TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | GZT208 |
| Ad | Araştırma Yöntemleri |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 4. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-1 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | Z Zorunlu |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. Serkan BULUT |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Doç. Dr. Serkan BULUT
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Araştırma yöntemleri dersi, bilimsel araştırmanın epistemolojik temellerinden başlayarak, sosyal bilimlerdeki araştırma yöntemlerine dair temel kavramları, bilgi ve beceri setlerini kazandırmayı amaçlar. Nicel, nitel ve karma araştırma yöntemlerine göre tasarlanan araştırmaların aşamalarının incelenmesi ve iletişim çalışmaları alanı için özgün araştırma tasarımları oluşturulması hedeflenir.
Dersin İçeriği
Sosyal bilimlerde araştırma süreci, nicel ve nitel araştırma paradigmalarına ilişkin farklılıklar, bilimsel araştırma aşamaları, etik kurallar, araştırma sorusu, araştırmanın kuramsal temeli, araştırma evreni ve örneklemi, nicel ve nitel araştırma yöntemleri, veri toplama teknikleri ve araçları, analiz yöntemleri ve bilimsel araştırma raporu yazmanın önemi açıklanır. İletişim bilimleri ve yeni medya çalışmalarında kullanılan araştırma yöntem ve teknikleri incelenir. İletişim veya medya çalışmaları için özgün bilimsel araştırma deseni oluşturulur.
Dersin Ön Koşulu
Ön koşul yoktur.
Kaynaklar
Binark, M. (Ed.) (2014). Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri, İstanbul: Ayrıntı Y. Cresswell, J. W. (2017). Araştırma Deseni – Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. Eğiten Kitap. Cresswell, J. W. (2020). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Siyasal Kitabevi. Erdoğan, E. ve Uyan-Semerci, P. (2021). Toplumsal araştırma yöntemleri için bir rehber: Gereklilikler, Sınırlılıklar ve incelikler. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Geray, H. (2017). Toplumsal araştırmalarda nicel ve nitel yöntemlere giriş. Ankara: Ütopya Y. Kümbetoğlu, B. (2015). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. İstanbul: Bağlam Y. Şencan, İ. ve Doğan, G. (2017). Bilimsel yayınlarda kaynak gösterme, tablo ve şekil oluşturma rehberi
Notlar
APA 6 kuralları. Ankara: Türk Kütüphaneciler Derneği Yayınları.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Bilimsel araştırmanın temel kavramlarını tanımlar. |
| ÖÇ02 | Sosyal bilimlerde bilimsel araştırmanın aşamalarını sıralar. |
| ÖÇ03 | Sosyal bilimlerde bilimsel araştırma sürecini betimler. |
| ÖÇ04 | Sosyal bilimlerde nicel ve nitel paradigmanın önemini açıklar. |
| ÖÇ05 | Sosyal bilimlerde nicel ve nitel araştırma arasındaki farkları sıralar. |
| ÖÇ06 | Alanyazın taramanın önemini açıklar. |
| ÖÇ07 | Bilimsel araştırmalarda alıntı ve atıf yapmanın önemini açıklar. |
| ÖÇ08 | Bilimsel araştırmalarda etik kuralları uygular. |
| ÖÇ09 | Bilimsel araştırma sorusu yazar. |
| ÖÇ10 | İletişim bilimleri alanındaki araştırmaların kuramsal temelini tartışır. |
| ÖÇ11 | Araştırma evreni ve örneklemini planlar. |
| ÖÇ12 | Sosyal bilimlerde nicel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemini betimler. |
| ÖÇ13 | Anket ve çevrimiçi anketi farklılıkları yönünden karşılaştırır. |
| ÖÇ14 | Nitel araştırma yöntemine göre tasarlanan araştırmalar için veri toplama tekniklerini sıralar. |
| ÖÇ15 | Nitel araştırmalardaki farklı yaklaşımları betimler. |
| ÖÇ16 | İçerik analizi yöntemini betimler. |
| ÖÇ17 | Netnografik yöntemi betimler. |
| ÖÇ18 | İletişim çalışmaları için nicel/nitel/karma yönteme göre bir araştırma tasarlar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Gazetecilik mesleği ve alanıyla ilgili kavramlar ve mesleki kuralları tanımlar. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Haber üretim, tüketim ve dağıtım süreçlerini, haber kaynakları, haber/medya metin türlerini açıklar. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Medya ve iletişim sistemlerine ilişkin kuramları, modelleri, yaklaşımları sıralar. | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkiye’de ve uluslararası düzlemde gazeteciliğin yasal çerçevesini, gazetecilerin yasal haklarını, basın meslek ilkeleri ve etik kodları ana hatlarıyla belirtir. | |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İletişim ve medya başta olmak üzere sosyal ve beşerî bilimler alanında bilimsel araştırmalar tasarlar. | 5 |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Geleneksel ve yeni/dijital iletişim teknolojilerini, bilgisayar ve bilişim sistemlerini karşılaştırır. | |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Geleneksel ve dijital gazetecilik/medya ortamlarına yazılı, görsel, işitsel içerik hazırlar. | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Toplum, kültür ve iletişim kavramlarını/alanlarını tartışır. | 4 |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Toplumsal uzlaşıyı ve barışı desteklemek amacıyla demokratik kuralları, insan haklarını ve iletişim haklarını uygular. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Profesyonel yaşamda bireysel ve kolektif çalışmayı destekler. