TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ |
| MADEN MÜHENDİSLİĞİ PR. | |
| Kod | MDS425 |
| Ad | Patlatma Teknikleri |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 7. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | MB Meslek Bilgisi Dersleri S Seçmeli |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. AHMET MAHMUT KILIÇ |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Patlayıcı madde bilgisi kazandırmak, Patlayıcı madde kullanarak kazıyı, kayaları (cevherleri) parçalama ve kırmayı öğretmek.
Dersin İçeriği
Patlatma teknolojisine giriş/Patlatmada kullanılan terimler/Patlayıcı madde türleri ve sınıflandırması/Patlatma ekipmanları/Delik delme makineları/Patlatma teorisi/ Basamak patlatması/ Tünel patlatması/Yeraltında patlatma/ Düzgün patlatma yöntemleri/ Kontrollü patlatma yöntemleri/Patlatmayla oluşan çevresel etkiler/Patlatma işlemlerinde güvenlik/Örnek uygulamalar.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Ders Notu ve Kitaplar
Notlar
İnternet Kaynakları, Bilimsel Makaleler, Seminer, Sempozyum ve Kongre Kitapları, Yüksek Öğrenim Tezleri
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Patlatma derslerindeki temel bilgileri açıklar. |
| ÖÇ02 | Patlatma problemlerinin çözümünde bilgisayar kullanımını gösterir. |
| ÖÇ03 | Patlatma tasarımında bilgisayar kullanımını uygular. |
| ÖÇ04 | Patlatma verilerini analiz eder ve yorumlar. |
| ÖÇ05 | Patlatma verilerini işler ve değerlendirir. |
| ÖÇ06 | Patlatma sürecinde ekip çalışmasını yönetir. |
| ÖÇ07 | Güncel patlatma literatürünü takip eder ve uygular. |
| ÖÇ08 | Patlatma tasarım parametrelerini açıklar. |
| ÖÇ09 | Delik delme yöntemlerini tanımlar ve uygular. |
| ÖÇ10 | Patlatmanın çevresel etkilerini değerlendirir. |
| ÖÇ11 | Patlatma öncesi hazırlık aşamalarını açıklar. |
| ÖÇ12 | Patlatma sonrası işlem aşamalarını tanımlar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Madencilik alanında çağdaş bilgiler ve bilimsel yaklaşımların ışığında teorik ve uygulamalı konularda yeterli bilgilere sahiptir. | 3 |
| PÖÇ02 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Madencilik alanında almış olduğu bilgileri, karşılaşmış olduğu problemlerin çözümünü üretmek amacıyla yapılan multidisipliner çalışmalarda uygular. | |
| PÖÇ03 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Güncel bilgilerin yardımıyla problemlerin analizini gerçekleştirerek çözüme yönelik çıkarımlarda bulunur. | |
| PÖÇ04 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Fiziksel, kimyasal, mekanik ve minerolojik analizlerin TSE standartlarına uygun şekilde saha çalışmalarında veya laboratuvar koşullarında uygular. | |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Yapılan mühendislik planlamalarının analizlerini gerçekleştirecek beceriye sahiptir. | |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Maden işletmelerindeki makine parkına hakimdir ve bunları madencilik faaliyetlerinin icrası için kullanabilir. | |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Karşılaştığı problemlerin çözümüne yönelik bireysel veya diğer disiplinlerle ekip çalışmasıyla çözebilme kabiliyetine sahiptir. | |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bilginin durağan kaynaklı olmadığını bildiği için madencilik alanındaki gelişmeleri sürekli olarak takip eder. | 2 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Madencilik proseslerinde gerekli bilgiyi edinebilmek için basılı yayınları veya veri tabanlarını kullanabilir. | 2 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Konusunda kendisini sürekli geliştirmek ve bilgi düzeyini arttırmak için tüm çalışmaları planlı bir şekilde gerçekleştirir. | 1 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bilgisayar ve diğer elektronik kaynakları madencilik alanında kullanır. | 1 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İletişim sağlamak ve bilgiye ulaşabilmek amacıyla en az bir yabancı dili B1 Genel Düzeyde kullanır. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanında yapmış olduğu çalışmalarda üç boyutlu düşünerek teknik çizimler gerçekleştirir. | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Madencilik çalışmalarını gerçekleştirirken ahlaki ve etik değerlere bağlı kalma bilincine sahiptir. