TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TDE816 |
| Ad | Çağatayca II |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Bahar |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. AYŞEHAN DENİZ ABİK |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu ders ile Türk dili tarihinde Çağatayca olarak değerlendirilen tarihi Türk yazı dilini diğer tarihi yazı dillerinden ayırt edici özellikleri ile tanıtmak amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Tarihi bir Türk yazı dili olarak Çağataycanın tanınması ve incelenmesi bu dersin içeriğini oluşturmaktadır.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Eraslan, Kemal, Ali Şir Nevayi Mecalisun Nefayis III, Ankara, 2001Eckmann, Janos, Çağatayca El Kitabı Çev. Gunay Karaağaç, İstanbul, 1989Eckmann, Janos, Harezm, Kıpçak ve Çağatay Turkçesi Uzerine Araştırmalar Yayıma Hazırlayan Osman Fikri Sertkaya, Ankara, 1998Barutçu OzOnder, Sema, Ali Şir Nevayi Muhakemetul Lugateyn İki Dilin Muhakemesi, Ankara, 1996.Yucel, Bilal, Babur Divanı, Ankara, 1995Oral Seyhan, Tanju, Mubeyyen Der Fıkh, İstanbul, 2004.Kargı Olmez, Zuhal, Ebulgazi Bahadır Han, Şecerei Terakime, İstanbul,1996.Kaya, Onal, Ali Şir Nevayi Fevaidul Kiber, Ankara, 1996Canpolat, Mustafa, Çağatay Edebiyatı, Turkler Ansiklopedisi.Olmez, Zuhal, Çağatay Edebiyatı ve Çağatay Edebiyatı Uzerine Araştırmalar, Turkiye Araştırmaları Literatur Dergisi, 2007, Cilt 5, Sayı 9, 173 219.
Notlar
Eraslan, Kemal, Ali Şir Nevayi Mecalisun Nefayis III, Ankara, 2001Eckmann, Janos, Çağatayca El Kitabı Çev. Gunay Karaağaç, İstanbul, 1989Eckmann, Janos, Harezm, Kıpçak ve Çağatay Turkçesi Uzerine Araştırmalar Yayıma Hazırlayan Osman Fikri Sertkaya, Ankara, 1998Barutçu OzOnder, Sema, Ali Şir Nevayi Muhakemetul Lugateyn İki Dilin Muhakemesi, Ankara, 1996.Yucel, Bilal, Babur Divanı, Ankara, 1995Oral Seyhan, Tanju, Mubeyyen Der Fıkh, İstanbul, 2004.Kargı Olmez, Zuhal, Ebulgazi Bahadır Han, Şecerei Terakime, İstanbul,1996.Kaya, Onal, Ali Şir Nevayi Fevaidul Kiber, Ankara, 1996Canpolat, Mustafa, Çağatay Edebiyatı, Turkler Ansiklopedisi.Olmez, Zuhal, Çağatay Edebiyatı ve Çağatay Edebiyatı Uzerine Araştırmalar, Turkiye Araştırmaları Literatur Dergisi, 2007, Cilt 5, Sayı 9, 173 219.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | ÖğrenciTürkçenin z/ş kolunun 15. Yüzyıldan sonra iki ana yazı dilinden biri olan Çağatayca (Doğu Türkçesi) yazı dilini açıklar. |
| ÖÇ02 | Bu dönemin dil ve edebiyatını daha önceki ve sonraki yazı dilleri ile karşılaştırmalı olarak açıklar. |
| ÖÇ03 | Çağatay Türkçesinden sonra gelişen yazı dillerinin bu dönemle bağını açıklar. |
| ÖÇ04 | Çağatay Türkçesinden sonra gelişen yazı dillerinin sözvarlığını açıklar. |
| ÖÇ05 | Çağataycanın klasik öncesi ve klasik dönemini , dönemin ses bilgisin, biçim bilgisni ve söz varlığını değerlendirir. |
| ÖÇ06 | Bu dönemin dil ve edebiyatını daha önceki ve sonraki yazı dilleri ile karşılaştırırarak sınıflandırır. |
| ÖÇ07 | Çağatay Türkçesinden sonra gelişen yazı dillerini açıklar. |
| ÖÇ08 | Çağataycanın klasik öncesi ve klasik döneminin birbirinden olan farkını değerlendirir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihi ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin temel kavramlarının önemini sıralar. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bağımsız veya grupla birlikte edebi metinler üzerinde çalışma yapar. | 4 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili başvuru kaynaklarına ulaşır. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel gelişim sürecini kavrar. | 4 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini sıralar. | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Eski ve yeni metinleri değerlendirir. | 3 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili entelektüel birikim kazanır. | 4 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin gelişimini destekler. | |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yerini kavrar. | 4 |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Filolojik ve dil bilimsel bir bakış kazanır. | |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebi metin çözümlemede bilimsel yöntemleri ve filolojik bilgileri etkin olarak kullanır. | 4 |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkoloji ile ilgili sorunları değerlendirir. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkoloji ile ilgili meselelerde iletişim yetisi kazanır. | 3 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Dil, kültür, edebiyat ilişkisini çözümleyici çalışmalar yapar. | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Edindiği bilgi ve birikimi aktarma becerisi kazanır. | 4 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanı ile ilgili bilimsel analizler yapar. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Çağatayca döneminin tanıtımı , dönemin eserlerinin tanıtımı, dönemin eserlerinin sesbilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı bakımından değerlendirilmesi, dönem tarihinin incelenmesi, Çağatay Türkçesinin öncesi ve sonrası ile karşılaştırılması, Çağataycanın dönemlerinin tanıtılması | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Ali Şir Nevayinin şiirlerinden seçilmiş matbu metinler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, sözvarlığı çalışmaları 1 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Ali Şir Nevayinin şiirlerinden seçilmiş yazma metinler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, sözvarlığı çalışmaları 2 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 4 | Ali Şir Nevayinin şiirlerinden seçilmiş yazma metinler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, sözvarlığı çalışmaları 3 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | Ali Şir Nevayinin şiirlerinden seçilmiş yazma metinler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, sözvarlığı çalışmaları 4 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 6 | Ali Şir Nevayinin şiirlerinden seçilmiş yazma metinler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, sözvarlığı çalışmaları 5 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Babür Divanından basma ve yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi, söz varlığı çalışmaları 1 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınav | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Babürün Vekayiiinden seçilmiş metin üzerinde anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi , sözvarlığı çalışmaları 1 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 10 | Babürün Vekayiiinden seçilmiş metin üzerinde anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi , sözvarlığı çalışmaları 2 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 11 | Şeybani Han Divanından seçilmiş metin üzerinde anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi , sözvarlığı çalışmaları | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 12 | Ebul-Gazi Bahadır Hanın Şecere-i Terakime adlı eserinin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi , sözvarlığı çalışmaları 1 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 13 | Ebul-Gazi Bahadır Hanın Şecere-i Terakime adlı eserinin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi , sözvarlığı çalışmaları 2 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 14 | Bayram Han ve Sufi Allahyarın şiirlerinden yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi , sözvarlığı çalışmaları 1 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 15 | Bayram Han ve Sufi Allahyarın şiirlerinden yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi , sözvarlığı çalışmaları 2 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları 1 | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları 2 | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 8 | 8 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 24 | 24 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 88 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,52 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||