında verim değerlendirmeleri yapar, gerektiğinde ıslah çalışması yapabilecek düzeyde seleksiyon, melezleme, suni tohumlama bilgisini tekrarlar. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvancılık işletmeleri için en uygun yönetim planlamalarını yapar. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan ve hayvan sahiplerinin hakları konusunda bilgi sahibidir. | 3 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İnsan tüketimi için üretilen hayvansal gıdaların ve/veya bileşiminde hayvansal ürün bulunan gıdaların hijyenik üretim, imalat, tüketime sunuluş ve satışlarında yeterli teknoloji bilgisine sahiptir. | |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Veteriner Hekimliğe ilişkin ulusal ve uluslararası kanun ve yönetmelikleri öğrenir. | 3 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Veteriner Hekimliği eğitimi süresince edindiği bilgileri kullanarak ve temel hekimlik ilkelerini gözeterek, hayvancılık işletmeleri, hayvansal gıda üretimi yapan işletmeleri yönetir. | 4 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvanlarda olması muhtemel her türlü hastalığı klinik olarak tanır, bu amaca yönelik olarak tanı yöntemlerini kullanır, gerektiğinde tanı materyallerini alır ve yetkili laboratuarlara gönderir ve/veya test eder, hekimliğin tüm yöntemlerini kullanarak (tanı yöntemleri sonuçlarını yorumlama, ilaç ya da operatif uygulamalar gibi) tanısı konulan hastalıkların tedavisini yapar. Bulaşıcı hastalıkların kontrolü amacıyla biyogüvenlik dâhil gerekli önlemleri alır. | 5 |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Kuramsal olarak belirlenen bakım-besleme protokollerini hazırlar ve kullanır. İşletme ve bölge düzeyinde özellikleri göz önünde bulundurarak, ekonomik yetiştiricilik için gerekli uygulamaları yapar. | |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İnsan tüketimi için üretilen hayvansal gıdaların ve/veya bileşiminde hayvansal ürün bulunan gıdaların üretimlerini denetler ve tüketime sunulan nihai gıda maddelerinin sağlık kontrolünü yapar. | |
| PÖÇ14 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Yetki ve sorumlulukların farkında olarak mesleğini icra etme bilincine sahip olur. Bireysel ve grup çalışmalarında sorumluluk alır, alınan görevi becerileri doğrultusunda yerine getirir. | 4 |
| PÖÇ15 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Uzmanlık alanı dışındaki problemlerde diğer uzmanlar ile işbirliği içinde, ekip üyesi olarak çözüme katkıda bulunur. Mesleki paydaşlarla iletişim de olarak, bölgesel veya ulusal düzeydeki ortak sorunlara çözüm üretme çabasındadır. | 4 |
| PÖÇ16 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bilimsel bilgiyi üretme ve kullanıma sokma metotlarını kavrar. Kazandığı bilgi ve becerileri eleştirel yolla değerlendirerek, alanı ile ilgili edinmesi gereken yeni bilgileri ve bilgi kaynaklarını belirler ve öğrenim gereksinimlerini gidereceği etkinliklere katılır. | 4 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Meslek kurul ve kuruluşlarında alanı ile ilgili görevler alır. Mesleki yetenek ve yetkilerinden yola çıkarak toplum bilinciyle sosyal projeler planlar ve hayata geçirir. Halk ve hayvan sağlığını ilgilendiren konularda ilgili kurullarda sorunun tanımlanması ve çözüm önerilerine ilişkin bilgiler verir ve etkinlikler düzenler. | 4 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanındaki mesleki gelişimini devam ettirir ve sosyal ilişkileri kurabilecek düzeyde (en az Avrupa Dil Portföyü B1 genel düzeyi) en az bir yabancı dili kullanabilir. En az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile mesleki uygulamalar ve sosyal ilişkiler düzeyinde ihtiyaç duyulabilecek diğer teknolojik araçları kullanır. Dünya gündemini yakından takip eder, olaylara duyarlıdır. | 3 |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Ülke ve bölge ihtiyaçlarının bilincinde olur, gerektiği takdirde bunları uygulamalarında rehber edinir. İnsan, hayvan ve hayvan sahibinin hakları konusunu tanımlar ve hayvan refahını tüm