TDE1896 Harezm ve Kıpçak Türkçeleri

Genel Bilgi

Dersin Amacı / Hedefi

Bu ders ile Harezm Türkçesive Kıpçak Türkçesini Türk dili tarihi içerisinde gramer özellikleri ve eserleri ile tanıtmak amaçlanmaktadır.

Dersin İçeriği

Türk dili tarihinde Harezm Türkçesi ve Kıpçak Türkçesi dönemi, dönemin eserleri, dönemin ses bilgisi, biçim bilgisi ve sözvarlığı özellikleri, diğer dönelerden ayırt edici özellikleri, kaynakça bilgilerinin verilmesi, Nehcü’l-Feradis tıpkıbasımından seçilmiş metin üzerinde okuma çalışması, ses bilgisi, biçim bilgisi ve söz varlığı incelemeleri, önceki dönemlerle karşılaştırma, anlam verme, Rabguzi’nin Kısasü’l-Enbiya adlı eserinin çevriyazısından seçilmiş metin üzerinde ses bilgisi, biçim bilgisi ve söz varlığı incelemeleri, önceki dönemlerle karşılaştırma, anlam verme, Harezm Türkçesi satırlar arası Kur’an Tercümesi tıpkıbasımından seçilmiş metin üzerinde okuma çalışması, ses bilgisi, biçim bilgisi ve söz varlığı incelemeleri, önceki dönemlerle karşılaştırma, anlam verme, Muinü’l-Mürid’in yazma metninden seçilmiş bölüm üzerinde okuma çalışması, ses bilgisi, biçim bilgisi ve söz varlığı incelemeleri, önceki dönemlerle karşılaştırma, anlam verme, Mukaddimetü’l-Edeb’in çevriyazısından seçilmiş metin üzerinde okuma çalışması, ses bilgisi, biçim bilgisi ve söz varlığı incelemeleri, önceki dönemlerle karşılaştırma, anlam verme,Tarihi Kıpçak lehçeleri olarak Altınordu Kıpçak Türkçesi, Harezm-Altınordu Kıpçak Türkçesi, Mısır Memluk Kıpçakçası ve Ermeni Kıpçakçasının Türk dili tarihi içinde tanıtılması, eserlerin değerlendirilmesi, tarihi Kıpçak lehçelerinin ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı ve genel özellikleri bakımından tanıtılması, eserler üzerine yayınların değerlendirilmesi, kaynakça bilgilerinin verilmesi, Codex Cumanicus’un Saadet Çağatay’ın ve V. Drimba’nın yayınlarından çevriyazılı metin örnekleri üzerinde ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı,anlam çalışmaları, Kutb’un Husrev ü Şirin’inden çevriyazılı metin üzerinde ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları, Altınordu Hanlarının Yarlık ve Bitiklerinden çevriyazılı örnekler üzerinde ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı,anlam çalışmaları, Mısır Memluk Kıpçak Türkçesi eserlerinin dil özelliklerinin değerlendirilmesi. Seyf-i Sarayi’nin Gülistan Tercümesi’nin tıpkıbasımından seçilmiş metinler üzerinde okuma, çevriyazı, ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı,anlam çalışmaları, Seyf-i Sarayi’nin Gülistan Tercümesi’nin tıpkıbasımından seçilmiş metinler üzerinde üzerinde okuma, çevriyazı ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları, Münyetü’l-Guzat tıpkıbasımından seçilmiş metinler üzerinde üzerinde okuma, çevriyazı ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları, Kitab Fi ‘İlm An-Nuşşab ve İrşadü’l-Müluk ve’s-selatin metinlerinden çevriyazılı örnek metinler üzerinde biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları, Ermeni Kıpçakçası metinlerinden çevriyazı örnekleri üzerinde biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları.bu dersin içeriğini oluşturmaktadır.