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası medyanın gündemini ve yenilikleri yeni bakış açılarıyla, eleştirel biçimde tartışır. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Medya okuryazarı yetkinliğiyle geleneksel ve dijital medya içeriklerini eleştirel yaklaşımlarla inceler. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Gazetecilik ve medya organizasyonlarının mesleki, ticari ve hukuki süreçlerini, mevcut ve gelişmekte olan iş modellerini betimler. | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Medyadaki ve toplumdaki ötekileştirici, ayrıştırıcı ve nefret içerikli söylemleri eleştirir. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Kuramsal ve uygulamalı bilgiler sayesinde hem çalıştığı medya kuruluşunda hem de yaşadığı toplumda karar alma/oluşturma mekanizmalarını destekler. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Alanıyla ilgili kültürel, sanatsal ve bilimsel etkinlikleri destekler. | 5 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Gazetecilik/medya organizasyonlarının işleyişindeki sorunlara çözümler tasarlar. | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Yeni nesil gazetecilik teknolojilerini uygular. | |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Çeşitli kurum ve kuruluşlarda basın danışmanlığı, iletişim koordinatörlüğü, basın müşavirliği, iletişim yöneticiliği gibi görevler yapar. | |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Yasa ve yönetmelikler çerçevesinde iş ve işçi güvenliğini destekler. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Dersin tanıtımı, ders izlencesinin sunumu | Ön hazırlık gerekmemektedir. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Temel kavramlar, bilimsel araştırmanın aşamaları | Ders materyallerini okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Araştırma yaklaşımının seçimi; nicel ve nitel paradigma karşılaştırması | Nitel ve nicel yöntemleri içeren kaynakların incelenmesi. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 4 | Alanyazın tarama, Araştırma sorusu yazma; öğrencilerin araştırma sorularından örnekler | Araştırma soruları ile ilgili ders materyallerinin okunması. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 5 | Alıntı/Atıf yapma: Alıntı yapma türleri, metin içi ve metin sonu kaynak gösterme, APA; bilimsel araştırmalarda etik | Ders materyallerinin okunması. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Örnek Olay |
| 6 | Araştırma evreni ve örneklemi belirleme, örneklem türleri | Örneklem geliştirme ile ilgili bilimsel araştırmaların incelenmesi. | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Örnek Olay, Bireysel Çalışma |
| 7 | Sosyal bilimlerde nicel araştırma yöntem ve teknikleri: Hipotez ve değişkenlerin belirlenmesi; anket (survey) | Nicel yöntemleri içeren ders materyallerinin okunması. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 8 | Ara Sınav | Tüm ders materyallerininin incelenmesi ve okunması. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Sosyal bilimlerde nicel araştırma ve veri toplama teknikleri: Soruların oluşturulması, çevrimiçi anket | Çevrimiçi anket tekniklerini kapsayan örneklerin incelenmesi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Gösterip Yaptırma |
| 10 | Sosyal bilimlerde nitel araştırma ve veri toplama teknikleri: Gözlem: Kontrollü gözlem, doğal gözlem, katılımcı gözlem | Nitel gözlem konulu makalelerin incelenmesi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Örnek Olay, Bireysel Çalışma |
| 11 | Sosyal bilimlerde nitel araştırma ve veri toplama teknikleri: Görüşme teknikleri: yapılandırılmış, yarı-yapılandırılmış, yapılandırılmamış görüşme; odak grup çalışması | Görüşe tekniğini içerek akademk çalışmaların incelenmesi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Örnek Olay |
| 12 | Sosyal bilimlerde nitel araştırma; farklı yaklaşımlar: 1) Anlatı araştırması 2) Fenomenolojik (Olgubilim) çalışması | Fenomoloji konulu ders materyallerinin okunması. | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Örnek Olay, Soru-Cevap |
| 13 | Sosyal bilimlerde nitel araştırma; farklı yaklaşımlar: 3) Kuram oluşturma araştırması 4) Etnografik araştırma 5) Durum çalışması araştırması | Ders materyallerinin okunması. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | İçerik analizi | İçerik analizi ile ilgili akademik çalışmaların incelenmesi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Yeni medyada araştırma yöntem ve teknikleri: Netnografi | Netnografi konulu bir çalışmanın belirlenmesi ve analizinin yapılması. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Tüm ders materyallerininin incelenmesi ve okunması. | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Tüm ders materyallerininin incelenmesi ve okunması. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Proje / Tasarım |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 2 | 2 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 7 | 7 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 18 | 18 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 111 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,44 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||