TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TS540 |
| Ad | Optimization II |
| Dönem | 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Bahar |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. MAHMUT ÇETİN |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. |
Dersin Amacı / Hedefi
İleri düzeyli doğrusal modeller ve uygulamalarını yapmak, LP Paket programlarını tanıtmak, elde edilen program sonuçlarını yorumlamak; öğrencilerin ihtiyaçlarına uygun olarak seçilmiş bazı optimizasyon yöntemleri ve algoritmalarını günlük hayattaki problemlere uygulamaktır.
Dersin İçeriği
Giriş; sistem kavramı; doğrusal programlama; doğrusal programlamanın geometrik çözümü; denklik değişkenleri; tanımlar; simplex yöntem; simplex yöntemle bazı problem çözümleri; dualite; duyarlık analizi; ulaşım problemleri.
Dersin Ön Koşulu
Bu dersi alabilmek için yüksek lisan ya da doktora öğrencisi olmak yeterlidir. Ancak; matrisler, fonksiyonların minimum ve maksimumlarının bulunması konularında ön bilgisi olan öğrenciler bu der4si daha kolay algılamakta ve ve daha başarılı olmaktadırlar.
Kaynaklar
1. Taha, H. A., 2017. Operations Research - An Introduction. Tenth Edition (Global Edition), Pearson Education Limited. 2. Aladağ, Z., 2016. Yöneylem Araştırması. Umuttepe Yayınları, ISBN NO: 9786055100803. 3. Apaydın, A., 2005. Optimizasyon. Kılavuz Kitabevi, 4. Azimli, A., 2011. Matematiksel Optimizasyon. Papatya Yayıncılık Eğitim. 5. Bal, H., 1995. Optimizasyon Teknikleri. Gazi Üniversitesi Yayınları. 6. Bazaraa, M.S., Jarvis, J.J., Sherall, H. D., 1990. Linear Programming and Network Flows. John Wiley and Sons (2nd Edition) 7. Taha, H.A., 2003. Yöneylem Araştırması. Literatür Yayıncılık (6. Basımdan Çeviri) 8. Tecim, V., 2011. Yöneylem Araştırması. Lord Matbaacılık. 9. Winston, W. L., 2004. Operations Research Applications and Algorithms. Thomson Learning (Fourth Edition).
Notlar
Ulusal ve uluslar arası dergilerden seçilmiş makaleler.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Sistem kavramını öğrenir. |
| ÖÇ02 | Optimizasyon denklem setinin grafiksel çözümünü yapar. |
| ÖÇ03 | Düz cümleleri matematiksel denklemler haline getirme yetisi kazanır. |
| ÖÇ04 | Bir optimizasyon probleminin tek ve sonsuz sayıdaki optimal çözümlerini yorumlar. |
| ÖÇ05 | Optimizasyon tekniklerini pratiğe uygulayarak kaynakların sektörlere optimal dağılımını planlar. |
| ÖÇ06 | Maksimizasyon ve minimizasyon problemlerinin alıcı ve satıcı açısından anlamını yorumlama yetisi kazanır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak, tarımsal yapılar ve sulama alanında edinilmiş bilgileri uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Tarımsal yapılar ve sulama ile ilişkili disiplinler arası etkileşimi kavrar | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sulama sistemlerinin ve tarımsal yapıların projelenmesi konularında yeterlidir | 2 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Arazi uygulamalarını yapar, kontrol eder ve geliştirilmesini sağlar | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Uzman olunan konudaki bilgi birikimini nicel ve nitel verilerle destekler. Farklı disiplinlerle çalışabilir. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Neden sonuç ilişkisi kurarak sorunları çözümler | 5 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Tarımsal yapılar ve sulama anabilim dalıyla ilgili kuramsal ve uygulamalı bilgileri uzmanlık alanında uygular | 4 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Konusuyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür | |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Analitik, modelleme ve deneysel esaslı araştırmaları tasarlama ve uygulama becerisi; bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları analiz etme ve yorumlama becerisi kazanır | 5 |
| PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Alanıyla ilgili kaynaklara ulaşma, bu kaynaklardan yararlanma ve kendini sürekli yeniler | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Tarımsal yapılar ve sulama konularıyla ilgili olarak gerektiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır | 4 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Optimizasyon tekniklerine giriş | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 2 | Sistem ve sistem kavramı, bazı örneklemeler | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası |
| 3 | Doğrusal programlamaya giriş; matrisler ve matrislerin temel özellikleri | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme, Beyin Fırtınası |
| 4 | Doğrusal programlamanın esasları, matematiksel formlar | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Gösterip Yaptırma |
| 5 | Doğrusal programlamanın geometrik çözümü | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları; bazı açık kaynak kodlu programlar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | Doğrusal programlamanın geometrik çözümü (Devam): Tek optimal çözüm ve sonsuz sayıda optimal çözüm uzayları | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları; bazı açık kaynak kodlu programlar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Benzetim |
| 7 | Denklik değişkenleri ve önemi - Denklem sistemine eklenmesi | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası |
| 8 | Ara Sınavlar | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları, ek materyaller | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Proje / Tasarım |
| 9 | Bazı tanımlar ve Simples esaslı çözümler | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları; bazı açık kaynak kodlu programlar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Tarım, çevre, su kaynakları vb. alanlara yönelik problem kurma ve çözümleri | Ders kitapları ve bilimsel makaleler | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Tartışma |
| 11 | Dualite | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Duyarlık analizi | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları; bazı açık kaynak kodlu programlar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | Ulaşım problemleri | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları; bazı açık kaynak kodlu programlar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Benzetim, Problem Çözme, Beyin Fırtınası |
| 14 | Doğrusal Olmayan Denklemlerin Çözümü o Newton-Raphson Yöntemi | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları; bazı açık kaynak kodlu programlar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Benzetim, Gösterip Yaptırma |
| 15 | Eşitlik Kısıtlı Çok Değişkenli Optimizasyon Problemlerinin Çözümü o Lagrange Yöntemi | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları; bazı açık kaynak kodlu programlar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları, ek materyaller | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Proje / Tasarım |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ders kitapları, makaleler ve Internet kaynakları, ek materyaller | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Proje / Tasarım |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||