TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TDE781 |
| Ad | Klasik Farsçanın Osmanlı Metinlerine Etkileri I |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 5 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Belirsiz |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. Bilge KARGA GÖLLÜ |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı Farsça dilbilgisi kurallarını öğretmek, klasik Farsça metin çevirileri yaptırmak ve Osmanlıca metinlerdeki Farsça unsurları tespit edip anlama becerisi kazandırmaktır.
Dersin İçeriği
Bu derste Farsça temel dil bilgisi, Farsça şerh metinleri, önemli İran şairleri ve eserleri ile metin okuma ve anlama çalışmaları yapılmaktadır.
Dersin Ön Koşulu
Arap harfleriyle okuma ve yazma.
Kaynaklar
Ahmet Ateş, Tahsin Yazıcı, Farsça Dilbilgisi, MEB, İstanbul 1973; Ali Güzelyüz, Mehmet Kanar, Mustafa Çiçekler, Farsça Konuşma Kılavuzu, Fono Yayınları, İstanbul 2016; A. Naci Tokmak, Türkçe-Farsça Ortak Deyimler Sözlüğü, Çantay, İstanbul 1995; Nimet Yıldırım, İran Edebiyatı (Başlangıçtan İslamiyete Kadar), Pinhan, İstanbul 2012; Hasan Enverî, Ferheng-i Füşürde-i Sühan, Tahran 1382; Mehmet Kanar, Kanar Farsça-Türkçe Sözlük. İstanbul: Deniz Kitabevi. 2000; Mütercim Âsım Efendi. (2009). Burhân-ı Katı. haz.: M. Öztürk ve D. Örs, TDK, Ankara 2009; J. Salehpoor, Persian-Türkish Dictionary. Tabriz: Lâleh Publication Center, Tabriz 1370; Steingass F., Persian-English Dictionary. Beirut: Librairie du Liban, Beirut 1975; Nimet Yıldırım, Farsça Dilbilgisi, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2013; Hayati Develi, Osmanlı Türkçesi Kılavuzu I-II, Kitabevi, İstanbul 2005; Ziyâ Şükûn, Farsça-Türkçe Lûgat Gencine-i Güftar I, Maarif Matbaası, İstanbul 1944; Ziyâ Şükûn, Farsça-Türkçe Lûgat Gencine-i Güftar II, MEB, İstanbul 1946; Ziyâ Şükûn, Farsça-Türkçe Lûgat Gencine-i Güftar III, MEB, İstanbul 1948; Dr. Shahed Parvızıkhosroshahi-Dr. Parisa Golshaei, Farsça Öğreniyorum, Birdem Yayıncılık, 2017; Reşat Öngören, “Mevlânâ Celâleddîn Rûmî”, DİA, XXIX, 441-448.
Notlar
Abdülvehab Tarzi-Ahmed Ateş, Farsça Grameri, İstanbul Üniversitesi Yayıunları, İstanbul 1942; Kaya, İbrahim, Şerh-i Dîvân-ı Hâfız, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yay., 2020; Mevlânâ Celâleddîn Muhammed, Mesnevî-i Ma’nevî (haz. Adnan KaraismailoğluDerya Örs), Akçağ, Ankara 2007; Annemarie Schimmel, İki Renkli Sırma Farsça Şiirin İmgeleri, Alfa Yay., İst. 2020.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Farsça temel gramer kuralarını öğrenir. |
| ÖÇ02 | Osmanlıca metinlerde klasik Farsçanın yerini kavrar. |
| ÖÇ03 | Farsça alıntıların kaynaklarını araştırır. |
| ÖÇ04 | Farsça şerh metinlerini anlar. |
| ÖÇ05 | Osmanlı sahasında etkili olan Fars şairleri tanır. |
| ÖÇ06 | Önemli şairlerin Farsça şiirlerini bilir. |
| ÖÇ07 | Farsça şiirlerin dil içi çevirisini yapar. |
| ÖÇ08 | Literatür bilgisi kazanır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihi ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin temel kavramlarının önemini sıralar. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | 4 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bağımsız veya grupla birlikte edebi metinler üzerinde çalışma yapar. | 4 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili başvuru kaynaklarına ulaşır. | 4 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel gelişim sürecini kavrar. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini sıralar. | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Eski ve yeni metinleri değerlendirir. | 3 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili entelektüel birikim kazanır. | 3 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin gelişimini destekler. | |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yerini kavrar. | 4 |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Filolojik ve dil bilimsel bir bakış kazanır. | |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebi metin çözümlemede bilimsel yöntemleri ve filolojik bilgileri etkin olarak kullanır. | 4 |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkoloji ile ilgili sorunları değerlendirir. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkolojiyle ilgili meselelerde iletişim yetisi kazanır. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Dil, kültür, edebiyat ilişkisini çözümleyici çalışmalar yapar. | 4 |
