TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | ELK130 |
| Ad | Trafo ve Doğru Akım Makinaları |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 2. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-1 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Ön Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | Z Zorunlu |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Öğr. Gör. SERDAR KAŞIKCI |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu ders öğrencilerin, transformatörler ve doğru akım (DA) elektrik makinelerinin yapılarının ve çalışma prensiplerini kavraması, DA makinesi endüvi sargı şemalarının yapılarını kavraması, Transformatör ve DA makinelerinin farklı çalışma şekillerindeki hesaplamalarının yapmasını, özel tip transformatörler ile özel tip DA makineleri tanımasını amaçlar.
Dersin İçeriği
DA Elektrik makineleri yapısı ve çalışma prensipleri, endüvi sarımı için gerekli hesaplamalar, endüvi sarım şemalarının çizimi, DA makinelerinde endüvi reaksiyonu ve komütasyon, DA jeneratörleri ve DA motorlarında paralel bağlama, DA motorlarında zıt elektro motor kuvvet (emk), DA motorlarında hız ayarı, DA motorlarında kayıplar verim, örnek problem çözümleri, özel tip DA makineleri, Transformatörlerin çalışma prensipleri, bir ve üç fazlı transformatörlerin yapıları, sargı bağlantıları, çalışma şekilleri, transformatörlerin paralel bağlanması, örnek problem çözümleri, özel tip transformatörler.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
1-) Stephen J.Chapman, Elektrik Makinalarının Temelleri, Çağlayan Kitabevi, 2013. 2-) İlhami ÇOLAK, Elektrik Makinaları-1, Seçkin Yayıncılık, 2016. 3-) Doğan Gökhan ECE(Ed.), Elektrik Makinaları, Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2012. 4-) Yetkin SANER, Güç Dağıtımı:2(Dağıtım Transformatörleri), Birsen Yayınevi, 2015.
Notlar
Trafo ve Doğru Akım Makinaları Basılmamış Ders Notları, Serdar KAŞIKCI.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Doğru akım elektrik makinalarının çeşitlerini, yapılarını, çalışma prensiplerini açıklar. |
| ÖÇ02 | Doğru akım makinalarının kullanım alanlarını açıklar. |
| ÖÇ03 | Doğru akım makinalarının kurulumunu yapar. |
| ÖÇ04 | Doğru akım makinalarının bakım ve onarımını yapar. |
| ÖÇ05 | Doğru akım makinalarının hız, frenleme ve dönüş yönü kontrolü uygulamalarını yapar. |
| ÖÇ06 | Transformatörlerin çeşitlerini, yapılarını, çalışma prensiplerini açıklar. |
| ÖÇ07 | Bir ve üç fazlı transformatörlerin farklı bağlantı ve çalışma şekillerini açıklar. |
| ÖÇ08 | Bir fazlı trafoların bağlantılarını yapar. |
| ÖÇ09 | Üç fazlı güç trafolarının bakım prosedürlerini açıklar. |
| ÖÇ10 | Transformatörlerin plaka bilgilerini değerlendirir. |
| ÖÇ11 | Üç fazlı transformatörlerin bağlantı gruplarını açıklar. |
| ÖÇ12 | Transformatör sargılarının izolasyon testlerini yapar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Matematik, fen bilimleri ve elektrik alanıyla ilgili temel kuramsal bilgilere sahip olur. | 2 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İş güvenliği, işçi sağlığı, iş kazaları ile çevre koruma bilgisi ve kalite süreçleri hakkında bilgi sahibi olur. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Pasif ve aktif devre elemanlarını tanır. | 2 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel analog ve sayısal elektronik devrelerinin çalışmasını açıklar. | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alçak ve yüksek gerilim elektrik şalt elemanlarını tanır. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Kumanda sistemlerinin temel kavramlarını ve elemanlarını tanır. | 2 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Elektrik enerjisinin üretimi, iletimi ve dağıtımı temel kavramlarını açıklar. | 2 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Mesleği için güncel gelişmeleri ve uygulamaları takip eder, etkin şekilde kullanır. | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Mesleği ile ilgili bilişim teknolojilerini (yazılım, program, animasyon vb.) etkin kullanır. | |
| PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Mesleki problemleri ve konuları bağımsız olarak analitik ve eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme ve çözüm önerisini sunabilme becerisine sahiptir. | 3 |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bilgisayar destekli elektrik tesisat projesi çizer. | |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elektrik makinelerinin kurulumunu ve bakımını yapar. | 5 |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Enerji panolarında arıza tespiti ve onarımı yapar. | |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Programlanabilir Kontrol cihazları ile temel otomasyon sistem tasarım ve uygulamaları yapar. | |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elektrikle ilgili Ölçüm cihazlarını etkin şekilde kullanır. | 2 |
| PÖÇ16 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elektrik devrelerinin çözümlemesini yapar. | 4 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bilgi ve beceriler düzeyinde düşüncelerini yazılı ve sözlü iletişim yolu ile etkin biçimde sunabilir, anlaşılır biçimde ifade eder. | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kariyer yönetimi ve yaşam boyu öğrenme konularında farkındalığa sahiptir. | |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Alanı ile ilgili verilerin toplanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere sahiptir. | |
| PÖÇ21 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bir yabancı dili kullanarak alanındaki bilgileri takip eder ve meslektaşları ile iletişim kurar. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Mıknatıslık, manyetik akı, ve indükleme olayı, bir iletkende ve bobinde indüklenen elektro motor kuvvetin (emk) açıklanması, DA makinesinin yapısı, temel parçaları ve görevleri. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Doğru akım(DA) jeneratöründe uyarma çeşitleri, seri, şönt ve kompunt uyarmalı jeneratör karakteristikleri, problem çözümleri. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | DA makinelerinde endüvi sargıları, endüvi sarım hesapları ve paralel sarımın özellikleri, paralel endüvi sarım şemaları. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 4 | DA makinelerinde seri endüvi sargılarının özellikleri, seri endüvi sarım şemaları. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | DA motorunun çalışma prensibi, zıt emk, DA motorunda devir sayısı, devir yönünün değiştirilmesi, moment ve mekanik güç. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 6 | DA motorunda boşta ve farklı yüklerde çalışma karakteristikleri, yol verme. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | DA motorunda kayıplar, frenleme ve verimin incelenmesi, örnek problem çözümleri. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Deney / Laboratuvar |
| 8 | Ara Sınav | Dersle ilgili kaynakların okunması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Bir fazlı transformatörlerin yapıları ve çalışma prensipleri, sargılarda indüklenen emk'nın hesaplanması, dönüştürme oranı ve güç tanımları. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 10 | Transformatör boşta ve yüklü çalışması, fazör diyagramları, eşdeğer devrelerinin elde edilmesi, demir ve bakır kayıpları, örnek problem çözümleri. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 11 | Transformatörde regülasyon, kayıplar ve verim. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 12 | Üç fazlı transformatörün çekirdek ve sargı yapıları, bağlantı grupları, gerilim, akım bağıntıları. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 13 | Üç fazlı transformatörlerin paralel bağlanmaları ve yük dağılımı, örnek problem çözümleri. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 14 | Oto transformatörleri, kaynak transformatörleri, gerilim ve akım (ölçü) trafoları | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Deney / Laboratuvar |
| 15 | Bir transformatörün gerilim ve frekans anma değerleri, görünür güç anma değeri, akım yükselme problemi ve transformatör etiketi | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Deney / Laboratuvar |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Dersle ilgili kaynakların okunması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Dersle ilgili kaynakların okunması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 4 | 56 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 1 | 1 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 6 | 6 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 101 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,04 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||