TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TİB835 |
| Ad | Zihniyetlere Göre Mezhep Tipolojileri |
| Dönem | 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. YUSUF GÖKALP |
Dersin Amacı / Hedefi
İslam düşünce tarihinin ilk dönemlerinde ortaya çıkan siyasi-itikadi nitelikli mezhepler ve bunların içerisinde yer aldığı din anlayışlarının genel özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak, alanla ilgili analiz, yorum ve mukayese becerisi kazanmak.
Dersin İçeriği
Din anlayışındaki farklılaşmalar ve farklılaşmaları doğuran sebepler; Din anlayışının oluşumunda insan unsurunun yeri; Tepkisel-kabileci din anlayışı; Akılcı-hadari din anlayışı; Gelenekçi-muhafazakar din anlayışı; Politik-karizmatik liderci din anlayışı; Keşifçi-inzivacı din anlayışı; farklı din anlayışlarının tarihteki ve günümüzdeki temsilcileri ve görüşleri.
Dersin Ön Koşulu
Herhangi bir ön koşul bulunmamaktadır.
Kaynaklar
Tarihsel Din Söylemleri Üzerine Zihniyet Çözümlemeleri, Sönmez Kutlu, Otto Yayınları, Ankara 2012.
Notlar
Muchielli, Alex, Zihniyetler, çev. Ahmet Kul, İstanbul 1991.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Mezhepleri zihniyet yapılarına göre analizi eder |
| ÖÇ02 | Mezhepleri zihniyetlerine göre tasnif eder. |
| ÖÇ03 | Mezheplerin zihniyet yapıları arasında ilişki kurar. |
| ÖÇ04 | Zihniyet yapılarının mezheplerin ortaya çıkmasındaki etkilerini kavrar. |
| ÖÇ05 | Farklı zihniyetlerin farklı yorum biçimleri doğurduğunun farkına varır. |
| ÖÇ06 | Din, insan ve zihniyet arasında ilişki kurar. |
| ÖÇ07 | Zihniyet farklılıklarının toplumsal tezahürlerini yorumlar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak | 5 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak | 5 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili yayın yapmak | 3 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak | |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak | 4 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Din anlayışındaki farklılaşmalar ve farklılaşmaları doğuran sebepler | o Kutlu, Sönmez, “İslam Mezhepler Tarihinde Usul Sorunu” (İSAV Tarafından Düzenlenen“İslam Mezhepleri Tarihinde Metodoloji Sorunu” Adlı İlmi İhtisas Toplantısında SunulmuşTebliğ ) İstanbul 2003; o Onat, H. “Mezhep Kavramı ve Mezheplerin Doğuş Sebepleri”. | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Anlatım |
| 2 | Din anlayışının oluşumunda insan unsurunun yeri | o Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine, ss. 15-47. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım |
| 3 | Zihniyet ve zihniyetin oluşumunda etkili olan unsurlar | o Muchielli, Alex, Zihniyetler, çev. Ahmet Kul, İstanbul 1991 | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Anlatım |
| 4 | Tepkisel-kabileci din anlayışı | o Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine, ss. 15-47. o Eric Hoffer, Kesin İnançlılar. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | Akılcı-hadari din anlayışı | o Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine, ss. 15-47; o Henry, The Psychology of Religious Sects, London 1912. | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Anlatım |
| 6 | Gelenekçi-muhafazakar din anlayışı | o Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine, ss. 15-47; o Henry, The Psychology of Religious Sects, London 1912. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Politik-karizmatik liderci din anlayışı | o Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine, ss. 15-47; o Henry, The Psychology of Religious Sects, London 1912. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınavlar | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
|
| 9 | Farklı din anlayışlarının tarihteki ve günümüzdeki temsilcileri ve görüşleri I | o Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine, ss. 15-47; o Henry, The Psychology of Religious Sects, London 1912. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 10 | Farklı din anlayışlarının tarihteki ve günümüzdeki temsilcileri ve görüşleri II | o Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine, ss. 15-47; o Henry, The Psychology of Religious Sects, London 1912. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 11 | Zihniyet Farklılaşmasının Sebepleri I | Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine, ss. 15-47 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 12 | Zihniyet Farklılaşmasının Sebepleri II | Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine, ss. 15-47 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 13 | Batıni Zihniyet Yapısının Ortaya Çıkışı | Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine, ss. 15-47 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 14 | Zihniyet Farklılaşmasının Tezahürleri I | Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine, ss. 15-47 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 15 | Zihniyet Farklılaşmasının Tezahürleri II | Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine, ss. 15-47 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
|
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||