TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | CENG0044 |
| Ad | Advanced Topics in Natural Language Processing |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | İngilizce |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. UMUT ORHAN |
Dersin Amacı / Hedefi
Dersin amacı Doğal Dil İşleme (DDİ) teknik ve yöntemlerinin teorik olarak anlatılarak, duygu analizi, konu tespiti, anahtar kelime çıkarımı, soru cevao sistemi tasarlama, chat-bot tasarımı ve dil çevirici yazılımlarının arka planında kullanılan teknik ve yöntemlerinin anlatılmasıdır.
Dersin İçeriği
Doğal Dil İşlemeye Giriş, Normalleştirme, Lemmatizasyon, Ayrıştırma, POS, Sözdizimi, N-gram, Corpus (Özellikler ve Analiz), Konuşma Bölümü (POS) Etiketleme, Basit Anlamsal Analiz, Morfolojik ve Anlamsal Belirsizlik, Sözcüksel Benzerlik, Anlamsal Benzerlik, Diyalog Sistemleri ve Soru Cevaplama, Makine Çevirisi, Anahtar Kelime Çıkarma-Belge Özetleme, Yorumlama / Ontoloji Haritalaması
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Natural Language Processing with Python Written By Steven Bird, Ewan Klein and Edward Loper Statistical Machine Translation Written By Philipp Koehn Foundations of Statistical Natural Language Processing By: Christopher D Manning & Hinrich Schutze
Notlar
Çeşitli makaleler
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Doğal dil işleme kavramını anlar |
| ÖÇ02 | Vektör uzay kavramını anlar, morfolojik ve semantik benzerlik arasındaki farkı yorumlar |
| ÖÇ03 | Soru cevap sistemlerini ve kullanılan yöntemleri anlar |
| ÖÇ04 | Makine çevirisi kavramını ve yöntemlerini öğrenir |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Lisans düzeyinde kazanılan yetkinlikler temelinde Bilgisayar Mühendisliği temel alanında özgün çalışmalar için gerekli temeli sağlayan ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahiptir. | 2 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Mühendislik alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, bilgiyi değerlendirir, yorumlar ve uygular. | 3 |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Mesleğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamalarının farkında olup, gerektiğinde bunları inceler ve öğrenir. | 2 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Mühendislik problemlerini kurgular, çözmek için yöntem geliştirir ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygular. | 4 |
| PÖÇ05 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Analitik, modelleme ve deneysel esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular, bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları çözümler ve yorumlar. | |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir, sistem, parça veya süreç tasarımlarında yenilikçi çözümler geliştirir. | 3 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrenme becerilerine sahip olur. | 4 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bilgisayar Mühendisliğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamalarının farkında olup gerektiğinde bunları inceler ve öğrenir. | 2 |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Çalışmalarının süreç ve sonuçlarını Bilgisayar Mühendisliği alanındaki veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda açık bir şekilde yazılı veya sözlü olarak aktarır. | |
| PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bilgisayar Mühendisliğinde uygulanan güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgiye sahip olur. | 2 |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bilgisayar Mühendisliğinin gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde etkileşimli olarak kullanır. | 3 |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. | 1 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Introduction to NLP concept and terms | Ders notları ve uygulamalara çalışmak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Normalization, Tokenizing, Lemmatization, Parsing | Ders notları ve uygulamalara çalışmak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 3 | Syntax, N-Gram analysis | Ders notları ve uygulamalara çalışmak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 4 | Corpus: Features and Analysis | Ders notları ve uygulamalara çalışmak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 5 | Part of Speech Tagging, Treebank | Ders notları ve uygulamalara çalışmak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 6 | Semantic analysis (probabilistic methods) | Ders notları ve uygulamalara çalışmak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 7 | Morphological and Semantic Ambiguity | Ders notları ve uygulamalara çalışmak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 8 | Ara Sınavlar | Tüm ders notunu okumak | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Lexical Similarity | Ders notları ve uygulamalara çalışmak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 10 | Semantic Similarity | Ders notları ve uygulamalara çalışmak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 11 | Dialogue Systems, Question Answering | Ders notları ve uygulamalara çalışmak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 12 | Machine Translation | Ders notları ve uygulamalara çalışmak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 13 | Keyword Extraction, Document Summarization | Ders notları ve uygulamalara çalışmak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 14 | Paraphrasing, Ontology Mapping | Ders notları ve uygulamalara çalışmak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 15 | Projects | Ders notları ve uygulamalara çalışmak | Ölçme Yöntemleri: Proje / Tasarım |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Tüm ders notunu okumak | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Tüm ders notunu okumak | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||