TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | YZ007 |
| Ad | İleri Hesaplamalı Dilbilim |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. UMUT ORHAN |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu derste, ana amaç hesaplamalı dilbilimde kullanılan yöntem ve yaklaşımları tanımlamaktır.
Dersin İçeriği
Normalization, Tokenizing, Lemmatization, Parsing, Syntax, N-Gram analysis, Features and Analysis, Part of Speech Tagging, Treebank, Semantic analysis, Morphological and Semantic Ambiguity, Lexical Similarity, Semantic Similarity, Dialogue Systems, Question Answering, Machine Translation, Keyword Extraction, Document Summarization, Paraphrasing, Ontology Mapping
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Daniel Jurafsky and James H. Martin, Speech and language processing an introduction to natural language processing, computational linguistics, and speech, 2000.
Notlar
Makaleler
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Temel NLP terimlerini bilir |
| ÖÇ02 | Temel metin işlemlerini yapar |
| ÖÇ03 | Semantik ve morfolojik analiz ve belirsizliği bilir |
| ÖÇ04 | NLP ile hangi analizleri yapacağını bilir |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, bilgiyi değerlendirir, yorumlar ve uygular. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Mühendislikte uygulanan güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgi sahibidir. | 4 |
| PÖÇ03 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri kullanarak, bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlar ve uygular; değişik disiplinlere ait bilgileri bir arada kullanabilir. | 4 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Mesleğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamalarının farkındadır, ihtiyaç duyduğunda bunları inceler ve öğrenir. | 4 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, çözmek için yöntem geliştirir ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygular. | |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler geliştirir. | 4 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular; bu süreçte karşılaşılan karmaşık problemleri irdeler ve çözümler. | |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilir, bu tür takımlarda liderlik yapabilir ve karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirebilir; bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır. | |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde kullanarak, sözlü ve yazılı iletişim kurar. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarır. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Mühendislik uygulamalarının sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuk boyutları ile proje yönetimi ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların mühendislik uygulamalarına getirdiği kısıtların farkındadır. | |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | NLP'ye Giriş: Kavramlar ve Terimler | Konu ile ilgili ön araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Normalleştirme, Tokenizing, Lemmatization, Parsing | Konu ile ilgili ön araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 3 | Sözdizimi, N-Gram analizi | Konu ile ilgili ön araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 4 | Derlem: Özellikler ve Analiz | Konu ile ilgili ön araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 5 | Konuşma Parçası Etiketleme, Ağaç Bankası | Konu ile ilgili ön araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 6 | Semantik analiz (olasılıksal yöntemler) | Konu ile ilgili ön araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 7 | Morfolojik ve Anlamsal Belirsizlik | Konu ile ilgili ön araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 8 | Ara Sınavlar | Sınav için hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Sözcüksel Benzerlik | Konu ile ilgili ön araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 10 | Anlamsal Benzerlik | Konu ile ilgili ön araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 11 | Diyalog Sistemleri, Soru Yanıtlama | Konu ile ilgili ön araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 12 | Makine Çevirisi | Konu ile ilgili ön araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 13 | Anahtar Kelime Çıkarma, Belge Özetleme | Konu ile ilgili ön araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 14 | Açımlama, Ontoloji Eşleme | Konu ile ilgili ön araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 15 | Yeni Nesil Transformatörler | Konu ile ilgili ön araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav için hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav için hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||