TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | İLAHİYAT FAKÜLTESİ |
| İLAHİYAT PR. | |
| Kod | IHS313 |
| Ad | Fıkıh Okulları |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 5. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | S Seçmeli |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. MUSTAFA HAYTA |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Doç. Dr. MUSTAFA HAYTA
(Güz)
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Fıkıh ekollerinin ortaya çıkışı ile ilgili etkenleri ortay koyup açıklayabilecek bilgi birikimine ve nosyona sahip kılma
Dersin İçeriği
İslam Fıkhının tarihi gelişimi, ekolleri, kaynakları, literatürü ve genel yapısı
Dersin Ön Koşulu
ön koşulu yoktur.
Kaynaklar
1.Ebu Zehra, Fıkıh Mezhepleri Tarihi 3.Osaman Şekerci, Fıkıh Mezheplerine Giriş 2.DİA (Mezheplerle İlgili Maddeler) 2.Osamn Keskioğlu Fıkıh Tarihi ve İslam Hukuku 4.Komisyon, Fıkıh, (Ankuzem)
Notlar
Yusuf Kılıç, İslam Fıkıfh Mezeheplerinin Doğuşunu Hazırlayan Sebepler
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Mezheplerin islamın pratik alandaki hükümlerinin yorum farklılıklarından kaynaklandığını açıklayabilir. |
| ÖÇ02 | Fıkıkıh ekolü olan mezheplerin esasta birbirinden çok farklı olmadığını farklılıkların detayda olduğunu izah edebilir. |
| ÖÇ03 | Mezheplerin gerçekte islamın yorumuna dair bir zenginlik olduğunu sunabilir. |
| ÖÇ04 | Yorum farklılıklarının uygulamada genişlik ve kolaylık sağladığını anlar. |
| ÖÇ05 | Günün şartlarına göre gelişen yeni süreçlerin oluşumunda bu tecrübenin dikkate alınarak çağdaş sorunlara ışık tutabilir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak doğru dini bilgiye ulaşır. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel ve felsefî alanda elde edilen birikimleri ilahiyat alanına taşır. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslami ilimler tarihinde ortaya konan bilimsel birikim ve tarihi tecrübeyi tasnif eder. | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Dini´´nin temel kavramları, kaynakları, esasları, değerleri ve felsefesini tanımlar. | 1 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Din olgusunun, insan ve toplum yapısının oluşmasına, değişmesine ve gelişmesine etkilerini açıklar. | 1 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarih ve Medeniyetinin oluşum ve gelişim süreçlerini açıklar. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Müslüman toplumların sosyo-kültürel, dinî, siyasî ve iktisadî yapısını tanımlar. | 1 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel dini metinleri yorumlar. | |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Günümüz ihtiyaçları çerçevesinde temel dinî problemlere çözüm üretir. | |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam tarihi, kültürü, sanat ve edebiyatı alanında bilgi ve beceri kazanır. | |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Dini değerlerin toplumda birleştirici, bütünleştirici, uzlaştırıcı rolüne uygun tutum ve davranışlar sergiler. | 1 |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İtikat, ibadet, ahlak ve muamelât açısından İslam dinini doğru olarak açıklar. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Din, bilim, sanat, felsefe ve ahlakın birbirlerini tamamlayan unsurlar olduğunu ve birlikte düşünülmesi gerektiğini ayırt eder. | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İnanca ve kutsallık atfedilen değerlere saygı gösterir. | 1 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İlgi yetenekleri doğrultusunda bilimsel, sosyal, kültürel ve sanatsal alanlarda öğrenme gereksinimlerinin farkında olur. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Pratik din hizmetleri, din eğitimi ve öğretimi alanlarında görev yapar. