TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | EFMZ120 |
| Ad | Eğitim Sosyolojisi |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 2. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. ADNAN GÜMÜŞ |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir. |
Dersin Amacı / Hedefi
Temel toplumsal süreçlerin ve sosyolojinin temel kavramlarının, kuramlarının ve yaklaşımlarının öğrenilmesi; eğitimin sosyal işlevlerinin ve anlamının kavranması; eğitim süreçleri ile sosyal, iktisadi, politik, kültürel olgular ve kurumlar arasındaki, zümre, sınıf, güç birlikleri arasındaki karşılıklı ilişkinin kavranması; sosyolojik perspektiflerden eğitim sorunları, politika, reform ve uygulamalarına yönelik çözüm önerilerine dair çıkarımlarda bulunulabilmesi.
Dersin İçeriği
Temel toplumsal süreçler ve sosyolojinin temel kavramları (toplum, kültür, kozmos, uygarlık, sosyal yapı, sosyal olgu, sosyal olay, sosyal etkileşim, sosyal eylem, sosyal grup, zümre, sınıf, güç-nüfuz ilişkileri, iktidar, değişme vd.); sosyolojinin öncüleri (Platon, Aristoteles, Farabi, İbn-i Haldun, A. Comte, K. Marx, E. Durkheim, M. Weber vd.) ve eğitim görüşleri; temel sosyolojik teoriler (işlevselcilik, yapısalcılık, sembolik etkileşimcilik, çatışma kuramı, eleştirel teori, fenomenoloji ve etnometodoloji) açısından eğitim; toplumsal süreçler (sosyalleşme, sosyal tabakalaşma, sosyal hareketlilik, sosyal değişme vd.) ve eğitim; toplumsal kurumlar (aile, din, ekonomi,siyaset) ve eğitim; Türkiyede sosyolojinin ve eğitim sosyolojisinin gelişimi (Ziya Gökalp, İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Nurettin Topçu, Mümtaz Turhan, Niyazi Berkes vd.); kültür ve eğitim; sosyal, kültürel, iktisadi, idari, siyasi, ahlaki eylem, bir sistem ve topluluk olarak okul.
Dersin Ön Koşulu
Ön koşul bulunmamaktadır.
Kaynaklar
Temel sosyoloji problemleri ile önemli isim ve eserlerden derlemeler halinde düzenlenmiş halde verilen pdf notlarla, derslerde ve bu notlarda adı geçen isimlerin eserleri ve bu akımlara dair eserler temel kaynak durumundadır.
Notlar
Sosyolojiye Giriş ve Eğitim Sosyolojisi kitapları ile mitolojiden dinlere toplum ve kültürlerin oluşumu ve eğitim sorunları ile ilgili her tür kaynak destek materyalini oluşturmaktadır.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Bilim ve eğitim tanımlarını, eğitim sosyolojisinin tanımını ve temel çalışma alanlarını bilir. |
| ÖÇ02 | Bilim ve eğitimin toplumsal işlevlerini bilir. |
| ÖÇ03 | Zümre, sınıf ve güç-nüfuz ilişkilerinin eğitim alanındaki yansımalarını bilir. |
| ÖÇ04 | Kurumların, sosyal yapı ve sosyal değişmelerin eğitim, okul ve toplumun işleyişi ile bireylerin yaşamları üzerindeki etkilerini kavrar. |
| ÖÇ05 | Kültür, din, gelenek, ideolojilerin eğitsel yaşantılar üzerindeki etkisini kavrar. |
| ÖÇ06 | Toplumsal grupların, ilişkilerinin ve dinamiklerinin grup ve bireyler üzerindeki etkilerine ilişkin duyarlılık geliştirir. |
| ÖÇ07 | Öğretim programlarının insan, toplum ve doğa yararına, toplumun sosyokültürel ve ekonomik ihtiyaçları doğrultusunda yapılandırılmasının önemini kavrar. |
| ÖÇ08 | Okul ve sınıf içi ilişkileri ve kişi-gruplar arası ilişki ve sorunları inceler ve çözüm önerileri geliştirir. |
| ÖÇ09 | Eğitim sosyolojisinden elde ettiği bakışla eğitim politika, planlama ve yapılanmasına yönelik farklı bakış ve modeller geliştirebilir. |
| ÖÇ10 | Eğitim ve okulda yaşanan sorunlara sosyolojik perspektiften alternatif çözümler önerebilir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Eğitimin bilimsel temellerini tanır | 2 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sosyal bilimlerin bilgi üretme yöntemini açıklar. | 3 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sosyal Bilgiler Öğretmenliği mezunu; Sosyal bilimlerin temel kavram ve ilkelerini açıklar. | 4 |
| PÖÇ04 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Gereksinim duyduğu bilgi kaynaklarına ulaşma becerisi kazanarak, öğrendiği bilgileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir | 3 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Demokratik öğrenme ortamları yaratacak ve sınıfını gerçek yaşamın bir parçası haline getirecek uygulamaları tanımlayabilir | 4 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Öğretme-öğrenme sürecini, öğrencilerin bireysel farklılıklarını ve konu alanının özelliklerini dikkate alarak planlar. | 2 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Öğrencilerin empati, eleştirel ve yaratıcı düşünme, insani değerlerle uyumlu etkili karar verme ve sorun çözme becerilerini geliştirecek yöntemleri kullanır. | 4 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Öğrenci merkezli öğretimi etkili kılabilecek biçimde özgün materyaller geliştirir ve bilgi teknolojilerini kullanır. