TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TE106 |
| Ad | Türk Dili Tarihi II |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 2. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. ENGİN ÇETİN |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir. |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı öğrencilere Türk dili tarihini 13. yy. sonrasından 21. yüzyılı da içine alacak biçimde bütün lehçeleri ve özellikleriyle tanıtmaktır.
Dersin İçeriği
Bu derste Karahanlı metinleri ve diğer tarihi yazı dillerinin fonetik, morfolojik ve sözlüksel değerlendirilmesi. z/ş ayrılığı sonrasında gelişen yazı dilleri anlatılmaktadır.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
A. Caferoğlu, Türk Dili Tarihi; A. B. Ercilasun, Türk Dili Tarihi; T. Tekin, Tuna Bulgarları ve Dilleri; T. Tekin, Volga Bulgarları ve Volga Bulgarcası
Notlar
Türk dilinin tarihi dönemlerini ele alan kitap ve makaleler
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Harezm Türkçesi yazı dilini oluşturan tarihi, siyasi ve kültürel ortamı, Harezm Türkçesi dönemi eserlerini ve dil özelliklerini sıralar. |
| ÖÇ02 | Kıpçak Türkçesi yazı dilini ve eserlerini sıralar. |
| ÖÇ03 | Batı Türkçesinin doğuşunu, Eski Anadolu Türkçesi yazı dilini, özelliklerini ve eserlerini sıralar. |
| ÖÇ04 | Çağatayca terimini, terimin kapsamını, dönemin özelliklerini ve eserlerini sıralar. |
| ÖÇ05 | Osmanlıca yazı dilini, Türkiye Türkçesine geçiş sürecini, Tanzimat, Servet-i Fünun ve Milli Edebiyat dönemlerindeki dilde sadeleşme çalışmalarını sıralar. |
| ÖÇ06 | Cumhuriyet dönemi Türkçesinin oluşumu, Atatürk ve Türk Dil Kurumunun kuruluşu, dil devrimi çalışmalarını sıralar. |
| ÖÇ07 | Günümüz Türk lehçelerinin sınıflanması, bu sınıflamada kullanılan yöntemleri açıklar. |
| ÖÇ08 | Tarihi ve günümüz Türk dillerine ait dil malzemesini sınıflandırır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihî ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | 4 |
| PÖÇ03 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bağımsız veya grupla birlikte edebî metinler üzerinde çalışma yapabilme yeteneğine sahip olur. | 2 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili temel başvuru kaynaklarını tanır. | 3 |
| PÖÇ05 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatı alanına ilişkin literatür bilgisini kullanır. | 2 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatına ilişkin bilgi ve becerisiyle eleştirel düşünce yetisini kullanır. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini öğrenir. | 2 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili disiplinler arasındaki etkileşimin farkında olur. | 3 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat yöntemlerini kullanarak elde edilen sonuçları sözlü ve görsel olarak sunar. | 2 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanı ile ilgili kavramları anlayabilen, bilgi aktarabilen, meslektaşları ile iletişim kurabilen, entelektüel birikime sahip olur. | 3 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkçeyi etkin olarak kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurar. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Eleştirel ve yaratıcı düşünce yetisiyle akademik dürüstlük ilkelerine uygun davranır. | 4 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yaşamı boyunca gerekli olabilecek temel bilgi ve beceriyi kullanarak geliştirir. | 3 |
| PÖÇ14 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel değişim ve gelişim sürecine hâkim olur. | 3 |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkolojinin sorunlarına çözüm üreterek gelişmesine katkı sağlar. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yeri ve önemini kavrar. | 4 |
| PÖÇ17 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Okuma, dinleme, konuşma, akıcı ve estetik yazı yazma becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve tekniklerini kullanır. | 4 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki gelişimlerinin yanı sıra ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal alanlarda eğitim gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Harezm Türkçesini yapıtları ve dönemin özellikleriyle tanıtma, inceleme. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 2 | Kıpçak Türkçesini yapıtları ve dönemin özellikleriyle tanıtma, inceleme | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 3 | Batı Türkçesinin doğuşu, karışık dilli eserler üzerine tartışmalar | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 4 | Eski Anadolu Türkçesini yapıtları ve dönemin özellikleriyle tanıtma, inceleme. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 5 | Osmanlı Türkçesini yapıtları ve dönemin özellikleriyle tanıtma, inceleme. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 6 | Çağataycayı yapıtları ve dönemin özellikleriyle tanıtma, metinler üzerinden inceleme. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 7 | Anadolu Türkçesinde sadeleşme çalışmaları, Tanzimat, Servet-i Fünun ve Milli Edebiyat döneminde dil anlayışları ve arayışlar | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınav | Anlatılan konuların ders notları ve kaynakların tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Cumhuriyet dönemi Türkiye Türkçesi | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 10 | Dil devrimi, yazı devrimi, Türk Dil Kurumu ve Çalışmaları | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 11 | Kaynak eserler olarak Söz Derleme Dergisi, Tarama Dergisi, Derleme Sözlüğü, Tarama Sözlüğü, Türkçe Sözlük, terim sözlükleri, süreli yayınlar | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 12 | Türk lehçelerini tasnif çalışmaları | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 13 | Talat Tekin ve Lars Johanson un tasnifleri, günümüz Türk lehçeleri 1 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 14 | Talat Tekin ve Lars Johanson un tasnifleri, günümüz Türk lehçeleri 2 | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 15 | Talat Tekin, Claus Schöning ve Lars Johanson un tasnifleri, günümüz Türk lehçeleri | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan konuların ders notları ve kaynakların tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan konuların ders notları ve kaynakların tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 6 | 6 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 16 | 16 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 78 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,12 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||