Genel Bilgi
Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
MALİYE (YL) (TEZSİZ) (İÖ) | |
Kod | PFT709 |
Ad | Vergi Psikolojisi |
Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
Dönem | Güz ve Bahar |
Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
AKTS | 6 AKTS |
Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
Eğitim Dil | Türkçe |
Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
Tür | Normal |
Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. VOLKAN YURDADOĞ |
Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı, bireylerin ve kurumların vergiye yönelik tutum, algı ve davranışlarını psikolojik, sosyolojik ve davranışsal iktisat çerçevesinde analiz etmektir. Öğrenciler, vergi uyumu, vergi ahlakı, adalet algısı ve gönüllü uyum gibi kavramları değerlendirebileceklerdir
Dersin İçeriği
Bu ders, vergiye ilişkin bireysel ve toplumsal davranışların psikolojik temellerini incelemektedir. Vergi ahlakı, adalet algısı, gönüllü ve zorunlu uyum gibi olgular bireylerin vergiye yaklaşımında önemli rol oynar. Ders kapsamında, davranışsal iktisat, sosyal normlar, kültürel değerler ve birey-devlet ilişkisi temel alınarak vergi uyumu ve vergi kaçakçılığı analiz edilmektedir. Ayrıca Türkiye’de ve dünyada vergi psikolojisine yönelik yapılan ampirik araştırmalar incelenmekte, dijitalleşmenin ve şeffaflığın psikolojik etkileri ele alınmaktadır. Etik, güven ve meşruiyet gibi kavramlar bağlamında, kamu politikalarının etkinliği psikolojik bir bakış açısıyla değerlendirilmektedir.
Dersin Ön Koşulu
Ön koşul yoktur
Kaynaklar
Korostelkina, I., Dedkova, E., Vаraksa, N., & Korostelkin, M. (2020). Models of tax relations: improving the tax culture and discipline of taxpayers in the interests of sustainable development. In E3S web of conferences (Vol. 159, p. 06014). EDP Sciences. Enachescu, J., Olsen, J., Kogler, C., Zeelenberg, M., Breugelmans, S. M., & Kirchler, E. (2019). The role of emotions in tax compliance behavior: A mixed-methods approach. Journal of Economic Psychology, 74, 102194.
Notlar
Kogler, C., & Kirchler, E. (2020). Taxpayers’ subjective concepts of taxes, tax evasion, and tax avoidance. Ethics and taxation, 191-205. Gërxhani, K., & Wintrobe, R. (2021). Understanding tax evasion: Combining the public choice and new institutionalist perspectives. The Palgrave handbook of comparative economics, 785-810.
Dersin Öğrenme Çıktıları
Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
---|---|
ÖÇ01 | Vergi psikolojisinin temel kavramlarını tanımlar. |
ÖÇ02 | Vergi uyumu ve kaçakçılığı etkileyen psikolojik faktörleri analiz eder. |
ÖÇ03 | Sosyal normların ve kültürel değerlerin vergi davranışına etkisini değerlendirir. |
ÖÇ04 | Davranışsal iktisatla vergi psikolojisi ilişkisini açıklar. |
ÖÇ05 | Vergi adaleti ve devlet meşruiyeti algılarının uyum üzerindeki etkilerini yorumlar. |
ÖÇ06 | Kamu politikalarında psikolojik boyutun önemini örneklerle tartışır. |
ÖÇ07 | Vergi bilinci ve etik değerlerin geliştirilmesine yönelik politika önerileri sunar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
---|---|---|---|
PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Kamu maliyesinin temel kavramlarını, teorilerini ve ilkelerini açıklayabilme ve bu kavramları ekonomik politikalar çerçevesinde değerlendirir. | 3 |
PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Kamu gelirleri ve harcamalarının yapısını, kaynaklarını ve ekonomik etkilerini analiz eder. | 2 |
PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bütçe süreçlerini, mali disiplin ilkelerini ve kamu borç yönetiminin kuramsal temellerini kavrar. | |
PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Vergi sistemlerinin yapısını, türlerini ve ekonomik büyümeye etkilerini olgusal verilerle yorumlar. | 4 |
PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Kamu maliyesi politikalarının ekonomik ve sosyal etkilerini analiz eder. | 4 |
PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Kamu maliyesi politikalarını gerçek dünya senaryolarına yönelik çözüm önerileri geliştirir. | 4 |
PÖÇ07 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Kamu maliyesi alanında bağımsız araştırma yürütür. | |
PÖÇ08 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kamu maliyesi alanındaki güncel gelişmeleri ve yeni yaklaşımları bağımsız olarak öğrenir. | 2 |
PÖÇ09 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kamu maliyesi alanındaki bilgileri eleştirel bir şekilde değerlendirir. | 3 |
PÖÇ10 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Kamu maliyesi konularında paydaşlarla etkili iletişim kurar. | |
PÖÇ11 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Mali politika önerilerini yazılı/sözlü olarak açık ve ikna edici bir şekilde sunar. | |
PÖÇ12 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Kamu maliyesi politikalarını etik ilkeler çerçevesinde tasarlar. | 3 |
PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Mali sürdürülebilirlik hedeflerine uygun olarak kamu kaynaklarının etkin kullanımını sağlar. | 3 |
Haftalık Akış
Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
---|---|---|---|
1 | Vergi Psikolojisine Giriş ve Kavramsal Çerçeve | Kaynakların ilgili bölümlerinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
2 | Psikolojik Yaklaşımlar ve Vergi Davranışları | Kaynakların ilgili bölümlerinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
3 | Vergi Ahlakı: Bireysel ve Toplumsal Belirleyiciler | Kaynakların ilgili bölümlerinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
4 | Vergi Uyumu ve Uyumsuzluk: Teorik Modeller | Kaynakların ilgili bölümlerinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
5 | Davranışsal İktisatta Vergi Uyumuna Yaklaşım | Kaynakların ilgili bölümlerinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
6 | Risk Algısı ve Vergi Kaçakçılığı | Kaynakların ilgili bölümlerinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
7 | Vergi Cezalarının Psikolojik Etkileri | Kaynakların ilgili bölümlerinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
8 | Ara Sınavlar | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
9 | Devlete Güven, Meşruiyet ve Uyuma Etkisi | Kaynakların ilgili bölümlerinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Anlatım |
10 | Gönüllü ve Zorunlu Uyuma Psikolojik Yaklaşım | Kaynakların ilgili bölümlerinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
11 | Kültürel Değerler ve Vergi Davranışı | Kaynakların ilgili bölümlerinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
12 | Vergi Bilinci ve Eğitim Politikaları | Kaynakların ilgili bölümlerinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
13 | Etik, Manipülasyon ve Kamu Güveni | Kaynakların ilgili bölümlerinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
14 | Türkiye'de Ampirik Bulgular | Kaynakların ilgili bölümlerinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
15 | Vaka Analizleri | Kaynakların ilgili bölümlerinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Beyin Fırtınası, Örnek Olay |
16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
---|---|---|---|
Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 13 | 3 | 39 |
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
Toplam İş Yükü (Saat) | 154 | ||
Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,16 | ||
AKTS | 6 AKTS |