TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TT106 |
| Ad | Tekstilde Boya ve Terbiye |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 2. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 2 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Öğr. Gör.Dr. MUTLU KURBAN |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir. |
Dersin Amacı / Hedefi
Tekstil üretiminde; ham haldeki tekstil malzemelerinin mamul hale getirilme sürecini ve uygulanan terbiye işlemlerini öğretmek. Bu amaçla uygulanan ön terbiye, boya, baskı ve bitim işlemlerini; boyarmadde, yöntem ve makinelerini görsel örneklerle destekleyerek öğretmek ve incelemek. Tekstillerin renklendirilmesi için uygulanan boya ve baskı işlemlerini; boyarmaddeleri, yöntemleri, boya-baskı teknikleri ve makinelerini, özel baskı tekniklerini görsel örneklerle destekleyerek öğretmek ve incelemek.
Dersin İçeriği
Tekstil terbiyesine giriş. Tekstil terbiyesinin önemi. Tekstil ön terbiye işlemleri. Ağartma, bazik işlem, haşıl sökme, merserizasyon, yıkama, kurutma ve diğerleri. Boyama yöntemleri: çektirme ve emdirme yöntemleri. Boya makineleri. Tekstil malzemelerinin fonksiyonel bitim işlemleri. Su ve yağ iticilik. Laboratuarda su ve yağ iticilik apre uygulaması. Su ve yağ iticilik testlerinin yapılması.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Ders İçin Önerilen Kaynaklar Ana kaynak: Arif Taner Özgüney, Özlenen Erdem İşmal, Tekstil Dijital (Ink Jet) Baskı Teknolojisi Temel İlkeleri ve Gelişim Süreci, Türk Tekstil VakfıYayın No: 2 , ISBN 975-92219, Meta Basım, İzmir, Ağustos 2003 Özlenen Erdem İşmal, Leyla Yıldırım, Tekstil Baskıcılığının Tarihçesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayın No:1, ISBN No: 978-975-441-369-4, Dokuz Eylül Üniversitesi Matbaası, İzmir, Haziran 2012 Abbas Yurdakul, Rıza Atav, Boya-Baskı Esasları, Ege Üniversitesi Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma Uygulama Merkezi Yayını, İzmir, 2004 Leslie Miles, Textile Printing, 1994 Yardımcı kaynaklar: Abbas Yurdakul, Rıza Atav, Genel Terbiye Teknolojisi, Ege Üniversitesi Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma Uygulama Merkezi Yayını, İzmir, 2004 Dergiler: AATCC&Textile Chemists and Colorists, Tekstil ve Konfeksiyon, Tekstil &Teknik, Tekstil Maraton, Teknolojik Araştırmalar Diğer ders materyalleri: Kumaş örnekleri, boyarmadde ve makine firma katalogları
Notlar
Udale J., “Textiles and fashion”, AVA Academia, Lausanne, 176 p., (2008).* Collier B. J., “Understanding textiles”, Prentice Hall, New Jersey, 576 p., (2001).* Bellini P., Bonetti F., Franzetti E., Rosace G., Vago S., “Textile Finishing: Reference Books of Textile Technologies”, ACIMIT, Milano, 195 p., (2002).* Schindler W. D. and Hauser P. J., “Chemical finishing of textiles”, Woodhead Publishing, Cambridge, 206 p., (2004).
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Tekstil malzemelerinin boyama ve baskı yöntemlerini açıklar. |
| ÖÇ02 | Tekstil baskıcılığı ve boyamacılığının temel ilkelerini, aralarındaki farkları tanımlayabilmesi |
| ÖÇ03 | Tekstil boyarmaddelerini ve temel özelliklerini tanımlayabilmesi, bu temel özelliklere bağlı olarak lif/kumaş özelliğine uygun boyarmaddeleri seçebilmesi |
| ÖÇ04 | Boya-Baskı yöntem ve teknolojilerini tanımlayabilmesi |
| ÖÇ05 | Teknolojiye bağlı olarak desen şablonlarının hazırlık sürecini ve özellikleri arasındaki farkları tanımlayabilmesi |
| ÖÇ06 | Desen karakterine uygun olarak kullanılması gereken baskı yöntem ve teknolojisini belirleyebilmesi |
| ÖÇ07 | Baskı patlarını hazırlayabilmesi, boya/baskı reçetelerini yorumlayabilmesi ve kullanabilmesi |
| ÖÇ08 | Moda ve güncel tekstillerin tasarlanması için özel boya-baskı tekniklerini seçebilmesi |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel sanat öğe ve ilkelerini kullanarak yüzey düzenleme ve üç boyutlu tasarımları oluşturan yöntemleri tanımlar. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Araştırma yöntemleri, tasarım ilkeleri, sanatsal eleştiri ve sanat tarihi konularını örnekleri ile açıklar. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edindiği çizim, kompozisyon ve renk bilgisini endüstriyel alanda estetik değerlerle birlikte gösterir. | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dokuma, örme, baskı ve giysi sektörlerinde tasarımdan üretime geçiş sürecinde teknik ve malzemeyi tanır. | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Tekstil ve moda tasarımı alanında bilgisayar destekli tasarım yazılımlarını tanır. | |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Tekstil sektöründe moda ve marka geliştirme yöntemleri ile edindiği pazarlama bilgisini sunar. | |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Toplumsal, bilimsel, sanatsal ve etik değerler çerçevesinde edindiği tekstil tasarımı ve moda konularını anlatır. | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Tekstil tasarımında; sosyal, kültürel ve ekonomik kısıtlar altında estetik değerler ve hedef kitle ihtiyaçlarına yönelik çağdaş ve yaratıcı tasarım önerileri geliştirir. | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Soyut ve somut kavramları algılayarak, özgün yapıtlara dönüştürür. | 3 |
| PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Dokuma, baskı ve giysi tasarım disiplinlerinde belirlenen temaya uygun olarak farklı malzeme, yöntem ve teknikleri kullanarak özgün koleksiyonları yaratıcı sunumlarla gerçekleştirir. | |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Tekstil ve giysi tasarımında kullanılan güncel malzemeleri araştırarak kullanıma yönelik yeni tasarımlar geliştirir | |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Tasarımı şekillendiren tarihsel, toplumsal olguları, çağdaş düşünme biçimlerini ve güncel moda eğilimlerini gözlemleyerek yorumlar. | 3 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Tekstil tasarımı ve sanat alanında edindiği bilgileri kullanarak iki boyutlu yüzeyler ve/veya üç boyutlu ürünler oluşturur. | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Yaşam boyu öğrenme çerçevesinde, bilimsel, sosyal, kültürel ve sportif alanlarda kendini geliştirme yetkinliğine sahip olur. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Tekstil ve moda tasarımcısının toplum içindeki rolünü kavrayarak tarihsel, sosyal, ekonomik, ergonomik, antropometrik ölçütlere göre prototip tasarımlar yapar. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Sanat ve tasarım eğitimiyle edindiği görsel kültür ve sanatsal algı, estetik değerlendirme ve yaratıcı ifade biçimlerini meslek yaşamında fark yaratacak şekilde kullanır. | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Farklı disiplinlerle ekip çalışması içinde, çözüm odaklı düşünme yöntemi ile tasarım sorunlarını çözer. | 3 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Sanat ve tasarım konusunda ulusal ve uluslararası değerlerin farkında olur. | |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Tasarım oluşturma sürecinde mesleki sorumluluk anlayışı ve etik bilinci ile hareket eder. | |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Oluşturduğu iki ya da üç boyutlu özgün sanat ve tasarım nesnelerini bireysel ya da grup çalışması yaparak sergiler. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Renklendirme yöntemleri; boya-baskıya giriş, boyama ve baskı arasındaki temel farklar, renk kavramı ve oluşumu | Tanım ve kavramların sunumu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Tekstil boyarmaddelerinin kısa tarihçesi, sınıflandırılması, boyarmadde-lif uyumu, haslık özellikleri, Colour Index, CIELab renk sistemi | Tanım ve kavram bilgisi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 3 | Boya çözeltileri ile baskı patları arasındaki farklar, boya çözeltilerinin hazırlanma yöntemleri, kıvam maddeleri, pat ve reçete hazırlama yöntemleri | Görsel Sunum ve ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 4 | Direkt, aşındırma, rezerve, transfer baskı yöntemleri ve temel farklılıkları, baskı reçeteleri | Referans kitaplar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 5 | Konuya devam ve kumaş örneklerinin incelenmesi | Slayt gösterimi ile anlatım | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 6 | Tekstil baskıcılığının tarihçesi ve teknolojik gelişimi, baskı teknikleri (Rulo, rotasyon, düz şablon, transfer) ve şablonlar | Tanıtım materyali | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 7 | Konuya devam ve katalogların incelenmesi | Tanıtım materyali ve görsel sunum | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 8 | Ara Sınavlar | Dönem ödevi hazırlığı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 9 | Dijital baskı; temel özellikleri, diğer baskı teknolojilerinden farkları, uygulama alanları | Soru cevap, görsel sunum. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım |
| 10 | Tekstil Boyarmaddeleri; Pigment, reaktif, direkt, küp, dispers, asit ve diğer boyarmaddelerin özellikleri, lif cinslerine göre boyarmaddelerin boya-baskı özellikleri, reçeteler | Fabrika gezisi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 11 | Tekstil Boyarmaddeleri; Pigment, reaktif, direkt, küp, dispers, asit ve diğer boyarmaddelerin özellikleri, lif cinslerine göre boyarmaddelerin boya-baskı özellikleri, reçeteler. | Fabrika gezisi sonrası ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 12 | Özel baskı yöntemleri: Devore, gofre, aşındırma, metalik,kabartma, sedef, flok, vd. baskılar ve kumaş örnekleri üzerinde incelemeler | Görsel sunum ve ödev, | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 13 | Boyama yöntemleri ve makineleri | Konu ile ilgili alan araştırması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 14 | Boyama yöntemleri ve makineleri. | Konu ile ilgili alan araştırması ve ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 15 | Boya-baskı hataları, nedenleri ve önleme yöntemleri | Tanıtım materyali ve ödev. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Promotional material ödev. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ödev ve dosya teslimi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 7 | 2 | 14 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 2 | 2 | 4 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 2 | 2 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 50 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 2,00 | ||
| AKTS | 2 AKTS | ||