uygulamalarında gözetir. Hekimlik mesleğinin gereği olan etik değerlere sahiptir, bu değerleri gerektiğinde savunur. İş yeri ve beraberinde çalışan personel açısından iş güvenliği kavramlarına hâkim olur, uygulama ve savunma yeterliliğine sahip olur. Çevre sağlığı kurallarının bilincindedir ve doğayı korumaya yönelik uygulamaları yapar. Çevre, veteriner halk sağlığı ve zoonozlar konularında duyarlı olur. | 4 |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Veteriner hizmetleri ile ilgili olay ve olguları kavramsallaştırır; bilimsel teknik ve yöntemleri inceler, sonuçları yorumlar; sorunlara yönelik analiz veya yöntem kurgular; elde ettiği verilere göre çözüm ve/veya tedavi alternatifi sunar. Veteriner hizmetleri ile ilgili olarak güncellenen mevzuatları takip eder ve gerektiğinde kullanır. | 5 |
| PÖÇ21 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvanların fizyolojik ve fizyopatolojik durumlarını kavramsal ve olgusal olarak değerlendirebilir. | 5 |
| PÖÇ22 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Hayvan hastalıklarının laboratuvar sonuçlarını (hematolojik, biyokimyasal, EKG, EEG, EMG vb.) değerlendirir, elde ettiği verilere dayalı olarak doğru tanı, teşhis ve tedavi metotlarını uygular. | 3 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Farmakolojiye giriş, ilaçların kaynakları, dozlar, yapı etki ilişkisi ve tıbbi kimya. | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma |
| 2 | Farmakokinetik (ilaçların kullanılma yolları, emilimi, dağılımı, biyotransformasyonu ve atılımı) | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 3 | Farmakodinamik (etki şekilleri, doz yoğunluk etki ilişkisi, etkileşme ve ilaçların istenmeyen etkileri) | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Deney / Laboratuvar |
| 4 | Merkezi sinir sistemi ilaçları (giriş, genel anestezikler). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 5 | Merkezi sinir sistemi ilaçları (yatıştırıcı ve uyku ilaçları, çırpınma önleyici ve psikotrop ilaçlar) | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 6 | Merkezi sinir sistemi ilaçları (merkezi etkili kas gevşeticiler, yerel anestezikler, narkotik ağrı kesiciler ve antagonistleri). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 7 | Merkezi sinir sistemi ilaçları (narkotik olmayan ağrı kesiciler, damla hastalığında kullanılan ilaçlar, merkezi sinir sistemini uyaran ilaçlar). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 8 | Ara Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Sözlü Sınav, Ödev |
|
| 9 | Otonom sinir sistemi ilaçları (giriş, sempatomimetik ilaçlar. | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 10 | Otonom sinir sistemi ilaçları (sempatolitik ve parasempatomimetik ilaçlar). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 11 | Otonom sinir sistemi ilaçları (parasempatolitik ilaçlar, otonom gangliyonları etkileyen ilaçlar, nöromuskuler blokan ilaçlar) | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 12 | Kalpdamar sistemi ilaçları (giriş, kalp kasının kasılma gücünü artıran ve azaltan ilaçlar, kalpte ritmi düzelten ilaçlar). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 13 | Kalp damar sistemi ilaçları (ön göğüs ağrısında kullanılan ilaçlar, çevre damarları genişleten ve kan basıncını düşüren ilaçlar). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 14 | Kan ve kanı şekillendiren yapıları etkileyen ilaçlar (kanamaya yol açan ilaçlar). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 15 | Kan ve kanı şekillendiren yapıları etkileyen ilaçlar (kanamayı dindiren ilaçlar). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Sözlü Sınav, Ödev |
|
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Sözlü Sınav, Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 2 | 2 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 5 | 5 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 87 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,48 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||