İTS744 Tarih Felsefesi

6 AKTS - 3-0 Süre (T+U)- . Yarıyıl- 3 Yerel Kredi

Genel Bilgi

Kod İTS744
Ad Tarih Felsefesi
Dönem 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı
Yarıyıl . Yarıyıl
Süre (T+U) 3-0 (T-U) (17 Hafta)
AKTS 6 AKTS
Yerel Kredi 3 Yerel Kredi
Eğitim Dil Türkçe
Seviye Yüksek Lisans Dersi
Tür Normal
Öğretim Şekli Yüz Yüze Öğretim
Bilgi Paketi Koordinatörü Aygül DÜZENLİ


Dersin Amacı / Hedefi

Tarih biliminin teorik temelleri hakkında bilgi edinme. Tarihsel olayları bir bilimsel veri haline dönüştürme sürecini öğrenme. Farklı tarih anlayışları hakkında bilgi edinme.

Dersin İçeriği

Tarih, tarih ve bilim, nedensellik, nesnellik, tarihte bireyin rolü, tarihselcilik ve tarih felsefesi akımları, tarihsel yöntem, iç tenkit-dış tenkit, örnek tarihçiler.

Dersin Ön Koşulu

Zorunlu ve seçmeli dersleri almış olmak.

Kaynaklar

Bloch, March, Tarihin Savunusu Ya Da Tarihçilik Mesleği, Gece Yayınları, Ankara 1985. Bon, Gustave Le, Kitleler Psikolojisi, Çvr. Selahattin Demirkan, Yağmur Yayınları, İstanbul 1976. Bon, Gustave Le, Ulusların Yücelişinin Yasaları, Çvr. Mehmet Demirezer, Ufuk Yayınları, İstanbul 1998. Burke, Peter, Fransız Tarih Devrimi:Annales Okulu, trc. Mehmet Küçük, Ankara 2002. Carr, E. Halett, Tarih Nedir?, İletişim Yayınları, İstanbul 2003. Collingwood, R. G.,Tarih Tasarımı, Çvr. Kurtuluş Dinçer, Ara Yayıncılık, İstanbul 1990. Durant, Ariel Will, Tarih Üzerine, Çvr. Hüseyin Zamantılı, Hülbe, İstanbul 1983. Elton, G.R., The Practice of History, Sydney 1978. Evans, Richard J., Tarihin Savunusu, İmge Kitabevi, Ankara 1999. Fontana J., E. H. Carr, Tarih Yazımında Nesnellik ve Yanlılık, Çvr. Özer Ozankaya, İmge Kitabevi, Ankara 1992. Halkın, Leon E., Tarih Tenkidinin Unsurları, Çvr. Bahaeddin Yediyıldız, Türk tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1989. Hobbsawm, Eric, Tarih Üzerine, Çvr. Osman Akınhay, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara 2009. İbn Haldun, Mukaddime, Çvr. Zakir Kadiri Ugan, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1988. İrfan Aycan-Mahfuz Söylemez, İdeolojik Tarih Okumaları, Ankara 2002. Jenkins, Keith, Tarihi Yeniden Düşünmek, Çvr. Bahadır Sina Şener, Dost Kitabevi, Ankara 1997. Josef Horovitz, Tarihçiliğin Doğuşu, Trc. Ramazan Altınay, Ramazan Özmen, Ankara 2002. Kütükoğlu, Mübahat, Tarih Araştırmalarında Usul, İstanbul 1991. M. Zeki Terzi, İlk Siyer-Megazi Yazarları, Samsun 1990. Marvick, Arthur, The Nature of History Mecmillan, London 1992. Medeniyetler Çatışması, Derleyen, Murat Yılmaz, Vadi Yayınları, Ankara 1995. Özlem, Doğan, “Felsefi Hermeneutiğe Geçiş Yolu Olarak Tarihselcilik”, A.Ü.İ. F Dergisi, C. XL, Ankara 1999, ss.127-145. Plehanov, G.V., Tarihte Bireyin Rolü, Çvr. İbrahim Altınsay, Kaynak Yayınları, İstanbul 1982. Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, İstanbul 1998. Rothacker, Erich, Tarihselcilik Sorunu,Çvr. Doğan Özlem, Gündoğan Yayınları, Ankara 1995. Sabri Hizmetli, İslâm Tarihçiliği Üzerine, Ankara 1991. Tarihin Sonu mu? Derleyen, Mustafa Aydın-Ertan Özensel, Vadi Yayınları, Ankara 2003. Tosh, John, Tarihin Peşinde, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1997. Walsh, W. H., An Introducion to Philosophy of History, Hutchnson University Library, London 1967. Zeki Velidi Togan, Tarihte Usul, İstanbul 1985.

