TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TİB756 |
| Ad | Tefsir Tarihi II |
| Dönem | 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Bahar |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. ERTUĞRUL DÖNER |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. |
Dersin Amacı / Hedefi
Dersin seçiminde, ondört asırlık tarihi süreç boyunca Kur’an’ın anlaşılması, açıklanması, devrin problem ve ihtiyaçlarına göre yorumlanması yönünde müfessirlerce ortaya konan ilmi faaliyetlerin önce kronolojik sırasıyla ve sistematik bir bütünlük içinde topluca, peşinden de Kur’an’a yaklaşım, anlayış ve yorumlama farklılıklarına bağlı olarak “yazar-zihniyet-eser” üçgenlerinde yoğunlaşarak ekolleşen tefsir akımlarının, karakteristik özellikleri, başlıca görüşleri, önemli temsilcileri ve temel kaynakları çerçevesinde daha yakından incelenmesi, bu suretle, öğrenciye, özlü, sağlam ve sistematik bir tefsir tarihi kültürü kazandırılması, böyle bir bilgi birikimiyle bilimsel düşünme ve araştırmaya yöneltilmesi amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Bu dersin içeriği, tefsir, te’vil, tercüme kavramları, tefsirin ilinin oluşumun tarihi seyri, tefsir alanında ortaya konulan eserlerin türleri ve özellikleri ve tefsir ekolleri ve çağdaş tefsir yaklaşımlarından oluşur
Dersin Ön Koşulu
Bu dersin ön koşulu yoktur.
Kaynaklar
1. Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük Tefsir Tarihi (Tabakatu’l-Müfessirin), I-II, İstanbul 1973 2. İsmail Cerrahoğlu, Tefsir Tarihi, I-II, Ankara 1988 3. Ignaz Goldziher, Mezahibü’t-Tefsiri’l-İslami, (Arapça’ya Çev.: Abdulhalim en-Neccar), Kahire 1374/1955; (Türkçe’ye Çev.: Mustafa İslâmoğlu), İslâm Tefsir Ekolleri, İstanbul 1997 5. İbn Âşûr, et-Tefsir ve Ricalühû, Tunus 1972 7. Muhammed Hüseyn ez-Zehebi, et-Tefsir ve’l-Müfessirûn, I-II, Kahire 1396/1976
Notlar
1. Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük Tefsir Tarihi (Tabakatu’l-Müfessirin), I-II, İstanbul 1973 2. İsmail Cerrahoğlu, Tefsir Tarihi, I-II, Ankara 1988 3. Ignaz Goldziher, Mezahibü’t-Tefsiri’l-İslami, (Arapça’ya Çev.: Abdulhalim en-Neccar), Kahire 1374/1955; (Türkçe’ye Çev.: Mustafa İslâmoğlu), İslâm Tefsir Ekolleri, İstanbul 1997 5. İbn Âşûr, et-Tefsir ve Ricalühû, Tunus 1972 7. Muhammed Hüseyn ez-Zehebi, et-Tefsir ve’l-Müfessirûn, I-II, Kahire 1396/1976
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Bu dersin sonunda öğrenciler Kur'an'ı yorumlama becerisine sahip olacaklar. |
| ÖÇ02 | Bu dersin sonunda öğrenciler Tefsir tarihi hakkında temel bilgileri öğrenebilecekler. |
| ÖÇ03 | Klasik Tefsir ekollerini tanıyacaklar. |
| ÖÇ04 | Klasik ve çağdaş Tefsir ekollerinin güçlü ve zayıf yönlerini görecekler. |
| ÖÇ05 | Kur'an'ı yorumlarken Tefsir ekollerinin tecrübelerinden yararlanacaklar. |
| ÖÇ06 | Bu dersin sonunda öğrenciler Tefsir usulü ve tarihine ilişkin temel ilmi kaynaklardan yararlanma becerisi kazanacaklar. |
| ÖÇ07 | Kaynaklarda yer alan bilgileri güncelleyerek güncel meselelere uygulama kabiliyeti geliştirebilecekler. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslami ilimlerin tarihi gelişimi, metotları, kavramları ve kaynaklarını bilir, bunlar arasındaki farkları ve benzerlikleri karşılaştırır. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam düşünce tarihinde kelam, tasavvuf, İslam mezhepleri, İslam hukuku, tefsir ve hadis alanında ortaya çıkan ekollerin doğuşu, teşekkül süreci, temel görüşleri, kaynakların ve İslam düşüncesine katkılarını bilir | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslami ilimler sahasında ortaya konulan tarihsel tecrübe ve bilimsel birikimi sorgular, tasnif eder, güncel meselelerin çözümünde bundan yararlanır | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Günümüz ihtiyaçları doğrultusunda temel dinî problemlere çözüm üretebilme becerisi kazanır | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel İslam bilimleri alanında bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak araştırma yapabilme becerisi kazanır | 5 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel dini metinleri okuma açıklama ve yorumlama becerisine sahip olur | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel Din bilimleriyle ilgili ulusal ve uluslar arası çalışmaları takip etme, anlama becerisine sahip olur | 2 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanıyla ilgili bilimsel bir zihniyete sahip olur | 3 |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Alanıyla ilgili kaynakları kullanabilecek ve elde ettiği bilgileri paylaşabilecek düzeyde yabancı dil bilir | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki alanını ilgilendiren resmi ve özel kurumlarla işbirliği içersinde çalışır | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İlahiyat alanında bilimsel bilgi üretir. Elde ettiği temel dini bilgileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir | 2 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanıyla ilgili toplumsal ihtiyaç ve problemlere çözüm üretebilecek araştırmalar yapar | 2 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Temel İslam Bilimleri alanına uygun yöntem teknik materyal ve teknolojik imkânları kullanır |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Kur’ân’ın Nüzûlü ve Metinleşmesi | okuma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 2 | Kur’ân’ın Tanımı ve Unsurları | inceleme | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 3 | Tefsîrin Tanımı ve Niteliği | tanımlama | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 4 | Tefsîrin Doğuşu ve Tedvîni | başlangıç | Öğretim Yöntemleri: Gösteri |
| 5 | Temel Tefsîr Yöntemleri | anlamlandırma | Öğretim Yöntemleri: Gösterip Yaptırma |
| 6 | Kur’ân Lafızlarına Dair İlimler | araştırma | Öğretim Yöntemleri: Rol Oynama |
| 7 | Kur’ân’ın Manalarına Dair İlimler | okuma | Öğretim Yöntemleri: Grup Çalışması |
| 8 | Ara sınav | sınav | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 9 | Tarihî Olgularla İlişkili Kur’ân İlimleri | araştırma | Öğretim Yöntemleri: Beyin Fırtınası |
| 10 | Kur’ân’ı Anlama ve Yorumlamada Yeni Yönelişler | anlama | Öğretim Yöntemleri: Örnek Olay |
| 11 | Günümüz tefsir akımlarının doğuş süreci | akımlar | Öğretim Yöntemleri: Problem Çözme |
| 12 | Günümüz tefsir akımları ve genel özellikleri | hareketler | Öğretim Yöntemleri: Bireysel Çalışma |
| 13 | Kur’ân’ın Mekke döneminin evreleri | mekke | Öğretim Yöntemleri: Proje Temelli Öğrenme |
| 14 | Kur’ân’ın Medine döneminin evreleri | medine | Öğretim Yöntemleri: Örnek Olay |
| 15 | Rivayet Tefsiri | rivayet | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 16 | Dirayet Tefsiri | dirayet | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 17 | Final Sınavı | final | Ölçme Yöntemleri: Performans Değerlendirmesi |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||