TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | İLETİŞİM FAKÜLTESİ |
| GAZETECİLİK PR. | |
| Kod | GZS330 |
| Ad | Dijital Çağda Haber Okuryazarlığı |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 6. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-1 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 2.5 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Belirsiz |
| Tür | Normal |
| Etiket | S Seçmeli |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. SEVDA ÜNAL |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu derste, katılımcıların dijital haber okuryazarlığı becerilerini geliştirmesini, haberin güvenilirliğini değerlendirmesini, doğrulama yöntemlerini kullanmasını ve gazetecilik etik ilkelerini uygulamasını amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Bu derste, dijital haber okuryazarlığı, bilgi-yorum ayrımı, haberin güvenilirlik kriterleri, doğrulama yöntemleri, yanıltıcı haber türleri, manipülasyon teknikleri ve gazetecilik etik ilkeleri konuları işlenecektir.
Dersin Ön Koşulu
Dersin ön koşulu bulunmamaktadır.
Kaynaklar
Erdoğan, E., Uyan-Semerci, P. Eyolcu-Kafalı, B. Ve Çaytaş, Ş. (2022). İnfodemi ve Bilgi Düzensizlikleri Kavramlar, Nedenler ve Çözümler. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.Çağlar, Ş. (Ed.) (2013). Şövalyelik Mesleği Gazeteciliğin Uzmanlık Alanları. Konya: Literatürk Academia
Notlar
Tok, İ. ve Ulusoy, H. (2023). Haber Okuryazarlığı Temel Kavramlar ve Güncel Tartışmalar. Literatürk.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Dijital haber okuryazarlığının temel kavramlarını tanımlar. |
| ÖÇ02 | Haber ve yorum arasındaki farkı ayırt eder. |
| ÖÇ03 | Haber kaynaklarının güvenilirliğini değerlendirir. |
| ÖÇ04 | Yanıltıcı haber türlerini sınıflandırır. |
| ÖÇ05 | Haber doğrulama süreçlerinde kullanılan yöntem ve araçları uygular. |
| ÖÇ06 | Dijital ortamda dolaşıma giren haberlerin manipülasyon tekniklerini analiz eder. |
| ÖÇ07 | Eleştirel düşünme becerilerini kullanarak haber içeriklerini değerlendirir. |
| ÖÇ08 | Gazetecilik etik ilkelerini haber içerikleriyle ilişkilendirir. |
| ÖÇ09 | Farklı haber kaynaklarından gelen bilgileri karşılaştırır. |
| ÖÇ10 | Dezenformasyona karşı stratejiler geliştirir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Gazetecilik mesleği ve alanıyla ilgili kavramlar ve mesleki kuralları tanımlar. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Haber üretim, tüketim ve dağıtım süreçlerini, haber kaynakları, haber/medya metin türlerini açıklar. | 5 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Medya ve iletişim sistemlerine ilişkin kuramları, modelleri, yaklaşımları sıralar. | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkiye’de ve uluslararası düzlemde gazeteciliğin yasal çerçevesini, gazetecilerin yasal haklarını, basın meslek ilkeleri ve etik kodları ana hatlarıyla belirtir. | |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İletişim ve medya başta olmak üzere sosyal ve beşerî bilimler alanında bilimsel araştırmalar tasarlar. | 4 |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Geleneksel ve yeni/dijital iletişim teknolojilerini, bilgisayar ve bilişim sistemlerini karşılaştırır. | 4 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Geleneksel ve dijital gazetecilik/medya ortamlarına yazılı, görsel, işitsel içerik hazırlar. | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Toplum, kültür ve iletişim kavramlarını/alanlarını tartışır. | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Toplumsal uzlaşıyı ve barışı desteklemek amacıyla demokratik kuralları, insan haklarını ve iletişim haklarını uygular. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Profesyonel yaşamda bireysel ve kolektif çalışmayı destekler. | 4 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası medyanın gündemini ve yenilikleri yeni bakış açılarıyla, eleştirel biçimde tartışır. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Medya okuryazarı yetkinliğiyle geleneksel ve dijital medya içeriklerini eleştirel yaklaşımlarla inceler. | 5 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Gazetecilik ve medya organizasyonlarının mesleki, ticari ve hukuki süreçlerini, mevcut ve gelişmekte olan iş modellerini betimler. | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Medyadaki ve toplumdaki ötekileştirici, ayrıştırıcı ve nefret içerikli söylemleri eleştirir. | 4 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Kuramsal ve uygulamalı bilgiler sayesinde hem çalıştığı medya kuruluşunda hem de yaşadığı toplumda karar alma/oluşturma mekanizmalarını destekler. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Alanıyla ilgili kültürel, sanatsal ve bilimsel etkinlikleri destekler. | 4 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Gazetecilik/medya organizasyonlarının işleyişindeki sorunlara çözümler tasarlar. | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Yeni nesil gazetecilik teknolojilerini uygular. | |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Çeşitli kurum ve kuruluşlarda basın danışmanlığı, iletişim koordinatörlüğü, basın müşavirliği, iletişim yöneticiliği gibi görevler yapar. | |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Yasa ve yönetmelikler çerçevesinde iş ve işçi güvenliğini destekler. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Dersin içeriği ve kaynak tanıtımı | Ders bilgi paketinin incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım |
| 2 | Haber okuryazarlığı temel kavramlar (haber okuryazarlığı, dijital haber, eleştirel düşünme) | Haber okuryazarlığı ve dijital medya kavramlarına genel bakış | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 3 | Haber ve yorum ayrımı: Bilgi ile yorumu ayırt etme teknikleri | Haber ve yorum örneklerinin incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Grup Çalışması |
| 4 | Haber kaynaklarının güvenilirlik kriterleri ve değerlendirme yöntemleri | Güvenilir haber kaynakları ve değerlendirme kriterleri hakkında okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Örnek Olay |
| 5 | Yanıltıcı haber türleri: Sahte haber, dezenformasyon, yanlış bilgi | Yanıltıcı haber türleri ile ilgili örneklerin incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Örnek Olay |
| 6 | Haber doğrulama yöntemleri ve araçları | Doğrulama araçları ve yöntemleri hakkında okuma ve örnek uygulamalar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması |
| 7 | Manipülasyon teknikleri ve haberlerde algı yönetimi | Manipülasyon teknikleri ve algı yönetimi ile ilgili örneklerin incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Gösterip Yaptırma |
| 8 | Ara Sınavlar | Vize öncesi konuların tekrarı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Eleştirel düşünme ve haber analizi | Eleştirel düşünme teknikleri ve haber analizi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Örnek Olay |
| 10 | Gazetecilik etik ilkeleri ve haber içeriklerine uygulanması | Gazetecilik etiği ile ilgili temel ilkelerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Örnek Olay |
| 11 | Haberlerde dil ve görsellerin etkisi | Haberlerde kullanılan dil ve görsellerle ilgili örneklerin incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Örnek Olay |
| 12 | Algı yönetimi ve etik sorunlar | Haberlerde kullanılan dil ve görsellerle ilgili örneklerin incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Grup Çalışması |
| 13 | Farklı haber kaynaklarının karşılaştırılması ve çelişkilerin tespiti | Farklı haber kaynaklarından örneklerin incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 14 | Dezenformasyon ve yanlış bilginin yayılma süreçleri | Dezenformasyon örnekleri ve yayılma süreçleri hakkında okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Örnek Olay |
| 15 | Dezenformasyona karşı stratejiler ve dijital okuryazarlık becerileri | Dezenformasyonla mücadele yöntemleri ve dijital okuryazarlık becerileri hakkında okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Grup Çalışması |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Öğrenciler tarafından hazırlanan haber okuryazarlığı projelerinin sunumu | Ölçme Yöntemleri: Proje / Tasarım |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Öğrenciler tarafından hazırlanan haber okuryazarlığı projelerinin sunumu | Ölçme Yöntemleri: Proje / Tasarım |
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri
Güncel dönem payları henüz belirlenmemiştir. Bir önceki dönem payları gösterilmektedir.
| Değerlendirme Türü | Yarıyıl İçi / Yıl İçi Etkisi | Yarıyıl Sonu / Yıl Sonu Etkisi |
|---|---|---|
| 1. Ara Sınav | 100 | 40 |
| Genel Değerlendirme | ||
| Yarıyıl İçi / Yıl İçi Toplam | 100 | 40 |
| 1. Yıl Sonu Sınavı | - | 60 |
| Genel Toplam | - | 100 |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 15 | 3 | 45 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 15 | 3 | 45 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 2 | 4 | 8 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 1 | 1 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 100 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,00 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||