TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TYM407 |
| Ad | Türk Tiyatrosu Tarihi |
| Dönem | 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 7. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (32 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Konservatuar - Yardımcı Meslek |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Fatma TUĞCU |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Fatma TUĞCU
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Geleneksel kaynaklardan (Köylü Tiyatrosu ve Halk Tiyatrosu gelenekleri) başlayarak Türk Tiyatrosun günümüze dek geçirdiği tarihsel süreci ve bu süreçteki değişim-dönüşüm evrelerini neden-sonuç ilişkileri içinde ortaya koymak, böylece geçmişten geleceğe Türk tiyatrosunun genel yapısına dair bir perspektif-bakış açısı kazandırmak.
Dersin İçeriği
Geleneksel Türk Tiyatrosunun iki temel kaynağı olan Köylü Tiyatrosu ve Halk Tiyatrosu geleneklerinin incelenmesi, bu iki geleneğin ortak ve farklı yanlarının tespit edilmesi. Halk Tiyatrosu Geleneği içinde yer alan Kukla, Gölgeoyunu-Karagöz, Ortaoyunu, Meddahlık gibi türlerin karşılaştırmalı analizinin yapılması; tarihsel gelişimleri, yapısal özelliklerinin incelenmesi.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Bulunmamaktadır
Notlar
Şener, Sevda: Cumhuriyetin 75. Yılında Türk Tiyatrosu, Türkiye İş Bankası Yayınları, 1998.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Türk Tiyatrosunun geleneksel kaynaklarından Köylü ve Halk Tiyatrosu (Hokkabaz, Çengi, Köçek, Curcunabaz, Meddah, Kukla, Karagöz Ortaoyunu) geleneğinin tarihsel gelişimlerini, genel ve ortak özelliklerini anlatır. |
| ÖÇ02 | Köy seyirlik oyunlarının kuttörensel köklerini, sınıflandırılmasını, nasıl oynandığını anlatır. |
| ÖÇ03 | Halk tiyatrosu geleneğinden Hokkabaz, Kukla, Karagöz, Orta Oyununun tarihsel gelişimini, tekniğini, bölümlerini, kişiler kişileştirmelerini anlatır.. |
| ÖÇ04 | Tanzimat, Meşrutiyet ve Cumhuriyet döneminin önemli yazarlarını, oyun türlerini, önemli oyuncu ve oyuncu topluluklarını, tiyatro sorunlarını, tiyatro binalarını anlatır. |
| ÖÇ05 | Oyuncu yetiştiren konservatuvarın, devlet tiyatrolarının kuruluş süreçlerini anlatır. |
| ÖÇ06 | Türk Tiyatrosu Tarihini öğrenip değerlendirme becerisi kazanır. |
| ÖÇ07 | Geçmişten geleceğe Türk tiyatrosunun genel yapısına dair bir perspektif-bakış açısı kazanarak, Türk Tiyatrosunun geçirdiği evreleri çözümler. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ulusal ve uluslararası Tiyatro - Oyunculuk literatürünü, teknik ve yöntemlerini bütün yönleriyle araştırırken, öğrendiği bilgileri sentezleyip çağın gereklerini dikkate alarak eleştirel bir bakış açısı oluşturur. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Oyunculuk Sanatı; yöntemleri, kuramları, tarihi, ses ve beden kullanım teknikleri, davranış psikolojisi, estetik ve sanat kuramları ile desteklenir. Sanatını kavrayıp, geçmişiyle beraber geleceğe aktaracak düzeyde bilgiye sahiptir. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Oyunculuk sanatı ile ilgili gerekli doküman bulma, araç gereç, kaynak ile arşive sahip olmanın yollarını bilir. | 4 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Oyunculuk sanatının temel tekniklerini ve profesyonel alışkanlıklarını edinerek, sahne teknolojisi açısından yeterli bilgiye sahip olarak, oyunun sanatsal anlatım imgelerinin nasıl ifade edileceğini kavrar. | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Toplumun değişik kitlelerine Tiyatro-Oyunculuk Sanatı alanıyla ilgili bilgiler sunma yetisi kazanır. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ulusuna, kendine ve insanlığa karşı, üzerine düşen sorumluluğun bilincinde bir sanatçı olma duyarlığı kazanır. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Mesleki ve bireysel gelişim için; araştırma, keşfetme, alternatif çözüm yolları üretme, bilgiye ulaşma, eleştirel düşünme ve tartışma becerilerine sahiptir. | 3 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Tiyatro-Oyunculuk sanatından yola çıkarak geçmişten geleceğe sanatın gelişim ve dönüşüm çizgilerini kavrar ve çağımızın ihtiyaçlarına göre uygular. | 5 |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Koordinasyon becerisini geliştirerek kendi bedenini, duygu ve düşünce dünyasını tanımış ve tahlil etmiş ve sahne üzerinde doğal mekanizmasına sahip olmuş bir enstrüman olarak kullanma yetisi kazanır. | |
| PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Oyunculuk teknikleri yanısıra hareket, dans, vücut plastiği ve eskrim disiplinleri ile bedenin sahne üzerinde doğru kullanım yollarını bilir ve uygular. | |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Sesin sahne üzerinde doğru kullanma yollarını ses ve konuşma tekniği, şan, solfej ve kulak eğitimi ile etkileşimini değerlendirerek uygular. | |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Kendi alanında edindiği bilgi birikimi ile evrensel değerleri yorumlama ve imgesel yansıtma becerisi kazanır. | |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Profesyonel disiplin ve sahne koşullarına en yakın bir şekilde hazırlanan tam kapsamlı (kostüm, makyaj, dekor, müzik, ışık, efekt v.b. içeren) bir temsil içerisinde var olarak, karakterini icra eder. | |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Profesyonel oyunculuk nitelikleri ile birlikte sanat ve meslek ahlakına, disiplinine sahip olma bilincini kazanır ve sahne ve set üzerinde prova, temsil ve tüm çalışmalarda uygular. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Sanat insanı olarak kendini sürekli geliştirir; mesleki etik kurallara uygun bilgi ve becerileri diğer sanat alanlarıyla ilişkilendirip bağlar kurar. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Mesleki profesyonel gelişiminin yanı sıra bireysel gelişimi için bilimsel, sosyal, kültürel ve sportif alanlarda kendini sürekli geliştirir | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Tiyatro-Oyunculuk sanatının doğası gereği iletişim ve sosyal yetkinlik becerisini kazanır. | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Oyunculuk teknik ve yöntemleri aracılığıyla oynayacağı karakterin duygu ve düşüncelerini sahne üzerinde var etmenin yollarını gösterir ve sağlar. | |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Tiyatro-Oyunculuk sanatından yola çıkarak, sosyal ve estetik bakış açısını kazanır ve sahne sanatları, radyo, televizyon ve sinema alanlarında uygulama yeterliliğini sağlar. | |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçeyi doğru, güzel ve toplum için örnek olacak şekilde etkili kullanma yeterliliğine sahip olmanın yollarını gösterir ve sağlar. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Türk Tiyatrosuna Giriş: Türk Kültürünün ve Tiyatrosunun Oluşumunda Etkisi Olan Unsurlar: Yer, Soy, İmparatorluk, İslamiyet, Batılılaşma | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Geleneksel Türk Tiyatrosu: Geleneksel Türk Tiyatrosunun Özellikleri: Taklit olgusunun önemli bir yer tutması. Sözlü ve söyleşmeli oyunlarda karşıtlıklardan yararlanılması. Dans, müzik, şarkı, şaklabanlık ve soytarılığın birbirine karışması. Eski seyirlik oyunların birbiri içine geçmesi. Oyunların, belli bir yazılı metne dayanmadan; doğaçlama oynanması. Sahneli ve örgütlenmiş tiyatro oyun yerlerinin bulunmaması. Sözlü oyunların gerçekçiliğe, özdeşleşmeye dayanmayan kişileştirmeye başvurması; her yönüyle açık biçim göstermeci tiyatro özelliği taşıması. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Halk Tiyatrosu ve Köylü Tiyatrosu Geleneklerinin Amatörlük ve profesyonellik bağlamında, Belli kalıplara bağlı kalmak-kalmamak bağlamında, Eskilik (köken) ve günümüzde yaşatılıyor olmak bakımından, Oyunların yapısı bakımından karşılaştırılması. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Köylü Tiyatrosu Geleneği: Dramatik Köylü Gösterilerinin Kuttörensel (ritüelistik) Kaynakları, Ak ve Kara Öğesi, Erotik Öğe, Ölüp-Dirilme, Kız Kaçırma, Ölüp Dirilme + Kız Kaçırma, Bu motiflerin bulunduğu oyunların okunup incelenmesi. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | Köy Seyirlik Oyunlarının Sınıflandırılması: Köse Oyunları, Günlük Yaşamdan Sahneler, Esnaflık Benzekleri, Tarımsal Nitelikli Oyunlar, Bu motiflerin bulunduğu oyunların okunup incelenmesi. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | Çoban Oyunları, Hayvan Benzetmeceleri, Söylence ve Masallardan Oyunular, Şakalar ve Dilsiz Oyunlar, Kukla, Bu motiflerin bulunduğu oyunların okunup incelenmesi. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Köy Seyirlik Oyunlarının Oynanışı: Yönetici, Oyuncu, Seyirci, Oyun Yeri, Dekor, Kostüm, Aksesuar, Efekt, Makyaj, Müzik ve Dans. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Genel Tekrar. (Türk Halk Tiyatrosu Geleneği) | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 9 | Genel Tekrar. (Köy Seyirlik Oyunları) | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Halk Tiyatrosu Geleneği: Halk Tiyatrosuna giriş. Hokkabaz, Çengi, Köçek ve Curcunabazlar. Meddah: Meddahın oyun dağarcığı. Meddahın araçları. Meddahın kullandığı yöntemler. Kukla: Kuklanın tarihçesi ve gelişimi. Kukla Çeşitleri: İskemle kuklası, El kuklası. Kukla oyununda kişiler ve kişileştirme. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Gölge oyunu-Karagöz: Gölge oyununun ortaya çıkışı. Karagözün gelişimi. Karagözün oyun dağarcığı. Karagözün bölümleri: Mukaddime, Muhavere, Fasıl, Bitiş. Karagözün tekniği. Karagözün oyun kişileri. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Ortaoyunu: Ortaoyunu nasıl çıktı? Ortaoyununun gelişimi. Ortaoyunu kolları. Ortaoyununun bölümleri: Öndeyiş, Söyleşme (Arzbar-Tekerleme), Fasıl (Oyun), Bitiş. Ortaoyununda oyun düzeni. Ortaoyununda fasıllar (oyun) ve fasıl dağarcığı. Ortaoyununda kişiler ve kişileştirme. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | Genel Tekrar. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Ara Sınav. | Kaynak Okuma, | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 15 | Dönem analizi ve genel tekrar (Türk Halk Tiyatrosu) | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | Dönem analizi ve genel tekrar (Ortaoyunu) | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 17 | Batı Etkisinde Türk Tiyatrosu: Tanzimat ve İstibdat Dönemi Tiyatrosu (1839-1908): Tanzimat’ta Seyirci ve Tiyatro Anlayışı. Tanzimat’ta oyunculuk ve tiyatro sanatı. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 18 | Tanzimat’ta tiyatro toplulukları. Tanzimat’ta tiyatro binaları. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 19 | Tanzimat’ta dramatik edebiyat-yazarlar. Tanzimat’ta oyunlar-türler: Komedyalar. Manzum dramlar. Romantik dramlar. Melodramlar. Duygusal ve evcil dramlar. Müzikli oyunlar. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 20 | Meşrutiyet Tiyatrosu (1908-1923): Meşrutiyette Sahne ve Tiyatroculuk (Meşrutiyette Seyirci ve tiyatro anlayışı. Meşrutiyet’te oyunculuk ve tiyatro sanatı. Meşrutiyet’te tiyatro toplulukları. Meşrutiyet’te tiyatro binaları.) | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 21 | Meşrutiyet’te Dramatik Edebiyat-Yazarlar. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 22 | Meşrutiyet’te Oyun Türleri: Komedyalar. Manzum oyunlar. Siyasal ve Belgesel oyunlar. Tarihi dramlar. Savaş oyunları. Toplumsal ve evcil dramlar. Müzikli oyunlar. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 23 | Genel Tekrar. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 24 | Ara Sınav. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
| 25 | Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu: Cumhuriyet devrimleri ve ortam. Cumhuriyet ideolojisi ve toplumsal yapı. Cumhuriyetin kurucusu M K. Atatürk’ün vizyonu ve sanata bakışı. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 26 | Cumhuriyette seyirci ve tiyatro anlayışı. Cumhuriyette oyunculuk ve tiyatro sanatı (kadın oyuncu sorunu, Sahne sanatçılarının yetişmesi, sahne sanatçılarının profesyonelliği ve bununla ilgili olarak ekonomik, toplumsal sorunlar.) | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 27 | Konservatuvar ve Devlet Tiyatrosunun kurulması. Cumhuriyette tiyatro toplulukları. Cumhuriyet’te tiyatro binaları. Cumhuriyette dramatik edebiyat ve yazarlar. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 28 | Gelindiği noktada özü ve biçimiyle kendine özgü bir dili, biçimi ve biçemi olan ulusal bir Türk tiyatrosu yaratılabilmiş midir? Sorusunun tartışmaya açılması. | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 29 | Genel Tekrar. (Tanzimat ve Meşrutiyet Dönemleri) | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 30 | Genel Tekrar. (Cumhuriyet Dönemi) | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 31 | Final sınavı hazırlık çalışmaları | Kaynak Okuma, Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 32 | Final Sınavı | Kaynak Okuma, | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 29 | 2 | 58 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 29 | 1 | 29 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 2 | 2 | 4 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 93 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,72 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||