Dersin Ön Koşulu

yok

Kaynaklar

Yüce, Nuri; Mukaddimetü’l-Edeb, Ankara, 1988. Akalın, Şükrü H. (2008) Kâşgarlı Mahmud ve Divanü Lugati’t-Türk, Ankara: TDK yay. Akkoyunlu, Z.-  Ercilasun A. (2014) Dîvânu Lugâti’t-Türk, Ankara: TDK Yay. Arat, Reşid Rahmeti (1987) Makaleler, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü. Arat, Reşid Rahmeti (2007) Kutadgu Bilig I (Metin), Ankara: TDK yay. Argunşah, M. – Tabaklar, Ö. – Yüksekkaya, G. (2012) Tarihi Türk Lehçeleri; Karahanlıca, Harezmce, Kıpçakça Dersleri. İstanbul: Kesit Yay. Ata, Aysu (2013) Karahanlı Türkçesi İlk Kur’an Tercümesi, Ankara: TDK Yay. Aynakulova, Gülnisa (2009) “Ermeni Kıpçakları mı? Gregoryen Kıpçaklar mı?” Millî Folklor, Sayı:84, ss. 114-132. Ankara. Barutcu-Özönder, F. Sema (Ed.) (2008) Kâşgarlı Mahmûd Kitabı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Anma ve Armağan Kitaplar Dizisi. Clauson, G. (1972) A Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford: Clarendon Press. Çağatay, Saadet (1978) “Codex Cumanicus Sözlüğü” Türk Lehçeleri Üzerine Denemeler, Ankara: 1978, Ankara Üniv. DTCF Yay. Eckmann, János (2009) Çağatayca El Kitabı (çev. Günay Karaağaç), İstanbul: Kesit yay. Eckmann, János (2014) Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar, Ankara: TDK yay. Eckmann, János (2014) Nehcü’l-Ferâdîs [Cennetlerin Açık Yolu] (haz. Tezcan, S. – Zülfikar, H. – Ata, Aysu) ss. 139-152, Ankara: TDK Yay. Ercilasun, A. – Karaatlı, R. – Toparlı, R. – Vural, Hanifi (2000) Kıpçak Türkçesi Sözlüğü, Ankara: TDK yay. Ercilasun, A. (2005) Başlangıcından Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ yay. Ercilasun, Ahmet Bican (2007)   Makaleler, Ankara: Akçağ Yay. Gabain, A. V. (1998) “Codex Cumanicus’un Dili” Tarihî Türk Şiveleri, ss. 67-109, Ankara. Grønbech, K. (1992) Kuman Lehçesi Sözlüğü. Codex Cumanicus’un Türkçe Sözlük Dizini (çev. Aytaç, Kemal), Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. Karamanlıoğlu, A. F. (1989) Gülistan Tercümesi, Ankara: TDK yay. Karamanlıoğlu, A. F. (2001) Kıpçak Türkçesi Grameri, Ankara: TDK Yay. Nalbant, Vefa M. – Demirel, Ezgi (2014) Divanü Lugati’t-Türk Grameri II Söz Dizimi, Bilgeoğuz Yay. Nalbant, Vefa M. (2008) Divanü Lugati’t-Türk Grameri 1-İsim, İstanbul: Bilgeoğuz Yay. Özyetgin, A. Melek (2000) Altın Ordu, Kırım ve Kazan Sahasına Ait Yarlık ve Bitiklerin Dil ve Üslup İncelemesi, Ankara: TDK Yay. Özyetgin, A. Melek (2012) Orta Zaman Türk Dili ve Kültürü Üzerine İncelemeler, İstanbul: Ötüken Yay. Poppe, N. Nicolas (1938) Mongolskiy Slovar Mukaddimat Al-Adab, Çast I-II. Moskova-Leningrad:    Akademiya NAUK SSSR. Togan, Z. V. (1981). Umumî Türk Tarihine Giriş, İstanbul: Enderun yay. Türk Dünyası El Kitabı (1992) Dil-Edebiyat-Tarih (III cilt) Türk Kültürünü Araştırma Enst. Yay. Ünlü, Suat (2012) Harezm Altınordu Türkçesi Sözlüğü, Konya: Eğitim Kitabevi Yay. Yakubovskiy, A. Yu. (2000) Altınordu ve Çöküşü (çev. Eren, Hasan), Ankara: TTK Yay. Yüce, Nuri (2014) Mukaddimetü’l-Edeb (Hvârizm Türkçesi ile Tercümeli Şuşter Nüshası), Ankara: TDK yay.

