TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TDE887 |
| Ad | Karahanlı Türkçesi |
| Dönem | 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. ENGİN ÇETİN |
Dersin Amacı / Hedefi
Türk dili tarihinde Karahanlı (Hakaniye) Türkçesi olarak değerlendirilen tarihi Türk yazı dilini diğer tarihi yazı dillerinden ayırt edici özellikleri ile tanıtmak.
Dersin İçeriği
Karahanlı Türkçesi eserlerinin tanıtımı, dönemin eserlerinin sesbilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı bakımından değerlendirilmesi, Karahanlı tarihinin incelenmesi, Karahanlı Türkçesinin öncesi ve sonrası ile karşılaştırılması, kaynakça bilgisi, Kutadgu Bilig'in yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, Divanü Lugati't- Türk'ün yazma metninden şiirler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi, sözvarlığı çalışmaları, Atabetü'l-Hakayık'ın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, Rylands satırlar arası Kur'an Tercümesinin çevriyazısından seçilmiş bölümler üzerinde anlama, söz varlığı, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
D-K I, II, III (1982, 1984, 1985), Dankoff, R.- Kelly, J. , Mahmud al-Kaşgari, Compendium of the Turkic Dialects (Divan Lugat at-Turk), Harvard University, Washington. DLT, Kaşgarlı Mahmud, Divanü Lugati't-Türk Tıpkıbasım, Kültür Bakanlığı, Ankara, 1990. Atalay I, Atalay, Besim (1985), Divanü Lugat-it- Türk Tercümesi I-IV, Türk Dil Kurumu Yayınları : 521, Ankara Ata, Aysu (2004), Türkçe İlk Kur'an Tercümesi (Rylands Nüshası).
Notlar
Karahanlı Türkçesi (Giriş-Metin-Notlar-Dizin), Ankara.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Türkçenin z/ş kolunun ilk islami yazı dili olan Karahanlı Türkçesini tanır. |
| ÖÇ02 | Karahanlı Türkçesi döneminin dil ve edebiyatını eski Türkçe ile karşılaştırır. |
| ÖÇ03 | Karahanlı Türkçesinden sonra gelişen yazı dillerinin bu dönemle bağını kavrar. |
| ÖÇ04 | Karahanlı Türkçesi dönemini ses bilgisi, biçim bilgisi ve söz varlığı bakımından tanır. |
| ÖÇ05 | Günümüz Türk lehçelerinin sözvarlığı ile Karahanlı sözvarlığı arasındaki ilgileri kavrar. |
| ÖÇ06 | Türk lehçelerinin dallanma, ayrışma zamanlarını kavrar. |
| ÖÇ07 | Karahanlı Türkçesi dönemi metinlerini çözümler. |
| ÖÇ08 | Karahanlı Türkçesi dönemi metinlerini diğer dönemlerin metinleri ile karşılaştırır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihi ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin temel kavramlarının önemini sıralar. | 3 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | 4 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bağımsız veya grupla birlikte edebi metinler üzerinde çalışma yapar. | 3 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili başvuru kaynaklarına ulaşır. | 2 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel gelişim sürecini kavrar. | 4 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini sıralar. | 2 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Eski ve yeni metinleri değerlendirir. | 4 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili entelektüel birikim kazanır. | 3 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin gelişimini destekler. | |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yerini kavrar. | 3 |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Filolojik ve dil bilimsel bir bakış kazanır. | 5 |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebi metin çözümlemede bilimsel yöntemleri ve filolojik bilgileri etkin olarak kullanır. | 5 |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkoloji ile ilgili sorunları değerlendirir. | 2 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkoloji ile ilgili meselelerde iletişim yetisi kazanır. | 2 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Dil, kültür, edebiyat ilişkisini çözümleyici çalışmalar yapar. | 3 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Edindiği bilgi ve birikimi aktarma becerisi kazanır. | 4 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanı ile ilgili bilimsel analizler yapar. | 5 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Karahanlı Türkçesi eserlerinin tanıtımı, dönemin eserlerinin sesbilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı bakımından değerlendirilmesi. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Kutadgu Bilig’in yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. 1 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 3 | Kutadgu Bilig’in yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. 2 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 4 | Kutadgu Bilig’in yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. 3 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 5 | Kutadgu Bilig’in yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. 4 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 6 | Kutadgu Bilig’in yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. 5 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 7 | Kutadgu Bilig’in yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. 6 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 8 | Ara sınav | Anlatılan konunun kaynaklardan ve ders notlarından tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Divanü Lugati’t-Türk’ün yazma metninden şiirler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. 1 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 10 | Divanü Lugati’t-Türk’ün yazma metninden şiirler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. 2 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 11 | Atabetü’l-Hakayık’ın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. 1 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Atabetü’l-Hakayık’ın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. 2 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | Atabetü’l-Hakayık’ın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. 3 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 14 | Rylands satırlar arası Kur’an Tercümesinin çevriyazısından seçilmiş bölümler üzerinde anlama, söz varlığı, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. 1 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 15 | Rylands satırlar arası Kur’an Tercümesinin çevriyazısından seçilmiş bölümler üzerinde anlama, söz varlığı, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. 2 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 16 | Yarıyıl sonu sınavı | Anlatılan konunun kaynaklardan ve ders notlarından tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl sonu exam | Anlatılan konunun kaynaklardan ve ders notlarından tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 6 | 84 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 2 | 6 | 12 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 6 | 6 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 12 | 12 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 142 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 5,68 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||