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Ölçme ve değerlendirme konusunda mekanik olmaktan kaçınarak, öğrencilerin çok yönlü gelişimini sağlayacak, yaratıcı ve özenli biçimler kullanabilir | 3 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Sosyal Bilgiler dersinin içeriğinde katkısı olan disiplinleri, programın gerektirdiği özel öğretim yöntemlerini uygulayarak, birbiriyle anlamlı biçimde ilişkilendirebilir | 3 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İçinde yaşadığı toplumun ve başka toplumların kültürel yapılarını tanıyarak, tarih boyunca yaşanan değişimlerin neden ve sonuçlarını değerlendirir | 5 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yaşadığı yerin dünya üzerindeki konumunu tanımlar. Matematiksel konumun sosyal, siyasal ve ekonomik etkilerini ve bu durumun tarih boyunca ne tür sonuçlar yarattığını değerlendirebilir | 4 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Dünyayı çok boyutlu algılayabilmek için sosyal bilimlerin yanı sıra doğa bilimlerinden ve güzel sanatlardan yararlanmanın önemini ayırt eder. Mesleki gelişiminin yanı sıra ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal alanlarda eğitim gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir | 4 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Sahip olduğu mesleki yeterlilikler ile ilgili olarak öz değerlendirme yapabilir | 3 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yaşam boyu öğrenmeye değer verir | 3 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Farklı kültürlerde (kır-kent), sosyal çevre ve öğrencileriyle etkili iletişim kurabilir, sorunların barışçıl yöntemlerle çözülebileceğini savunur | 5 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Ayrımcılıktan kaçınarak, insan haklarına ve insan onuruna uygun bir yaşam sürmenin tüm insanlar için geçerli ve gerekli olduğunu savunur | 5 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Yurttaş-öğretmen modeli oluşturur. Sivil toplumun katılımcı bir üyesi olarak; görev yaptığı okulun, çalıştığı çevrenin, içinde yaşadığı toplumun ve günümüz dünyasının sorunları karşısında çözüm için uğraş verir | 4 |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Özgüven sahibi olmaya, sorgulayabilme cesaretine ve değiştirebilme gücüne değer verir. Bunun için de çok çalışmaya ve sorumluluk üstlenmeye istekli olur | 3 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Bilimlerin, sosyolojinin, eğitim sosyolojisinin, okul sosyolojisinin konusu, tanımı ve önemi | Okuma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 2 | Eğitim ve eğitim olmayan, bilim ve bilim olmayan ayrımları | Okuma, literatür taraması, tartışma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Evren, doğa, yaşam, insan, dil, kültür ve sanatın oluşumu ve evrimi ile ilgili bilgi ve paradigmalar | Okuma, literatür taraması, tartışma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Mitos, dinler, sosyal düşünce, bilim ve felsefenin oluşumu | Okuma, literatür taraması, tartışma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | Sosyal olay, sosyal olgu, sosyal ilişki, sosyal etkileşim, sosyalizasyon, değer, norm, pozisyon, statü, rol, kimlik, grup, zümre oluşumları ve eğitimle ilişkileri | Okuma, inceleme, örnekler hazırlama | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 6 | Tabaklaşma, sınıf, güç ve nüfuz ilişkileri ve eğitimle ilişkileri | Okuma, inceleme, örnekler hazırlama | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 7 | Toplumsal kurumlar (aile, din, ekonomi, siyaset), sosyal yapı ve eğitim | Okuma, inceleme, örnekler hazırlama | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 8 | Ara Sınavlar | Sınav hazırlığı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Okul içi dinamikler; sosyal, kültürel, ekonomik, siyasi, yönetsel, ahlaki bir sistem ve topluluk olarak okul (okul içi yapı, otorite, meşruiyet, süreç, gruplaşma, norm, değer, ilişki ve disiplin durumları ve aralarındaki bağlar) | Okuma, inceleme, örnekler hazırlama | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 10 | Değişim ve eğitim: Modernleşme ve postmodernleşme, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin eğitime yansımaları | Okuma, inceleme, örnekler hazırlama | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 11 | Toplumun inşası, sürdürümü ve sosyal hareketlilik (dikey ve yatay mobilite), bilgi dağıtımı, okula seçme ölçütleri, öğrenme biçimleri, öğretim programları, bilginin yönetimi ve kişilik ve kültürlerin yeniden üretimini, eğitim hakkı ve eğitimde fırsat eşitliği, sosyal hareketler, demokrasi ve eğitim ilişkileri, eğitimin planlanması, programlama ve reform tartışmaları | Okuma, investigation, görüş oluşturma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 12 | Sosyolojinin ve eğitim sosyolojisinin öncüleri (Platon, Aristoteles, Farabi, İbn-i Haldun, A. Comte, K. Marx, E. Durkheim, M. Weber ve diğerleri) ve eğitim görüşleri | Okuma, literatür | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay, Problem Çözme |
| 13 | Temel sosyolojik teoriler (işlevselcilik, yapısalcılık, sembolik etkileşimcilik, çatışma kuramı, eleştirel teori, fenomenoloji ve etnometodoloji) açısından eğitim | Okuma, literatür, tartışma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay, Problem Çözme |
| 14 | Türkiye'de eğitimle ilgili farklı görüşler ve sosyoloji ve eğitim sosyolojisinde önemli isimler | Okuma, inceleme, görüş oluşturma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay, Problem Çözme |
| 15 | Eğitim teorileri, eleştirel, bilimsel eğitim, eleştirel pedagoji, alternatif okul ve eğitim tartışmaları, farklı eğitim anlayışları | Okuma, görüş oluşturma, önerilerde bulunma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav hazırlığı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav hazırlığı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 2 | 2 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 8 | 8 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 14 | 14 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 80 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,20 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||