TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | GZS432 |
| Ad | Yapay Zeka ve Gazetecilik |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 8. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-1 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Belirsiz |
| Tür | Normal |
| Etiket | S Seçmeli |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. Serkan BULUT |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Doç. Dr. Serkan BULUT
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı, yapay zeka kavramını ve habercilik ortamlarını tanıtmak, yapay zeka destekli haber üretim olanaklarını açıklayarak, platform bazlı etik haber üretim ve paylaşım yolları hakkında bilgi edindirmektir.
Dersin İçeriği
Bu ders, üretken yapay zeka araçlarının nasıl çalıştığını, prompt mühendisliği ve SEO ile haber üretim sürecinin nasıl desteklenebileceğini ve bağımsız haber üretiminin yaratıcı olanaklarını ve yöntemlerini içermektedir.
Dersin Ön Koşulu
Ön koşul bulunmamaktadır.
Kaynaklar
Deniz, Ş. ve Korap Özel, E.(2023). Google’dan Yapay Zekaya Geleceğin Gazeteciliği - Para, Veri ve Haber. Ankara: Nobel Bilimsel Eserler. Reese, B. (2020). Yapay zeka çağı dördüncü çağ: Akıllı robotlar, bilinçli bilgisayarlar ve insanlığın geleceği. M. Doğan (Çev.). Say Yayınları. Ünal, E. (2023). Üretken Yapay Zekâ Çağı ve ChatGPT. Bilim Teknik. https://edergi. tubitak.gov.tr/edergi/yazi.pdf;jsessionid=7cBNlgGQP69s9gG+XsEJGFQi? dergiKodu=4&cilt=56&sayi=1178&sayfa=56&yaziid=48280 Narin, B. (2017). Uzman görüşleri bağlamında haber üretiminde otomatikleşme: Robot gazetecilik. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (27), 79-108. Bulut, S. (2019). Dijital medyada haber: gazetecilikte arama motoru optimizasyonu uygulaması üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(4), 1087-1105.
Notlar
Ders içeriğine uygun literatür, makaleler, dergiler, gazeteler, online kaynaklar ve araştırma raporları.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Yapay zeka, NLG, SEO ve makine öğrenimi ifadelerini açıklar. |
| ÖÇ02 | Dijital habercilik için uygun promt yöntemlerini hatırlar. |
| ÖÇ03 | Haber metni geliştirmek için hangi yapay zeka araçlarından yararlanacağını listeler. |
| ÖÇ04 | Bir olay ile ilgili bir metin veya görseli YZ araçlarından destek alarak tasarlar. |
| ÖÇ05 | YZ bazlı haber üretimini YZ araçları ve etik yöntemle üretmeyi tasarlar. |
| ÖÇ06 | Dijital medya ortamları için temel etik ve etik dışı YZ kullanım alanlarını ve yöntemlerini açıklar. |
| ÖÇ07 | SEO için iletişimsel yapay zeka araçlarını kullanır. |
| ÖÇ08 | Bir haber metnini YZ araçlarını kullanarak SEO kriterlerine uyumlu hale getirir. |
| ÖÇ09 | Verileri uygun YZ arçlarıyla görselleştirir. |
| ÖÇ10 | Mevcut bir haberin YZ araçlarıyla yazıldığını değerlendirir. |
| ÖÇ11 | Mevcut bir haberi SEO kriterlerine göre analiz eder. |
| ÖÇ12 | Mevcut bir haberde YZ araçlarının etik olarak yararlanıp yararlanılmadığını ayırt eder. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Gazetecilik mesleği ve alanıyla ilgili kavramlar ve mesleki kuralları tanımlar. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Haber üretim, tüketim ve dağıtım süreçlerini, haber kaynakları, haber/medya metin türlerini açıklar. | 5 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Medya ve iletişim sistemlerine ilişkin kuramları, modelleri, yaklaşımları sıralar. | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkiye’de ve uluslararası düzlemde gazeteciliğin yasal çerçevesini, gazetecilerin yasal haklarını, basın meslek ilkeleri ve etik kodları ana hatlarıyla belirtir. | |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İletişim ve medya başta olmak üzere sosyal ve beşerî bilimler alanında bilimsel araştırmalar tasarlar. | 3 |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Geleneksel ve yeni/dijital iletişim teknolojilerini, bilgisayar ve bilişim sistemlerini karşılaştırır. | 5 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Geleneksel ve dijital gazetecilik/medya ortamlarına yazılı, görsel, işitsel içerik hazırlar. | 4 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Toplum, kültür ve iletişim kavramlarını/alanlarını tartışır. | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Toplumsal uzlaşıyı ve barışı desteklemek amacıyla demokratik kuralları, insan haklarını ve iletişim haklarını uygular. