Genel Bilgi
Kod | SUF332 |
Ad | Sucul Ekosistemlerde Plastik Kirliliği |
Dönem | 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı |
Yarıyıl | 6. Yarıyıl |
Süre (T+U) | 1-2 (T-U) (17 Hafta) |
AKTS | 3 AKTS |
Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
Eğitim Dil | Türkçe |
Seviye | Belirsiz |
Tür | Normal |
Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. SEDAT GÜNDOGDU |
Dersin Öğretim Elemanı |
Prof. Dr. SEDAT GÜNDOGDU
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Sucul ekosistemlerdeki plastik kirliliğinin kaynağı, etkisi ve dağılım dinamikleri ve plastiklerin mikroplastiklere dönüşüm süreçleri hakkında bilgi birikimi oluşturulması hedeflenmektedir. Ayrıca plastik ve mikroplastik kirliliğinin araştırılmasında kullanılan yöntemler konusunda beceri kazandırılması hedeflenmektedir.
Dersin İçeriği
Plastik nedir? Plastik tipleri nelerdir? Plastik üretiminin tarihsel gelişimi; Sucul ekosistemlerdeki plastik kirliliğinin kaynakları; Plastik kirliliğinin sucul ekosistemlere dâhil olma yolları; Plastiklerin boyut ve şekillerine göre sınıflandırılması; Mikroplastikler; Mikroplastiklerin oluşum dinamikleri; Mikroplastik kirliliğinin sucul ortamlardaki birikim alanları; Mikroplastik kirliliğinin canlılara olan etkisi; Mikroplastik kirliliği ve ilişkili kimyasal kirlilik; Mikroplastik kirliliği araştırma yöntemleri; Makroplastik kirliliği araştırma yolları ve Türkiye deniz ve tatlı su ortamlarındaki plastik ve mikroplastik kirliliği gibi konularda farklı kaynaklardan ve güncel bilimsel çalışmalardan yararlanılarak açıklamalarda bulunulacaktır.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Gündoğdu S. (2022) Plastik Mucize mi Felaket mi? Yeni İnsan Yayınları Gündoğdu, S., Çevik, C., & Karaca, S. (2017). Fouling assemblage of benthic plastic debris collected from Mersin Bay, NE Levantine coast of Turkey. Marine pollution bulletin, 124(1), 147-154. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0025326X17306045 Gündoğdu, S., & Çevik, C. (2017). Micro-and mesoplastics in Northeast Levantine coast of Turkey: The preliminary results from surface samples. Marine pollution bulletin, 118(1-2), 341-347. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0025326X17302084 Gündoğdu, S. (2017). Türkiye’nin kuzeydoğu Levant kıyısındaki İskenderun Körfezi’nde yüksek düzeyde mikroplastik kirliliği. Su Ürünleri Dergisi, 34(4), 401-408. http://dergipark.gov.tr/egejfas/issue/29803/329228 Gündoğdu, Sedat. “Contamination of table salts from Turkey with microplastics.” Food Additives & Contaminants: Part A (2018): 1-9. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/19440049.2018.1447694 Gündoğdu, S., Çevik, C., Ayat, B., Aydoğan, B., & Karaca, S. (2018). How microplastics quantities increase with flood events? An example from Mersin Bay NE Levantine coast of Turkey. Environmental Pollution, 239, 342-350. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0269749118300939 Gündoğdu, S., Çevik, C., Güzel, E., & Kilercioğlu, S. (2018). Microplastics in municipal wastewater treatment plants in Turkey: a comparison of the influent and secondary effluent concentrations. Environmental monitoring and assessment, 190(11), 626. https://link.springer.com/article/10.1007/s10661-018-7010-y Gündoğdu, S., Yeşilyurt, İ. N., & Erbaş, C., (2018). Potential interaction between plastic litter and green turtle Chelonia mydas during nesting in an extremely polluted beach. Marine pollution bulletin, 140, 138-145. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0025326X19300426 Gündoğdu, S., & Çevik, C. (2019). Mediterranean dirty edge: High level of meso and macroplastics pollution on the Turkish coast. Environmental Pollution, 113351. https://doi.org/10.1016/j.envpol.2019.113351 Ders için dağıtılan sunular
Notlar