| PÖÇ17 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edindiği bilgi ve birikimi aktarma becerisi kazanır. | |
| PÖÇ18 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili bilimsel analizler yapar. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Fars Edebiyatına Genel Bir Bakış | Ahmet Ateş, Tahsin Yazıcı, Farsça Dilbilgisi, MEB, İstanbul 1973; Hayati Develi, Osmanlı Türkçesi Kılavuzu I-II, Kitabevi, İstanbul 2005; Nimet Yıldırım, İran Edebiyatı. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Klasik Farsçanın Türk Edebiyatına Etkileri | Ahmet Ateş, Tahsin Yazıcı, Farsça Dilbilgisi, MEB, İstanbul 1973; Hayati Develi, Osmanlı Türkçesi Kılavuzu I-II, Kitabevi, İstanbul 2005; Nimet Yıldırım, İran Edebiyatı. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Alfabe ve Telaffuz, İsimler (isim çekimleri, tekil hal, çoğul hal) | Ahmet Ateş, Tahsin Yazıcı, Farsça Dilbilgisi, MEB, İstanbul 1973. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 4 | İsimler (isim tamlamaları ve çeşitleri, belirlilik, belirsizlik, isim cümleleri) | Ahmet Ateş, Tahsin Yazıcı, Farsça Dilbilgisi, MEB, İstanbul 1973. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 5 | Fiil Çekimleri (Geçmiş Zaman, Geniş Zaman) | Ahmet Ateş, Tahsin Yazıcı, Farsça Dilbilgisi, MEB, İstanbul 1973. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 6 | Fiil Çekimleri (Şimdiki Zaman, Gelecek Zaman) | Ahmet Ateş, Tahsin Yazıcı, Farsça Dilbilgisi, MEB, İstanbul 1973. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 7 | Metin Okuma ve İnceleme Çalışmaları I (Mesnevî'den Örnek Metinler) | Mevlânâ Celâleddîn Muhammed, Mesnevî-i Ma’nevî (haz. Adnan KaraismailoğluDerya Örs), Akçağ, Ankara 2007 Reşat Öngören, “Mevlânâ Celâleddîn Rûmî”, DİA, XXIX, 441-448. | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Grup Çalışması |
| 8 | Ara Sınavlar | Anlatılan konuların kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Metin Okuma ve İnceleme Çalışmaları II (Mesnevî'den Örnek Metinler) | Mevlânâ Celâleddîn Muhammed, Mesnevî-i Ma’nevî (haz. Adnan KaraismailoğluDerya Örs), Akçağ, Ankara 2007 Reşat Öngören, “Mevlânâ Celâleddîn Rûmî”, DİA, XXIX, 441-448. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Gösterip Yaptırma, Alıştırma ve Uygulama |
| 10 | Metin Okuma ve İnceleme Çalışmaları III (Hâfız-ı Şirâzî Dîvânı'ndan Örnek Metinler) | Kaya, İbrahim, Şerh-i Dîvân-ı Hâfız, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yay., 2020. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Gösterip Yaptırma, Grup Çalışması, Alıştırma ve Uygulama |
| 11 | Şerh Metinlerinde Klasik Farsçanın Etkileri | Nimet Yıldırım, İran Edebiyatı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 12 | Metin Okuma ve İnceleme Çalışmaları IV (Şerh Metinleri) | Mesnevi ve Hâfız Divanı Şerhleri | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | Metin Okuma ve İnceleme Çalışmaları V (Şerh Metinleri) | Bostan ve Gülistan Şerhleri | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 14 | Metin Okuma ve İnceleme Çalışmaları VI (Şerh Metinleri) | Mesnevi Şerhleri | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması |
| 15 | Metin Okuma ve İnceleme Çalışmaları VII (Şerh Metinleri) | Hâfız Divanı Şerhleri | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Anlatım, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan konuların kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan konuların kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 4 | 56 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 10 | 10 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 114 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,56 | ||
| AKTS | 5 AKTS | ||