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Profesyonel yaşamda bireysel ve kolektif çalışmayı destekler. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası medyanın gündemini ve yenilikleri yeni bakış açılarıyla, eleştirel biçimde tartışır. | 4 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Medya okuryazarı yetkinliğiyle geleneksel ve dijital medya içeriklerini eleştirel yaklaşımlarla inceler. | 5 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Gazetecilik ve medya organizasyonlarının mesleki, ticari ve hukuki süreçlerini, mevcut ve gelişmekte olan iş modellerini betimler. | 3 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Medyadaki ve toplumdaki ötekileştirici, ayrıştırıcı ve nefret içerikli söylemleri eleştirir. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Kuramsal ve uygulamalı bilgiler sayesinde hem çalıştığı medya kuruluşunda hem de yaşadığı toplumda karar alma/oluşturma mekanizmalarını destekler. | 3 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Alanıyla ilgili kültürel, sanatsal ve bilimsel etkinlikleri destekler. | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Gazetecilik/medya organizasyonlarının işleyişindeki sorunlara çözümler tasarlar. | 3 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Yeni nesil gazetecilik teknolojilerini uygular. | 5 |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Çeşitli kurum ve kuruluşlarda basın danışmanlığı, iletişim koordinatörlüğü, basın müşavirliği, iletişim yöneticiliği gibi görevler yapar. | 4 |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Yasa ve yönetmelikler çerçevesinde iş ve işçi güvenliğini destekler. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Dersin tanıtımı ve temel kavramlar | Ön hazırlık gerekmemektedir. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Yapay zeka ve İletişimsel Yapay zeka kavramları | Ders materyallerinde yapay zeka konusunun okunması. | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Gazetecilik için uygun YZ araçları | Mevcut YZ araçlarının incelenmesi. | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Anlatım, Örnek Olay |
| 4 | Metin üretim araçları ve prompt mühendisliği | Prompt yazma çalışması yapılması. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 5 | Promt mühendisliği ve haber geliştirme | Promt mühandisliği denemelerinin yapılması. | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Bireysel Çalışma |
| 6 | Haber metni için SEO uygulama | SEO araçlarının incelenmesi. | Öğretim Yöntemleri: Gösterip Yaptırma |
| 7 | YZ ile haber üretim pratiği | SEO araçlarının incelenmesi. | Öğretim Yöntemleri: Gösterip Yaptırma, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme |
| 8 | Ara Sınavlar | Ders matyeryallerinin genel tekrarı. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
| 9 | Otomatik içerik üretimi metin geliştirme | Metin geliştirme denemesi yapılması. | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Örnek Olay |
| 10 | Prompt pratikleri ve sonuç analizi | Uygun prompt yazma çalışması yapılması. | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Soru-Cevap, Gösterip Yaptırma |
| 11 | Veri gazeteciliği için AI araçları | Ders materyallerinin temaya göre okunması. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım |
| 12 | Otomatik veri analizi ve görselleştirme | Uygun araçların incelenmesi. | Öğretim Yöntemleri: Gösterip Yaptırma, Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | Yapay zeka ve doğruluk kontrolü | Uygun araçların incelenmesi. | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 14 | Yaratıcı yazarlık için yapay zeka avantaj ve dezavantajları | Ders materyallerinin okunması. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 15 | Gazetecilik için yapay zekanın geleceği ve eleştirel sorgulama | Ders materyallerinin okunması. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ders matyeryallerinin genel tekrarı. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ders matyeryallerinin genel tekrarı. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 1 | 1 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 7 | 7 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 18 | 18 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 110 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,40 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||