TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TİB861 |
| Ad | İslam Düşüncesinde Siyaset-Din İlişkileri |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. İSMAİL ŞIK |
Dersin Amacı / Hedefi
...Gerek Batı’da ve gerekse İslâm dünyasında tarih boyunca din-siyaset ilişkisinin felsefi ve toplumsal gelişimi konusunda öğrencilere bilgi kazandırarak, modern çağdaki uygulamalar ve düşüncelere kuşatıcı ve eleştirel yaklaşımlarını sağlamak, bu çerçevede varolan problem ve tartışmaları kavramalarına yardımcı olmak
Dersin İçeriği
... Giriş. Konuların ve kaynakların Tanıtımı 2 Temel kavramlar: Din, devlet, laiklik, din hürriyeti 3 Din-siyaset ilişkisi konusunda Hıristiyanlık ve İslam, Hıristiyanlıkta tarihi gelişim 4 Batı’da din-devlet ilişkisine yönelik düşünceler I: Calvin: Dinsel yaklaşım ve Lock: Liberal Yaklaşım 5 Batı’da din-devlet ilişkisine yönelik düşünceler II: Montesquieu: Araçsal yaklaşım ve Gramsci: Eleştirel yaklaşım 6 Batı’da dinin gerilemesi: Rönesans ve Reformla birlikte dine bakışta meydana gelen değişim, Aydınlanma Felsefesi ve Fransız Devrimi’nin etkisi 7 Kur’an-ı Kerim’in devlet anlayışı ve Hz. Muhammed’in siyasi uygulamaları 8 İslam’da din-devlet ilişkisi çerçevesinde temel kavram ve kurumlar I 9 İslam’da din-devlet ilişkisi çerçevesinde temel kavram ve kurumlar II 10 Ortaçağ İslam düşüncesinde siyasetname geleneği, Maverdi, Gazali ve İbn Cemaa’nın görüşleri. 11 İbn Teymiye ve İbn Haldun’un din ve siyaset üzerine düşünceleri. 12 Modern çağda din-devlet ilişkileri çerçevesinde uygulanan devlet modelleri ve laiklik anlayışı 13 İslam’ın laiklik ve demokrasiye yaklaşımı ve Müslüman ülkelerdeki uygulamalar üzerine tartışmalar 14 Modern dönemde din-devlet ilişkiler açısından Doğu ve Batı mukayesesi
Dersin Ön Koşulu
Din ve siyaset ilişkisini çok boyutlu olarak kavrayan öğrenci güncel problem ve tartışmaları daha kolay yorumlar.
Kaynaklar
Maurice Barbier, Modern Batı Düşüncesinde Din ve Siyaset, (Çev. Ö. Gözel), İst., 1999. Albert Bayet, Dine Karşı Düşüncenin Tarihi, (Çev. C. Süreya), İst., 1970. M. Emin Köktaş, Din ve Siyaset, Ank., 1997. Jacques Robert, Batı’da Din Devlet İlişkileri, (Çev. İzzet Er), İst., 1998. Erwin Rosenthal,Ortaçağ’da İslam Siyaset Düşüncesi, (Çev. A. Çaksu), İst., 1996
Notlar
Maurice Barbier, Modern Batı Düşüncesinde Din ve Siyaset, (Çev. Ö. Gözel), İst., 1999. Albert Bayet, Dine Karşı Düşüncenin Tarihi, (Çev. C. Süreya), İst., 1970. M. Emin Köktaş, Din ve Siyaset, Ank., 1997. Jacques Robert, Batı’da Din Devlet İlişkileri, (Çev. İzzet Er), İst., 1998. Erwin Rosenthal,Ortaçağ’da İslam Siyaset Düşüncesi, (Çev. A. Çaksu), İst., 1996
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Din ve devlet ilişkileri kapsamındaki temel kavramlar konusunda bilgi sahibi olur, bunları tarihi gelişimleriyle kavrar ve doğru olarak kullanabilir;; |
| ÖÇ02 | Din ve devlet ilişkilerinin Batı dünyasındaki gelişim sürecini, bu sürece etki eden dini ve sosyal yapı, felsefi ve tarihi gelişim çerçevesinde öğrenir.;; |
| ÖÇ03 | İslam dünyasında din-devlet ilişkileri konusunda Kur’an ve Sünnet’in temel yaklaşımını öğrenir, ilk dönem ve sonraki uygulamalar hakkında bilgi sahibi olur ve bu çerçevede gelişen Ortaçağ İslam siyaset düşüncesini kavrar.;; |
| ÖÇ04 | Modern dönemde Batı’da ve Müslüman dünyada din-devlet ilişkileri ve laiklik uygulamaları çerçevesinde devlet modelleri konusunda bilgi sahibi olur;; |
| ÖÇ05 | Geleneksel İslam siyaset düşüncesine getirilen eleştirileri öğrenir ve İslam’ın devlet yönetimi, demokrasi ve laikliğe yaklaşımı konusundaki modern tartışmaları kavrar.;; |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak | 1 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak | 4 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak | 2 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili yayın yapmak | 1 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak | |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak | 3 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Giriş. Konuların ve kaynakların Tanıtımı | Kaynak tanıtımı | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 2 | Temel kavramlar: Din, devlet, laiklik, din hürriyeti | Kavram analizi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Din-siyaset ilişkisi konusunda Hıristiyanlık ve İslam, Hıristiyanlıkta tarihi gelişim | ilgili makaleleri okuma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Batı’da din-devlet ilişkisine yönelik düşünceler I: Calvin: Dinsel yaklaşım ve Lock: Liberal Yaklaşım | Batı Literatürünü değerlendirme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | Batı’da din-devlet ilişkisine yönelik düşünceler II: Montesquieu: Araçsal yaklaşım ve Gramsci: Eleştirel yaklaşım | Batı Literatürüne ait eserler okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 6 | Batı’da dinin gerilemesi: Rönesans ve Reformla birlikte dine bakışta meydana gelen değişim, Aydınlanma Felsefesi ve Fransız Devrimi’nin etkisi | Konuyla ilgili eserler okuma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Kur’an-ı Kerim’in devlet anlayışı ve Hz. Muhammed’in siyasi uygulamaları | İslam literatürüyle ilgili değerlendirmeler yapma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ara Sınavlar | sınav | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 9 | İslam’da din-devlet ilişkisi çerçevesinde temel kavram ve kurumlar I | Literatürde yer alan kavramların analizi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | İslam’da din-devlet ilişkisi çerçevesinde temel kavram ve kurumlar II | Halifelik kavramı üzerine okumalar yapma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 11 | Ortaçağ İslam düşüncesinde siyasetname geleneği, Maverdi, Gazali ve İbn Cemaa’nın görüşleri. | İslam düşünürlerinin görüşlerini ele almak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | İbn Teymiye ve İbn Haldun’un din ve siyaset üzerine düşünceleri. | ilgili eserlerde araştırmalar yapmak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 13 | Modern çağda din-devlet ilişkileri çerçevesinde uygulanan devlet modelleri ve laiklik anlayışı | Modern dönem siyasetinde kavram analizi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 14 | İslam’ın laiklik ve demokrasiye yaklaşımı ve Müslüman ülkelerdeki uygulamalar üzerine tartışmalar | Konuyla ilgili görüşleri ortaya koymak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Modern dönemde din-devlet ilişkiler açısından Doğu ve Batı mukayesesi | Benzerlik ve farklılıkları tespit etmek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | sınav | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | sınav | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||