Notlar

Yüce, Nuri; Mukaddimetü’l-Edeb, Ankara, 1988. Akalın, Şükrü H. (2008) Kâşgarlı Mahmud ve Divanü Lugati’t-Türk, Ankara: TDK yay. Akkoyunlu, Z.-  Ercilasun A. (2014) Dîvânu Lugâti’t-Türk, Ankara: TDK Yay. Arat, Reşid Rahmeti (1987) Makaleler, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü. Arat, Reşid Rahmeti (2007) Kutadgu Bilig I (Metin), Ankara: TDK yay. Argunşah, M. – Tabaklar, Ö. – Yüksekkaya, G. (2012) Tarihi Türk Lehçeleri; Karahanlıca, Harezmce, Kıpçakça Dersleri. İstanbul: Kesit Yay. Ata, Aysu (2013) Karahanlı Türkçesi İlk Kur’an Tercümesi, Ankara: TDK Yay. Aynakulova, Gülnisa (2009) “Ermeni Kıpçakları mı? Gregoryen Kıpçaklar mı?” Millî Folklor, Sayı:84, ss. 114-132. Ankara. Barutcu-Özönder, F. Sema (Ed.) (2008) Kâşgarlı Mahmûd Kitabı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Anma ve Armağan Kitaplar Dizisi. Clauson, G. (1972) A Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford: Clarendon Press. Çağatay, Saadet (1978) “Codex Cumanicus Sözlüğü” Türk Lehçeleri Üzerine Denemeler, Ankara: 1978, Ankara Üniv. DTCF Yay. Eckmann, János (2009) Çağatayca El Kitabı (çev. Günay Karaağaç), İstanbul: Kesit yay. Eckmann, János (2014) Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar, Ankara: TDK yay. Eckmann, János (2014) Nehcü’l-Ferâdîs [Cennetlerin Açık Yolu] (haz. Tezcan, S. – Zülfikar, H. – Ata, Aysu) ss. 139-152, Ankara: TDK Yay. Ercilasun, A. – Karaatlı, R. – Toparlı, R. – Vural, Hanifi (2000) Kıpçak Türkçesi Sözlüğü, Ankara: TDK yay. Ercilasun, A. (2005) Başlangıcından Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ yay. Ercilasun, Ahmet Bican (2007)   Makaleler, Ankara: Akçağ Yay. Gabain, A. V. (1998) “Codex Cumanicus’un Dili” Tarihî Türk Şiveleri, ss. 67-109, Ankara. Grønbech, K. (1992) Kuman Lehçesi Sözlüğü. Codex Cumanicus’un Türkçe Sözlük Dizini (çev. Aytaç, Kemal), Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. Karamanlıoğlu, A. F. (1989) Gülistan Tercümesi, Ankara: TDK yay. Karamanlıoğlu, A. F. (2001) Kıpçak Türkçesi Grameri, Ankara: TDK Yay. Nalbant, Vefa M. – Demirel, Ezgi (2014) Divanü Lugati’t-Türk Grameri II Söz Dizimi, Bilgeoğuz Yay. Nalbant, Vefa M. (2008) Divanü Lugati’t-Türk Grameri 1-İsim, İstanbul: Bilgeoğuz Yay. Özyetgin, A. Melek (2000) Altın Ordu, Kırım ve Kazan Sahasına Ait Yarlık ve Bitiklerin Dil ve Üslup İncelemesi, Ankara: TDK Yay. Özyetgin, A. Melek (2012) Orta Zaman Türk Dili ve Kültürü Üzerine İncelemeler, İstanbul: Ötüken Yay. Poppe, N. Nicolas (1938) Mongolskiy Slovar Mukaddimat Al-Adab, Çast I-II. Moskova-Leningrad:    Akademiya NAUK SSSR. Togan, Z. V. (1981). Umumî Türk Tarihine Giriş, İstanbul: Enderun yay. Türk Dünyası El Kitabı (1992) Dil-Edebiyat-Tarih (III cilt) Türk Kültürünü Araştırma Enst. Yay. Ünlü, Suat (2012) Harezm Altınordu Türkçesi Sözlüğü, Konya: Eğitim Kitabevi Yay. Yakubovskiy, A. Yu. (2000) Altınordu ve Çöküşü (çev. Eren, Hasan), Ankara: TTK Yay. Yüce, Nuri (2014) Mukaddimetü’l-Edeb (Hvârizm Türkçesi ile Tercümeli Şuşter Nüshası), Ankara: TDK yay.

Dersin Öğrenme Çıktıları

Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi

Haftalık Akış

Öğrenci İş Yükü - AKTS