TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ |
| TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI PR. | |
| Kod | TE439 |
| Ad | Anadolu ve Rumeli Ağızları |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 7. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | AE Alan Eğitimi Dersleri S Seçmeli |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. YETER TORUN ÖĞRETMEN |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Prof. Dr. YETER TORUN ÖĞRETMEN
(Güz)
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı Anadolu ve Rumeli Ağızlarıyla ilgili sorunları göstermek ve çözümlemeyi öğretmektir.
Dersin İçeriği
Bu derste ağız terimi; ağız çalışmaları tarihi; Anadolu ve Rumeli ağızlarının sınıflandırılması; ağızlardaki ünlüler ve özellikleri; ağızlardaki ünsüzler ve özellikleri; ünlüler ve ünsüzlerle ilgili ses olayları; isim ve fiil çekimi; ağız metinlerinde sesbilgisi ve biçimbilgisi özelliklerinin belirlenmesi; yerel sözcüklerin belirlenmesi konuları anlatılmaktadır.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Derleme Sözlüğü ve ağızlarla ilgili yayınlar 2- Yeter Torun Öğretmen, Anadolu ve Rumeli Ağızları (Ders notu), Adana, 2022.
Notlar
Derleme Sözlüğü ve ağızlarla ilgili yayınlar 2- Yeter Torun Öğretmen, Anadolu ve Rumeli Ağızları (Ders notu), Adana, 2022.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Türkçenin ünlü ve ünsüzlerini bütün özellikleriyle anlatır. |
| ÖÇ02 | Ünlüler arasındaki geçişleri ve ara ünlüleri seçer. |
| ÖÇ03 | Ünsüzlerin ötümlü ötümsüz karşılıklarını ve ses dönüşümlerini ayırt eder. |
| ÖÇ04 | Ses düşmesi, ötümlüleşme, ikiz ünlü, kaynaşma, benzeşme, göçüşme, vb. ses olaylarını gösterir. |
| ÖÇ05 | Bölgeler arasındaki ağız farklılıklarını ayırt eder. |
| ÖÇ06 | Ağızlardaki sesleri telaffuz eder. |
| ÖÇ07 | Yöresel kelimeleri ve bu kelimelerin anlamlarını söyler. |
| ÖÇ08 | Ağız metinlerini analiz eder. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihî ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla açıklar. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | 3 |
| PÖÇ03 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bağımsız veya grupla birlikte edebî metinler üzerinde çalışma yapar. | |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili temel kaynaklara başvurur. | |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türk Dili ve Edebiyatı alanına ilişkin akademik makaleleri okur, bilimsel yöntemlerle metinler yazar. | 4 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kazandığı bilgi ve beceriyle edebî metinlere eleştirel şekilde yaklaşır. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini anlatır. | 3 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Disiplinler arası çalışmalar yapar. | 3 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat yöntemlerini kullanarak elde edilen sonuçları sözlü ve görsel olarak sunar. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçeyi etkin olarak kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurar. | 3 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Eleştirel ve yaratıcı düşünce yetisiyle akademik dürüstlük ilkelerine uygun davranır. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yaşamı boyunca gerekli olabilecek temel bilgi ve beceriyi kullanır. | 4 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkolojinin sorunlarına çözüm üreterek gelişmesine katkı sağlar. | 4 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yeri ve önemini açıklar. | 4 |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Okuma, dinleme, konuşma, akıcı ve estetik yazı yazma becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve teknikleri kullanır. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki gelişimlerinin yanı sıra ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal alanlarda eğitim gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Anadolu ve Rumeli Ağızları Kaynakçası. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 2 | Halk ağzından çeviri yazılı metin derleme yöntemleri ve çeviri yazı alfabesi. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 3 | Adana ve Osmaniye ağızları | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 4 | Adana ve Osmaniye ağızları. (II) | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 5 | Adana ve Osmaniye ağızları. (III) | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 6 | Hatay ağzı. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 7 | Kahramanmaraş ağzı. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 8 | Ara Sınav | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Gaziantep ve Kilis ağızları. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 10 | Şanlıurfa Ağzı. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 11 | Diyarbakır ağzı. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 12 | Malatya ve Elazığ ağızları. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 13 | Erzurum Ağzı. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 14 | Kars ağzı. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 15 | Genel Değerlendirme | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları (II) | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri
Güncel dönem payları henüz belirlenmemiştir. Bir önceki dönem payları gösterilmektedir.
| Değerlendirme Türü | Yarıyıl İçi / Yıl İçi Etkisi | Yarıyıl Sonu / Yıl Sonu Etkisi |
|---|---|---|
| 1. Ara Sınav | 100 | 40 |
| Genel Değerlendirme | ||
| Yarıyıl İçi / Yıl İçi Toplam | 100 | 40 |
| 1. Yıl Sonu Sınavı | - | 60 |
| Genel Toplam | - | 100 |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 6 | 6 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 16 | 16 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 78 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,12 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||