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Fıkıh ve mezhep: Kavramsal çerçevesi ile ilgili okumalar | HAYREDDİN KARAMAN, "FIKIH", TDV Islamic Encyclopedia, https://islamansiklopedisi.org.tr/fikih#1 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 2 | Fıkıh mezheplerinin ortaya çıkışında etkin olan amiller | FERHAT KOCA, "MEZHEP", TDV Islamic Encyclopedia, https://islamansiklopedisi.org.tr/mezhep#4-fikih | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 3 | Ehl-i hadis ve ehl-i rey´in teşekkülü süreci | M. ESAT KILIÇER, "EHL-i RE'Y", TDV Islamic Encyclopedia, https://islamansiklopedisi.org.tr/ehl-i-rey SALIM ÖĞÜT, "EHL-i HADÎS", TDV Islamic Encyclopedia, https://islamansiklopedisi.org.tr/ehl-i-hadis#2-fikih | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 4 | Dört mezhep imamı, ilim aldığı silsile ve öğrencileri | FERHAT KOCA, "MEZHEP", TDV Islamic Encyclopedia, https://islamansiklopedisi.org.tr/mezhep#4-fikih | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | Müntesibi bulunmayan diğer mutlak müçtehitler | SALIM ÖĞÜT, "EVZÂÎ", TDV Islamic Encyclopedia, https://islamansiklopedisi.org.tr/evzai MUSTAFA FAYDA, "TABERÎ, Muhammad b. Jarîr", TDV Islamic Encyclopedia, https://islamansiklopedisi.org.tr/taberi-muhammed-b-cerir#1 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 6 | Hanefîlik: Karakteristik özellikleri ve literatürü | ALİ BARDAKOĞLU, "HANEFÎ MEZHEBİ", TDV Islamic Encyclopedia, https://islamansiklopedisi.org.tr/hanefi-mezhebi#1 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Mâlikîlik: Karakteristik özellikleri ve literatürü | EYYÜP SAİD KAYA, "MÂLİKÎ MEZHEBİ", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/maliki-mezhebi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım |
| 8 | Ara Sınavlar | Ölçme Yöntemleri: Ödev, Yazılı Sınav |
|
| 9 | Şâfiîlik: Karakteristik özellikleri ve literatürü | BİLAL AYBAKAN, "ŞÂFİÎ MEZHEBİ", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/safii-mezhebi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 10 | Hanbelîlik: Karakteristik özellikleri ve literatürü | FERHAT KOCA, "HANBELÎ MEZHEBİ", TDV Islamic Encyclopedia, https://islamansiklopedisi.org.tr/hanbeli-mezhebi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 11 | Ca'ferîlik: Karakteristik özellikleri ve literatürü | HAYREDDİN KARAMAN, "CA'FERIYYE", TDV Islamic Encyclopedia, https://islamansiklopedisi.org.tr/caferiyye--sia | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 12 | Zeydîlik: Karakteristik özellikleri ve literatürü | FATİH YÜCEL, "ZEYDİYYE", TDV Islamic Encyclopedia, https://islamansiklopedisi.org.tr/zeydiyye#2-fikih | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 13 | Zâhirîlik: Karakteristik özellikleri ve literatürü | H. YUNUS APAYDIN, "ZAHIRIYYE", TDV Islamic Encyclopedia, https://islamansiklopedisi.org.tr/zahiriyye | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 14 | Bâtınîlik: Karakteristik özellikleri ve literatürü | AVNİ İLHAN, "BÂTINİYYE", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/batiniyye | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Anlatım |
| 15 | Mezheplerin geleceği, ekol sistematiği ve serbest içtihat uygulamaları | H. YUNUS APAYDIN, "İjtihad", TDV Islamic Encyclopedia, https://islamansiklopedisi.org.tr/ictihad | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Anlatım |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Ödev, Yazılı Sınav |
|
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Ödev, Yazılı Sınav |
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri
| Değerlendirme Türü | Yarıyıl İçi / Yıl İçi Etkisi | Yarıyıl Sonu / Yıl Sonu Etkisi |
|---|---|---|
| 1. Ara Sınav | 100 | 40 |
| Genel Değerlendirme | ||
| Yarıyıl İçi / Yıl İçi Toplam | 100 | 40 |
| 1. Yıl Sonu Sınavı | - | 60 |
| Genel Toplam | - | 100 |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 6 | 6 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 16 | 16 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 78 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,12 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||