TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
| TEMEL İSLAM BİLİMLERİ (YL) (TEZLİ) | |
| Kod | TİB768 |
| Ad | Tarihsel Süreç İçerisinde Şiiliğin Teşekkülü |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Bahar |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. YUSUF GÖKALP |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir.
|
Dersin Amacı / Hedefi
İslam düşünce tarihinin ilk dönemlerinde ortaya çıkan Şii düşünce geleneğini tanımak ve İslam düşüncesi içerisindeki yerini kavramak
Dersin İçeriği
Şii düşünce geleneğinin temel kavramları ve kaynakları; Şiiliğin doğuşunda etkili olan sebepler; Şiiliğin doğuşu ile ilgili Şii iddialar ve analizi; İlk Şii fikirlerin ortaya çıkışı; Emeviler dönemi ilk Şii hareketleri; Şii imamet nazariyasi; Şii gelenekte farklılaşma süreci; Şii fırkaların doğuşu, teşekkül süreçleri, temel görüşleri, önemli temsilcileri, yayıldıkları bölgeler, literatürü ve alt grupları; Şiilikle ilgili çağdaş çalışmalar
Dersin Ön Koşulu
Dersin ön koşulu yoktur
Kaynaklar
Yusuf Gökalp, Zeydilik ve Yemen´de Yayılışı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2006: AÜSBE. E. Ruhi Fığlalı, İmamiyye Şiası, İstanbul 1984. Hasan Onat, "Şiiliğin Doğuşu Meselesi", AÜİFD., XXXVI (1997), Ankara. Hasan Onat, Emeviler Devri Şii Hareketleri, Ankara 1993. Metin Bozan, İmamiyye´nin İmamet Nazariyesinin Teşekkül Süreci, İstanbul 2009. Mazlum Uyar, İmamiyye Şiasında Düşünce Ekolleri- Ahbarilik, İstanbul 2000.
Notlar
el-Eşari, Ebu´l-Hasan Ali b. İsmail, Makalatu´l-İslamiyyin, thk. Helmut Ritter, Wiesbaden 1963. Kummi-Nevbahti, Şii Fırkalar, çev. H. Onat, S. Hizmetli, S. Kutlu, R. Şimşek, Ankara 2004.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Şii düşünce geleneğinin temel kavramlarını açıklar |
| ÖÇ02 | Şii düşünce geleneğinin temel kaynaklarını tanır |
| ÖÇ03 | Şii düşünce geleneğinin zihniyet çözümlemesini yapar |
| ÖÇ04 | Şiiliğin doğuşu ile ilgili Şii iddiaları çözümler |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslami ilimlerin tarihi gelişimi, metotları, kavramları ve kaynaklarını bilir, bunlar arasındaki farkları ve benzerlikleri karşılaştırır. | 5 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam düşünce tarihinde kelam, tasavvuf, İslam mezhepleri, İslam hukuku, tefsir ve hadis alanında ortaya çıkan ekollerin doğuşu, teşekkül süreci, temel görüşleri, kaynakların ve İslam düşüncesine katkılarını bilir | 5 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslami ilimler sahasında ortaya konulan tarihsel tecrübe ve bilimsel birikimi sorgular, tasnif eder, güncel meselelerin çözümünde bundan yararlanır | 4 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Günümüz ihtiyaçları doğrultusunda temel dinî problemlere çözüm üretebilme becerisi kazanır | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel İslam bilimleri alanında bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak araştırma yapabilme becerisi kazanır | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel dini metinleri okuma açıklama ve yorumlama becerisine sahip olur | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel Din bilimleriyle ilgili ulusal ve uluslar arası çalışmaları takip etme, anlama becerisine sahip olur | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanıyla ilgili bilimsel bir zihniyete sahip olur | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Alanıyla ilgili kaynakları kullanabilecek ve elde ettiği bilgileri paylaşabilecek düzeyde yabancı dil bilir | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki alanını ilgilendiren resmi ve özel kurumlarla işbirliği içersinde çalışır | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İlahiyat alanında bilimsel bilgi üretir. Elde ettiği temel dini bilgileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir | 4 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanıyla ilgili toplumsal ihtiyaç ve problemlere çözüm üretebilecek araştırmalar yapar | 3 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Temel İslam Bilimleri alanına uygun yöntem teknik materyal ve teknolojik imkânları kullanır |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Şiiliğin tanımı, temel kavramları ve kaynakları | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Şiiliğin doğuşu ile ilgili Şii iddialar ve onların analizi | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 3 | Emeviler döneminde ilk Şii hareketler ve Şiiliğin doğuşu meselesi | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 4 | İmamiyye Şiası; doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 5 | İmamiyye Şiası; temel görüşleri, literatürü, İslam düşüncesindeki yeri | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 6 | İmamiyye Şiasında Usuli-Ahbari Farklılaşması | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 7 | Zeydiyye; doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım |
| 8 | Ara Sınavlar | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
| 9 | Zeydiyye; Temel görüşleri, literatürü ve İslam düşüncesindeki yeri | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 10 | İsmaililik; doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 11 | İsmaililik; Temel görüşleri, literatürü ve İslam düşüncesindeki yeri | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım |
| 12 | Dürzilik; doğuşu, tarihçesi, temel görüşleri, literatürü | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 13 | Nusayrilik; doğuşu, tarihçesi, temel görüşleri ve literatürü | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 14 | Yezidilik; doğuşu, tarihçesi, temel görüşleri ve literatürü | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 15 | Şiiliğin diğer mezheplerle ilişkisi | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri
Güncel dönem payları henüz belirlenmemiştir. Bir önceki dönem payları gösterilmektedir.
| Değerlendirme Türü | Yarıyıl İçi / Yıl İçi Etkisi | Yarıyıl Sonu / Yıl Sonu Etkisi |
|---|---|---|
| 1. Ara Sınav | 100 | 40 |
| Genel Değerlendirme | ||
| Yarıyıl İçi / Yıl İçi Toplam | 100 | 40 |
| 1. Yıl Sonu Sınavı | - | 60 |
| Genel Toplam | - | 100 |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||