TDE757 Anadolu ve Rumeli Ağızları I

5 AKTS - 2-0 Süre (T+U)- . Yarıyıl- 2 Yerel Kredi

Genel Bilgi

Kod TDE757
Ad Anadolu ve Rumeli Ağızları I
Dönem 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı
Yarıyıl . Yarıyıl
Süre (T+U) 2-0 (T-U) (17 Hafta)
AKTS 5 AKTS
Yerel Kredi 2 Yerel Kredi
Eğitim Dil Türkçe
Seviye Yüksek Lisans Dersi
Tür Normal
Öğretim Şekli Yüz Yüze Öğretim
Bilgi Paketi Koordinatörü Prof. Dr. FARUK YILDIRIM


Dersin Amacı / Hedefi

Ağız araştırmaları konusunda temel bilgileri, Anadolu ve Rumeli Ağızları üzerinde yapılmış çalışmaları öğretmek

Dersin İçeriği

Ağız terimi, Anadolu ve Rumeli ağızları konusunda yapılmış derleme, inceleme ve tasnif çalışmaları, ağız araştırmaları yöntemleri Ağız transkripsiyon sistemi; ağız bölgelerinin özellikleri

Dersin Ön Koşulu

yok

Kaynaklar

Ay, Özgür, Türkiye Türkçesi Ağızlarında Fiil Çekimi, TDK Yayınları, Ankara, 2009 Ercilasun Ahmet Bican; Kars İli Ağızları TDK Yay., Ankara, 2002 Eren Emin, Zonguldak Bartın Karabük İlleri Ağızları, TDK Yay Ankara 1997 Erten Münir, Diyarbakır Ağzı, TDK Yay., Ankara, 1994 Gemalmaz Efrasiyap; Erzurum İli Ağızları, TDK Yay., Ankara, 1995 Gülensoy Tuncer, Ercan Alkaya; Türkiye Türkçesi Ağızları Bibliyografyası, 2. bs., Akçağ Yay. Ankara 2003 Günay Turgut, Rize İli Ağızları, TDK Yay., Ankara, 2002 Kalay Emin; Edirne İli Ağızları, TDK Yay., Ankara, 1998 Karahan Leyla; Anadolu Ağızlarının Sınıflandırması, TDK Yay., Ank.,1996 Korkmaz Zeynep; Nevşehir ve Yöresi Ağızları, Ank. Ün. DTCF Yay., Ank. 1977 Ağız Araştırmaları Bilgi Şöleni, TDK Yay., Ank.,1999

Notlar

Sesli ve görüntülü kayıtlar


Dersin Öğrenme Çıktıları

Sıra Dersin Öğrenme Çıktıları
ÖÇ01 Anadolu ve Rumeli Ağızları çalışmalarında yararlanılacak kaynak eserleri tanır.
ÖÇ02 Anadolu ve Rumeli Ağızları alanındaki çalışmalarda kullanılacak sözlükleri, özelliklerini ve kullanım şekillerini bilir.
ÖÇ03 Geçmişten günümüze Anadolu ve Rumeli Ağızları alanını ilgilendiren belli başlı kaynakları tanır ve özelliklerini bilir.
ÖÇ04 Ağızların yazı diliyle ilişkisini bilir ve ağız bilimi araştırmalarının niçin gerekli olduğunu açıklar
ÖÇ05 Ağızların oluşumuna katkıda bulunan unsurları ve ağızlardaki karşıtlık ve benzerliklerin sebeplerini açıklar.
ÖÇ06 Ağızlarla ilgili tasnif çalışmalarını ve ağızların söz varlığını öğrenir
ÖÇ07 Ağız araştırmalarında kullanılan yöntemleri bilir ve uygular.
ÖÇ08 Anadolu ve Rumeli ağızlarıyla ilgili olarak yapılmış eski ve yeni çalışmaları karşılaştırır


Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi

Sıra Tür Program Öğrenme Çıktıları Duzey
PÖÇ01 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Türk Dili ve Edebiyatının tarihi ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. 4
PÖÇ02 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Türkolojinin temel kavramlarının önemini sıralar. 4
PÖÇ03 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. 3
PÖÇ04 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Bağımsız veya grupla birlikte edebi metinler üzerinde çalışma yapar.
PÖÇ05 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Alanı ile ilgili başvuru kaynaklarına ulaşır. 4
PÖÇ06 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel gelişim sürecini kavrar.
PÖÇ07 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini sıralar. 2
PÖÇ08 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Eski ve yeni metinleri değerlendirir. 3
PÖÇ09 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Alanı ile ilgili entelektüel birikim kazanır. 3
PÖÇ10 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Türkolojinin gelişimini destekler. 3
PÖÇ11 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yerini kavrar.
PÖÇ12 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Filolojik ve dil bilimsel bir bakış kazanır. 2
PÖÇ13 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Edebi metin çözümlemede bilimsel yöntemleri ve filolojik bilgileri etkin olarak kullanır.
PÖÇ14 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Türkoloji ile ilgili sorunları değerlendirir.
PÖÇ15 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Türkolojiyle ilgili meselelerde iletişim yetisi kazanır. 2
PÖÇ16 Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği Dil, kültür, edebiyat ilişkisini çözümleyici çalışmalar yapar.
PÖÇ17 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Edindiği bilgi ve birikimi aktarma becerisi kazanır.
PÖÇ18 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Alanı ile ilgili bilimsel analizler yapar. 5