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Madencilikte İş Sağlığı ve Güvenliği bilinci ve bunların hukuksal zorunlulukları konusunda altyapısı olduğu için çevre ve çalışanların sağlığını önde tutması gerektiğinin farkındadır. | 2 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Madencilik alanındaki problemlerdeki çözümlerin toplumları ve toplulukları etkilediğini bildiği için geliştirilen yenilikçi uygulamalar ve modellemeler konusunda bilgi sahibi olur. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Giriş | Ders notları ve kaynaklarda belirtilen referanslar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 2 | Delme ve Patlatmanın Önemi ve Mühendislikle İlgisi, Delme ve Patlatmanın Kullanıldığı Alanlar. Patlatma ile Parçalanma Mekanizmaları | Ders notları ve kaynaklarda belirtilen referanslar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 3 | Patlayıcı Maddeler; Cinsleri, Özellikleri, Dağılımı Ve Üretici Firmalar, Ateşleme Sistemleri; Cinsleri, Özellikleri, Dağılımı Ve Üretici Firmalar | Ders notları ve kaynaklarda belirtilen referanslar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme |
| 4 | Delik Delme İşlemi, Delik Delme Sistemleri, Delme Metodlarının Karşılaştırılması, Yerüstü Ve Yeraltı Delik Delme Makinaları | Ders notları ve kaynaklarda belirtilen referanslar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması, Problem Çözme |
| 5 | Kaya Birimlerinin Malzeme ve Kütle Özellikleri, Kaya Özelliklerinin Patlatma Etkileri | Ders notları ve kaynaklarda belirtilen referanslar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma |
| 6 | Patlatma Tasarım Parametreleri, Patlatma Geometrisi, Özgül Şarjın Belirlenmesi İçin Önerilen Yöntemler, Dilim Kalınlığının Belirlenmesi | Ders notları ve kaynaklarda belirtilen referanslar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 7 | Delik Çapı Tahmini, Delik Eğiminin Belirlenmesi, Delikler Arası Mesafenin Belirlenmesi, Delik Taban Payının Belirlenmesi, Sıkılama Boyunun Belirlenmesi | Ders notları ve kaynaklarda belirtilen referanslar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması |
| 8 | Ara Sınav | Yazılı Sınav | Öğretim Yöntemleri: Bireysel Çalışma |
| 9 | Patlatma Tasarımı Örnekleri | Ders notları ve kaynaklarda belirtilen referanslar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Örnek Olay |
| 10 | Patlatma Performans Kontrolü ve Verimlilik Analiz Yöntemleri, Boyut Dağılımı Ölçme Teknikleri, Kaya Parçalanma Derecesi Tahmini ve Şev Kontrolu | Ders notları ve kaynaklarda belirtilen referanslar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 11 | Delme ve Patlatmanın Maliyet Analizi, Delik Delmenin Maliyeti Hesabı, Patlatmanın Maliyet Analizi | Ders notları ve kaynaklarda belirtilen referanslar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme, Beyin Fırtınası |
| 12 | Patlatmanın Çevresel Etkileri, Yer Sarsıntısının Oluşumu ve Genel Karakteristikleri, Ölçekli Mesafe Kavramı, Maksimum Parçacık Hızı Tahmini. | Ders notları ve kaynaklarda belirtilen referanslar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme, Benzetim |
| 13 | Hava Şoku ve Gürültü, Hava Şoku ve Gürültü Ölçümü, Patlatmadan Kaynaklanan Yapısal Hasar Kriterleri, Yersarsıntısı ve Hava Şoku İzleme Sistemleri. | Ders notları ve kaynaklarda belirtilen referanslar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması |
| 14 | Örnek Çalışmalar ile Yersarsıntısı Ölçüm Sonuçlarının Değerlendirilmesi | Ders notları ve kaynaklarda belirtilen referanslar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 15 | Patlatmada İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları | Ders notları ve kaynaklarda belirtilen referanslar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Yazıı Sınav | Öğretim Yöntemleri: Bireysel Çalışma |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Yazılı Sınav | Öğretim Yöntemleri: Bireysel Çalışma |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 6 | 6 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 16 | 16 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 78 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,12 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||