TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ |
| MALİYE PR. | |
| Kod | PFS311 |
| Ad | Davranışsal Maliye |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 5. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 5 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | S Seçmeli |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi MURAT ALBAYRAK |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı, bireylerin ve kurumların finansal kararlarında rasyonellikten sapmalarını açıklayan davranışsal ekonomi yaklaşımlarını tanıtmak; bu yaklaşımların kamu maliyesi, vergi politikaları, tasarruf davranışları ve kamu müdahaleleri üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Ders kapsamında klasik maliye teorileri, psikolojik ve davranışsal bulgularla birlikte ele alınarak maliye politikalarının tasarımında birey davranışlarının nasıl dikkate alınabileceği tartışılacaktır.
Dersin İçeriği
Bu ders, bireylerin ve kurumların mali ve ekonomik karar alma süreçlerinde rasyonellikten sapmalarını açıklayan davranışsal ekonomi yaklaşımlarını ele almaktadır. Klasik iktisat ve maliye teorilerinin varsayımlarına karşı geliştirilen beklenti teorisi, zihinsel muhasebe, bilişsel önyargılar ve heuristikler gibi konular derinlemesine incelenecek; yatırım kararları, vergiye gönüllü uyum, tasarruf ve emeklilik davranışları gibi alanlardaki uygulamalı örneklerle desteklenecektir. Ayrıca, dürtme (nudge) ve seçim mimarisi gibi davranışsal kamu politikası araçları değerlendirilecek, davranışsal maliyenin kamu harcamaları, borçlanma ve vergi politikaları üzerindeki etkileri tartışılacaktır.
Dersin Ön Koşulu
Ön koşul yoktur
Kaynaklar
Kamilçelebi, H. (2019). Davranışsal İktisat. IJOPEC Publication, İstanbul.
Notlar
Gözübüyük, F. (2023). Vergiye gönüllü uyumunun sağlanmasında davranışsal kamu politikalarının kullanılması. Maliye Araştırmaları, 6, 148-160. Kitapçı, İ. (2017). Rasyonaliteden irrasyonaliteye: Davranışsal iktisat yaklaşımı ve bilişsel önyargılar. Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(1), 85-102. Seçilmiş, E., & Didinmez, İ. (2016). Vergi reformlarının davranışsal iktisat perspektifinden değerlendirilmesi: Türkiye örneği. Bilig, (77), 203-332.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Davranışsal iktisat teorilerini kamu maliyesi politikalarına uygular |
| ÖÇ02 | Vergi uyumu, kamu harcamaları ve bütçe süreçlerinde bilişsel önyargıların etkisini analiz eder |
| ÖÇ03 | "Nudge" (dürtme) teorisini kullanarak etkili kamu politikaları tasarlar |
| ÖÇ04 | Sosyal yardım ve teşvik programlarının davranışsal tasarım ilkelerini değerlendirir |
| ÖÇ05 | Yolsuzluk, etik dışı davranışlar ve kamu tercihi teorisini davranışsal perspektifle yorumlar |
| ÖÇ06 | Interpret corruption, unethical behaviour and public choice theory from a behavioural perspective |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ekonomi ve maliye ile ilgili temel kavramsal bilgileri açıklar | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Kamu ve özel sektörün ihtiyaç duyduğu maliye, hukuk, iktisat, kamu yönetimi, işletme ve muhasebe alanlarında yeterli bilgiye sahip olur. | 3 |
| PÖÇ03 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ekonomi ve maliye ile ilgili temel kavramsal bilgileri güncel ekonomik ve mali gelişmeler bağlamında analiz eder | 4 |
| PÖÇ04 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Araştırma yaptığı alanda akademik kurallar çerçevesinde farklı kaynaklardan elde ettiği bilgileri sentezler | |
| PÖÇ05 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bireysel olarak ve/veya bir ekip içinde etkin biçimde çalışır. | 4 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliğinin bilincinde olarak alanıyla ilgili güncel gelişmeleri izler. | 4 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Geleneksel yaklaşımın haricinde, gerekli gördüğü durumlarda yeni çalışma yöntemleri geliştirir. | |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçeyi ve en az bir yabancı dili akademik yaşamın ve iş yaşamının gereklerine uygun biçimde kullanır | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Kendisini yazılı ve sözlü olarak ifade edebilir | 3 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Çağdaş iletişim araç, yöntem ve süreçlerini kullanarak farklı kaynaklardan veri toplayarak analiz eder | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Temel bilgisayar bilgi ve becerilerine sahip olarak, mesleki alanda bu bilgileri kullanır. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Kamu mali kurumlarının görev, yetki ve işleyişini açıklar | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Maliye alanında meslek sahiplerinin iş tanımlarını ve sorumluluklarını açıklar | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Toplumsal, bilimsel ve etik değerlere sahip olur. | 5 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Davranışsal Maliyeye Giriş | Kaynaklardan ilgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Rasyonel Davranış ve Gerçek Hayat Kararları | Kaynaklardan ilgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Vergi Uyumu ve Davranışsal Önyargılar | Kaynaklardan ilgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Otomatik Katılım ve Tasarruf Teşvikleri | Kaynaklardan ilgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | Kamu Harcamalarında Davranışsal Etkiler | Kaynaklardan ilgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | Sosyal Yardımlar ve Tasarımındaki Psikolojik Faktörler | Kaynaklardan ilgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Vergi Psikolojisi: Adalet Algısı ve Kaçınma | Kaynaklardan ilgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ara Sınavlar | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
| 9 | Kamu Tercihi ve Siyasal Davranış Ekonomisi | Kaynaklardan ilgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Nudge (Dürtme) Teorisi ve Kamu Politikaları | Kaynaklardan ilgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Sağlık ve Eğitim Politikalarında Davranışsal Yaklaşımlar | Kaynaklardan ilgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Yolsuzluk ve Etik Dışı Davranışların Ekonomisi | Kaynaklardan ilgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | Davranışsal Maliyede Deneysel Yöntemler | Kaynaklardan ilgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Örnek Olaylar: Türkiye ve Dünyadan Uygulamalar | Kaynaklardan ilgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Öğrenci sunumları | Sunum hazırlama | Öğretim Yöntemleri: Grup Çalışması, Beyin Fırtınası |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 119 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,76 | ||
| AKTS | 5 AKTS | ||