Haftalık Akış

Hafta Konu Ön Hazırlık Yöntemler
1 Ağız kavramının tanımlanması. Bu kavramın dil, şive, lehçe, diyalekt, aksan gibi benzer kavramlarla ilişkisi ve bunlar arasındaki yeri. Ağız bilimi araştırmalarının gerekliliği. Ağızlar ve yazı dili münasebeti. Kaynakları inceleme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
2 Anadolu ağızları üzerinde yapılan ilk çalışmalar: Yabancı araştırıcılar dönemi (1867-1940) ve Ahmet Caferoğlu dönemi (1940-1950). Ahmet Caferoğlu dönemi sonrası günümüze kadar yapılan ağız metni derleme ve inceleme çalışmaları Kaynakları inceleme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
3 Anadolu ağızlarındaki çeşitli dil unsurlarıyla (sıfat-fiil ekleri, fiil çekimi vb.) ilgili çalışmalar. Anadolu ağızlarının söz varlığı. Anadolu ağızlarının tasnifiyle ilgili çalışmalar. Kaynakları inceleme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
4 Ağız araştırmalarında yöntem: Sahaya çıkmadan yapılacak hazırlık çalışmaları ve saha çalışmasında dikkat edilecek noktalar. Ağız araştırmalarında yöntem: Derlenen ağız malzemesini metne dönüştürme. Ağız metni işaretleri ve bunlarla ilgili değerlendirmeler Kaynakları inceleme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
5 Rumeli ağızlarıyla ilgili olarak yabancı araştırıcılar tarafından yapılmış derleme ve inceleme çalışmaları. Rumeli ağızlarıyla ilgili olarak yerli araştırıcılar tarafından yapılmış derleme ve inceleme çalışmaları. Kaynakları inceleme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
6 Rumeli ağızlarının tasnifi konusunda yapılan çalışmalar ve bu çalışmalarda kullanılan ölçütlerin değerlendirilmesi. Rumeli ağızları üzerindeki Kıpçak tesiri. Kaynakları inceleme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
7 Anadolu ve Rumeli ağızları üzerindeki çalışmaların bir bütün hâlinde değerlendirilmesi. Ağız çalışmaları açısından aciliyeti olan bölgeleri Kaynakları inceleme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
8 Ara sınav Kaynakların ve ders notlarının gözden geçirilmesi Ölçme Yöntemleri:
Ödev
9 Diyarbakır ağzının karakteristik özellikleri. Bu ağızdan seçilmiş bir metnin tahlili. Erzurum ve Kars ağızlarıyla karşılaştırma. Doğu Karadeniz, Erzurum ve Diyarbakır ağızlarıyla karşılaştırma. Nevşehir ağzının karakteristik özellikleri. Bu ağızdan seçilmiş bir metnin tahlili. Kaynakları inceleme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama
10 Batı Karadeniz ağızlarının karakteristik özellikleri. Bu ağızdan seçilmiş bir metnin tahlili. Doğu Karadeniz, Erzurum ve Diyarbakır ağızlarıyla karşılaştırma. Nevşehir ağzının karakteristik özellikleri. Bu ağızdan seçilmiş bir metnin tahlili. Kaynakları inceleme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama
11 Batı Anadolu (Ege) ağızlarının karakteristik özellikleri. Bu ağızdan seçilmiş bir metnin tahlili. Batı ve Doğu Karadeniz, Nevşehir, Erzurum ve Diyarbakır ağızlarıyla karşılaştırma. Anadolu ağızları üzerinde genel karşılaştırma. Kaynakları inceleme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama
12 Rumeli ağızlarının genel özellikleri. Rumeli ağızlarıyla ilgili çalışmaların hatırlatılması. Doğu Trakya ağzının özellikleri. Bu ağızdan seçilmiş bir metnin tahlili. Önceki ağızlarla karşılaştırma. Kaynakları inceleme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Tartışma
13 Batı Rumeli ağızlarına ait metinler üzerinde çalışma. Önceki ağızlarla karşılaştırma. Anadolu ve Rumeli ağızlarının karşılaştırılması ve genel değerlendirme. Kaynakları inceleme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama
14 Anadolu ve Rumeli ağızları üzerindeki çalışmaların bir bütün hâlinde değerlendirilmesi. Kaynakları inceleme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama
15 Genel Değerlendirme Kaynakları inceleme Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Tartışma
16 Final Sınavı Kaynakların ve ders notlarının gözden geçirilmesi Ölçme Yöntemleri:
Ödev
17 Final Sınavı Kaynakların ve ders notlarının gözden geçirilmesi Ölçme Yöntemleri:
Ödev


Öğrenci İş Yükü - AKTS

Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) İş Yükü (Saat)
Ders ile İlgili Çalışmalar
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 2 28
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 4 56
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar
Ödev, Proje, Diğer 2 5 10
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 5 5
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 20 20
Toplam İş Yükü (Saat) 119
Toplam İş Yükü / 25 (s) 4,76
AKTS 5 AKTS

Güncelleme Zamanı: 10.05.2024 09:53