Notlar

Aysevener, Kubilay, Collingwood’un Tarih Felsefesi, İmge Kitabevi, Ankara 2001. Özlem, Doğan, Tarih Felsefesi, Anahtar Kitaplar Yayınevi, İstanbul 1994.


Dersin Öğrenme Çıktıları

Sıra Dersin Öğrenme Çıktıları
ÖÇ01 Tarihin tanımı konusundaki farklı yaklaşımları bilir.
ÖÇ02 Tarihi yorumlama konusundaki farklı yaklaşımlar/kuramları tanır
ÖÇ03 Geçmişten günümüze tarih yazım tarzlarını bilir.
ÖÇ04 Tarihe yardımcı bilimleri tanır.
ÖÇ05 It is distinguished what factors determine the history.
ÖÇ06 Tarih araştırmalarında kullanılan kaynakları örneklendirir.


Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi

Sıra Tür Program Öğrenme Çıktıları Duzey
PÖÇ01 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalının alt bilim dalları ile ilgili klasik kaynakları tanır ve kullanır. 3
PÖÇ02 Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik Alanıyla ilgili çağdaş yerli ve yabancı yayınları takip edebilme becerisine ulaşır. 5
PÖÇ03 Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik Alanıyla ilgili problemlere eleştirel bir zihniyet ve bakış açısı ile yaklaşabilir. 5
PÖÇ04 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Yüksek lisans seviyesinde elde ettiği bilgileri yeniden yorumlayabilme ve üretebilme yetisine sahip olur. 5
PÖÇ05 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Bilimsel çalışmalarında ele aldığı konuyu kurgulama ve mantıksal çerçevede kompoze edebilme becerisini kazanır. 4
PÖÇ06 Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği Yüksek lisans seviyesinde bilimsel çalışmaları elde etmede ve kullanmada modern teknolojik imkanlardan faydalanabilme (basılı, görsel ve işitsel vb.) yeteneğini elde eder. 4
PÖÇ07 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Bu bilimsel faaliyetleri gerçekleştirirken bilimsel, kültürel ve ahlaki değerleri koruyabilme ve bunları içselleştirebilme kabiliyetini haiz olur. 4
PÖÇ08 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği İlahiyat bilimleri ve diğer bilim dallarından istifade ederek disiplinler arası yaklaşımlara açık olur. 5
PÖÇ09 Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik İslâm tarihi ve sanatları alanında uzmanlık gerektiren bir çalışmayı ekip üyesi ve bağımsız olarak yürütebilme becerisini kazanır. 2
PÖÇ10 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği İslam kültür ve medeniyetinin ilim, tarih, sanat, musiki ve edebiyatıyla bir bütün olduğunu kavrar. 3
PÖÇ11 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği İslam Tarihi Sanatları Bölümünün alt bilim dalları İslam Tarihi, Türk İslam Edebiyatı, Türk İslam Sanatları ve Türk Dini Musikisi alanlarında ortak bilgi ve yeterliklere sahiptir.
PÖÇ12 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ekiple çalışma becerilerini kullanır 2
PÖÇ13 Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü'nün alt bilim dalları ile ilgili temel bilgi ve yaklaşımları öğrenir. 2
PÖÇ14 Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik Bilimsel faaliyetlerini etik kurallara uygun biçimde sürdürür. 5