Ayat, B., Aydoğan, B., Gündoğdu, S. (2022). Modeling the Fate and Transport of Microplastics in Coastal Areas. In Book: Microplastic Pollution: Environmental Occurrence and Treatment Technologies, Springer Nature. 241. https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-030-89220-3 Gündogdu, S., Rathod, N., Hassoun, A., Jamroz, E., Kulawik, A., Gokbulut, C., Aït-Kaddour A., Özogul, F. (2022). The impact of nano/micro-plastics toxicity on seafood quality and human health: facts and gaps, Critical Reviews in Food Science and Nutrition. https://doi.org/10.1080/10408398.2022.2033684 Gündoğdu, R., Önder, D., Gündoğdu, S., & Gwinnett, C. (2022). Microplastics Derived From Disposable Greenhouse Plastic Films and Irrigation Pipes: A Case Study From Turkey. https://link.springer.com/article/10.1007/s11356-022-21911-6 Bergmann, M., Almroth, B. C., Brander, S. M., Dey, T., Green, D. S., Gundogdu, S., … & Walker, T. R. (2022). A global plastic treaty must cap production. Science, 376(6592), 469-470. https://www.science.org/doi/10.1126/science.abq0082 Akça, M. O. , Gundogdu, S. & Turgay, O. C. (2022). Çilek üretiminde plastik malç uygulamasından kaynaklı toprakta plastik birikiminin belirlenmesi . Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi. Volume 10, Issue 2, 165 – 176 https://doi.org/10.33409/tbbbd.1185820 Gündoğdu, S., Köşker A.R. (2023).Microplastic contamination in canned fish sold in Turkey. PeerJ 10:e14627 http://doi.org/10.7717/peerj.14627 Green DS, Almroth BC, Altman R, et al (2023) Time to kick the butt of the most common litter item in the world: Ban cigarette filters. Science of the Total Environment. 161256. https://doi.org/10.1016/J.SCITOTENV.2022.161256
Dersin Öğrenme Çıktıları
Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
---|---|
ÖÇ01 | Mesleğini icra ederken önemli bir çevre problemi olan plastik kirliliğini gözetmeyi öğrenir. |
ÖÇ02 | Plastik kirliliğinin sucul ekosistemlerle olan etkisine dair bilgi sahibi olur. |
ÖÇ03 | Plastiğin su ürünü gıdalardaki varlığına dair detayları ve bunun önlenmesi için gereken önlemlerin neler olduğu konusunda bir bakış açısı sahibi olur. |
ÖÇ04 | Çevresel problemler arasında neden sonuç ilişkisi kurma becerisini geliştirir. |
ÖÇ05 | Plastik kirliliğinin nedenleri hakkında etraflıca bilgi sahibi olur. |
ÖÇ06 | Plastik kirliliğinin çevresel kompartmanlar arasındaki geçişini ve bunun dinamiklerini kavrar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
---|---|---|---|
PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fen bilimleri ve temel mühendislik dallarında yeterli bilgiye sahip olma; bu alanlarda edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri su ürünleri mühendisliği uygulamalarında bir arada kullanır. | 4 |
PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Su ürünleri alanındaki verileri bilimsel yöntemlerle değerlendirir, problemleri belirler, çözüm önerileri geliştirir ve uygular. | 4 |
PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Su ürünleri alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanarak tasarım yapar, olay ve olguları bilimsel yöntem ve tekniklerle inceler ve yorumlar. | 3 |
PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Su ürünleri alanında veri toplar, temel deneysel çalışmaları yapar, sonuçları değerlendirir, sorunları tanımlar ve çözüm önerileri geliştirir. | 4 |
PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Su ürünleri alanı ile ilgili herhangi bir çalışmayı bireysel olarak planlar, projelendirir ve bağımsız olarak yürütür, danışmanlık ve bilirkişilik yapar. | 2 |
PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Karşılaştığı problemleri çözmede bireysel veya ekip üyesi olarak sorumluluk alabilir, sorumluluğu altında çalışanların gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar ve yönetir. | |
PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Alanı ile ilgili öğrenme gereksinimlerini belirler, kaynak araştırması yapar, bilgiye ulaşır ve veri tabanlarını kullanır. | 5 |
PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Yaşam boyu öğrenme tutumu geliştirir ve elde edilen bilgileri toplum yararına kullanır | 5 |
PÖÇ09 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Su ürünleri ile ilgili toplumsal bilinç oluşturur ve sucul kaynakların sürdürülebilir kullanımını sağlayacak becerilere sahip olur. | 5 |
PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanı ile ilgili yazılı ve sözlü etkin iletişim kurar, su ürünleri ile ilgili seminer ve toplantıları izler, düzenler, proje hazırlar ve yabancı dil bilgilerine dayanarak yurt dışı kaynaklı yayınları takip eder. | 3 |
PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanlarının gerektirdiği bilgisayar yazılımları ile bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | |
PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki gelişiminin yanı sıra, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, sosyal, kültürel ve sanatsal alanlarda öğrenme gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir. | 2 |
PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Sucul kaynakların mevcut durumunun tespiti, sürdürülebilir kullanımı, su kirliliği ve kontrolü ve biyoteknoloji alanlarında yetkinlik kazanır. | 5 |
PÖÇ14 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Doğal çevrenin korunmasını gözeten su ürünleri yetiştiricilik teknikleri ile su ürünleri hastalıkları, avlama ve işleme teknolojisi, balıkçılık sektörünün yapısı, problemleri ve çözümleri konularında çalışmalar yapma ve sonuçları yaygınlaştırabilme yetilerine sahip olur | 5 |
PÖÇ15 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Su ürünleri alanında toplumsal, çevresel ve mesleki etik değerlere ve mevzuata uygun hareket eder. | 5 |
Haftalık Akış
Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
---|---|---|---|
1 | Plastik nedir? | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
2 | Plastik tipleri nelerdir? | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
3 | Plastik üretiminin tarihsel gelişimi | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
4 | Sucul ekosistemlerdeki plastik kirliliğinin kaynakları | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
5 | Plastik kirliliğinin sucul ekosistemlere dâhil olma yolları | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
6 | Plastiklerin boyut ve şekillerine göre sınıflandırılması | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
7 | Mikroplastikler | Konuyla ilgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
8 | Ara Sınavlar | Ara sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Proje / Tasarım |
9 | Mikroplastiklerin oluşum dinamikleri | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
10 | Mikroplastik kirliliğinin sucul ortamlardaki birikim alanları | Konuyla ilgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
11 | Mikroplastik kirliliğinin sucul canlılara olan etkisi | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
12 | Mikroplastik kirliliği ve ilişkili kimyasal kirlilik | Konuyla ilgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
13 | Mikroplastik kirliliği araştırma yöntemleri | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Gösteri |
14 | Makroplastik kirliliği araştırma yolları | Konuyla ilgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Gösteri |
15 | Türkiye deniz ve tatlı su ortamlarındaki plastik ve mikroplastik kirliliği | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
16 | Final | Final sınavına hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Proje / Tasarım |
17 | Bütünleme | Sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Proje / Tasarım |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
---|---|---|---|
Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
Ödev, Proje, Diğer | 1 | 0 | 0 |
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 4 | 4 |
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 12 | 12 |
Toplam İş Yükü (Saat) | 72 | ||
Toplam İş Yükü / 25 (s) | 2,88 | ||
AKTS | 3 AKTS |