TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | FK0072 |
| Ad | Astrofizikte Yığılma Gücü II |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. AYSUN AKYÜZ |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı, özellikle kompakt nesneleri içeren yakın ikili sistemler ve Aktif Galaktik Çekirdekler gibi gökcisimlerine odaklanılarak bu tip sistemlerin toplam ışımasına önemli bir katkı sağladığı bilinen yığılma mekanizmasının temel fizik ve astronomi bilgisi yardımıyla kavrayabilmektir
Dersin İçeriği
Bir sıkı cisim (beyaz cüce, nötron yıldızı yada kara delik içeren bir X-ışın çift sistemi ve bir Aktif Galaktik Çekirdekte ışıma ile yayılan enerjinin kaynağı olan yığılma mekanizmasını kapsar.
Dersin Ön Koşulu
Dersin ön koşulu yok.
Kaynaklar
Accretion power in Astrophysics Yazarlar: J Frank; A King ve D Raine; Cambridge University Press.
Notlar
Açık veri tabanı ve ve ilgili kitaplar.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Çift sistemlerde yıldız evrim aşamalarını inceler |
| ÖÇ02 | Fizik yasalarının çift sistemde uygulamasını tanımlar |
| ÖÇ03 | yığılma diski oluşum aşamalarını kavrar |
| ÖÇ04 | yığılma mekanizmasını tanımlar |
| ÖÇ05 | Yığılma akışı, disk geometrisi kavramları ve çok bantlı spektral özellikleri yorumlar |
| ÖÇ06 | Kara delikler ve Kompakt bileşenlerle yığılan ikili sistemleri kavrar |
| ÖÇ07 | Kalın yığılma diskleri, Dinamik kararlılık, Astrofiziksel çıkarımlarının öğrenir |
| ÖÇ08 | Sıkı cisim içeren çift sistemleri ve aktif galaktik çekirdeklerinin yapısını detaylı inceler. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Yüksek lisans yeterliliklerine dayalı olarak alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri özgün düşünce ve/veya araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirir, derinleştirir ve alanına yenilik getirecek özgün tanımlara ulaşır. | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanındaki çalışmalarda yararlanılan ekipmanları kullanabilir. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Çeşitli fiziksel niceliklerin deneysel ölçüm yöntemlerini seçer ve aletleri duyarlılık sınırlarına uygun olarak kullanır. | 1 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Deney ve gözlem sonuçlarını yorumlar. | 2 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Doktora yeterlik sınavı hazırlık çalışması süresince elde edilen kaynaklardan sonuçlar çıkarabilir. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili edinilen bilgileri yazılı ve sözlü olarak yorumlayabilir. | 2 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fizikte matematiksel yöntemleri kullanır. | 3 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel araştırmanın mantığı hakkında bilgi sahibi olur. | 4 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fizik alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanır. | 3 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fizik alanı ile ilgili çalışmalarda araştırma yöntemlerini kullanabilmede üst düzey beceriler kazanmış olur. | 1 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilime yenilik getiren bir bilimsel yöntem geliştirir. | |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Yeni ve karmaşık düşüncelerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapar. | 2 |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fiziğe ilişkin özel bir konuda bağımsız araştırma gerçekleştirebilir. | 2 |
| PÖÇ14 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Özgün ve disiplinlerarası sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilir. | |
| PÖÇ15 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fizik alanındaki gelişmeleri izler ve kendini sürekli olarak yeniler. | 3 |
| PÖÇ16 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fizik kuramlarının öngörülerini hesaplayabilir ve deneysel sonuçlarla karşılaştırabilir. | |
| PÖÇ17 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fizik alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar. | 3 |
| PÖÇ18 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fizik alanındaki problemlere ilişkin kendi fikirlerini ve önerilerini, nicel ve nitel veriler ile destekleyerek fizik alanındaki ve alan dışındaki gruplarla paylaşır. | 1 |
| PÖÇ19 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fiziksel problemlere ilişkin özgün çözüm yolları geliştirebilir. | 1 |
| PÖÇ20 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bir bilimsel makale hazırlayabilir ve uluslararası hakemli dergilerde alanı ile ilgili bilimsel makale yayımlayabilir. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Yığılma Diskleri; radyal disk yapısı, kararlı ince diskler ve ince disklerin yerel yapısını kavrar | kitapta ilgili bölüm çalışılır | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Yayılan spektrum ve Sabit α disklerini tanımlar | Kitapta ilgili bölümü çalışır | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 3 | Zaman bağımlılığı, kararlılık, Cüce ovalar ve Işımalı diskler tanımlarını öğrenir | Kitapta ilgili bölümü çalışır | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 4 | Genç yıldızlar etrafındaki diskler ve sarmal şoklar kavramlarını öğrenir | Kitapta ilgili bölümü çalışır | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 5 | Manyetize olmuş nötron yıldızları ve beyaz cüceler üzerinde yığılma anlamlarını kavrar | Kitapta ilgili bölümü çalışır | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Gösteri |
| 6 | Yığılma sütunları kavramını öğrenir. Beyaz cüce durumu ve nötron yıldızları için Yığılma sütun yapısını anlar | Kitapta ilgili bölümü çalışır | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 7 | Kara delikler, Kompakt bileşenlerle yığılan ikili sistemler terimlerini açıklar | Kitapta ilgili bölümü çalışır | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 8 | Ara Sınavlar | Ders konularının tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Ödev, Sözlü Sınav |
| 9 | Aktif Galaktik Çekirdekler, gözlemleri, uzaklıkları ve boyutları kavramlarını anlar | Kitapta ilgili bölümü çalışır | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 10 | Aktif Galaktik Çekirdek modellerini öğrenir | Kitapta ilgili bölümü çalışır | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Gösteri |
| 11 | Aktif Galaktik Çekirdeklerde yığılma diskleri tanımlarını kavrar | Kitapta ilgili bölüm çalışılsın | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 12 | Aktif Galaktik Çekirdeklerden optik, UV ve X-ışını emisyonunu bulur | Kitapta ilgili bölüm çalışılsın | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Gösteri |
| 13 | Yaygın ve sıkı radyo kaynaklarını belirler | Kitapta ilgili bölüm çalışılsın | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Gösteri |
| 14 | Kalın yığılma diskleri, Dinamik kararlılık, Astrofiziksel çıkarımlar yapar | Kitapta ilgili bölüm çalışılsın | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 15 | Yığılma akışlarını tanımlar ve yığılma akışlarının astrofiziğe uygulamalarını açıklar | Kitapta ilgili bölüm çalışılsın | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ders konularının tekrarlanması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ders konularının tekrarlanması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||