Haftalık Akış

Hafta Konu Ön Hazırlık Yöntemler
1 Giriş ve kaynaklar hakkında Tarihte usûl eserlerinin kaynak tenkidiyle ilgili kısımları Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası
2 Tarihsel Varlık Alanının Felsefesi Aysevener, Kubilay, Collingwood’un Tarih Felsefesi, İmge Kitabevi, Ankara 2001. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası
3 Tarih Felsefesinin Tanımı, Antik Çağda, Ortaçağda ve Aydınlanmada Tarih Kavramı. Durant, Ariel Will, Tarih Üzerine, Çvr. Hüseyin Zamantılı, Hülbe, İstanbul 1983. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
4 Tarih, Tarih ve Bilim, Tarihin Faydası. Tosh, John Tarihin Peşinde, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1997. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası
5 Tarihte Nedensellik ve Determinizm, Kur’an’da Tarih ve Sünnetullah Özsoy, Ömer, Sünnetullan-Bir Kur’an İfadesinin Kavramlaşması, Fecr Yayınevi, Ankara 1994. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
6 İbn Haldun’un Tarih Felsefesi İbn Haldun, Mukaddime, Çvr. Zakir Kadiri Ugan, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1988. Öğretim Yöntemleri:
Soru-Cevap, Anlatım, Tartışma, Beyin Fırtınası
7 Tarihte Bireyin Rolü Plehanov, G.V., Tarihte Bireyin Rolü, Çvr. İbrahim Altınsay, Kaynak Yayınları, İstanbul 1982. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası
8 Ara Sınavlar Ölçme Yöntemleri:
Yazılı Sınav
9 Kur’an Kıssaları ve Tarih Felsefesi M. Hanefi Palabıyık - Emrah Dindi - Korkut Dindi, Tarih Felsefesi Açısından Kur’an Kıssaları, Ankara 2020. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası
10 Tarihte Nesnellik Fontana J., E. H. Carr, Tarih Yazımında Nesnellik ve Yanlılık, Çvr. Özer Ozankaya, İmge Kitabevi, Ankara 1992. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
11 Tarihselcilik Rothacker, Erich, Tarihselcilik Sorunu,Çvr. Doğan Özlem, Gündoğan Yayınları, Ankara 1995. Öğretim Yöntemleri:
Soru-Cevap, Anlatım, Tartışma
12 R. G. Collingwood'un Tarih Felsefesi Aysevener, Kubilay, Collingwood’un Tarih Felsefesi, İmge Kitabevi, Ankara 2001. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası
13 Alman İdealizmi: Schleirmacher'de `Tarih ve Hermeneutik' Özlem, Doğan, “Felsefi Hermeneutiğe Geçiş Yolu Olarak Tarihselcilik”, A.Ü.İ. F Dergisi, C. XL, Ankara 1999, ss.127-145. Öğretim Yöntemleri:
Soru-Cevap, Anlatım, Tartışma, Beyin Fırtınası
14 Tarih ve Anlama: Herder'in Tarih Felsefesi Durant, Ariel Will, Tarih Üzerine, Çvr. Hüseyin Zamantılı, Hülbe, İstanbul 1983. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası
15 Değerlendirme ve Sonuç: Ne Öğrendik? Ön Hazırlık Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
16 Yarıyıl Sonu Sınavları Ölçme Yöntemleri:
Yazılı Sınav
17 Yarıyıl Sonu Sınavları Ölçme Yöntemleri:
Yazılı Sınav


Öğrenci İş Yükü - AKTS

Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) İş Yükü (Saat)
Ders ile İlgili Çalışmalar
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 5 70
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar
Ödev, Proje, Diğer 0 0 0
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 15 15
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 30 30
Toplam İş Yükü (Saat) 157
Toplam İş Yükü / 25 (s) 6,28
AKTS 6 AKTS

Güncelleme Zamanı: 09.05.2024 04:57