TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TE316 |
| Ad | Kıpçak Türkçesi |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 6. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. AYŞEHAN DENİZ ABİK |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir. |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı 14. yüzyıldan başlayarak tarihi Kıpçak Türkçesini Türk dili tarihi içerisinde gramer özellikleri ve eserleri ile tanıtmaktır.
Dersin İçeriği
Tarihi Kıpçak lehçeleri olarak Altınordu Kıpçak Türkçesi Harezm Altınordu Kıpçak Türkçesi Mısır Memluk Kıpçakçası ve Ermeni Kıpçakçasının Türk dili tarihi içinde tanıtılması, eserlerin değerlendirilmesi, tarihi Kıpçak lehçelerinin ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı ve genel özellikleri bakımından tanıtılması, eserler üzerine yayınların değerlendirilmesi, kaynakça bilgilerinin verilmesi, Codex Cumanicusun Saadet Çağatayın ve V. Drimbanın yayınlarından çevriyazılı metin örnekleri üzerinde ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı,anlam çalışmaları, Kutbun Husrev ü Şirininden çevriyazılı metin üzerinde ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları, Altınordu Hanlarının Yarlık ve Bitiklerinden çevriyazılı örnekler üzerinde ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı,anlam çalışmaları, Mısır Memluk Kıpçak Türkçesi eserlerinin dil özelliklerinin değerlendirilmesi. Seyfi Sarayinin Gülistan Tercümesinin tıpkıbasımından seçilmiş metinler üzerinde okuma, çevriyazı, ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı,anlam çalışmaları, Seyfi Sarayinin Gülistan Tercümesinin tıpkıbasımından seçilmiş metinler üzerinde üzerinde okuma, çevriyazı ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları, Münyetül Guzat tıpkıbasımından seçilmiş metinler üzerinde üzerinde okuma, çevriyazı ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları, Kitab Fi İlm AnNuşşab ve İrşadül Müluk ves selatin metinlerinden çevriyazılı örnek metinler üzerinde biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları, Ermeni Kıpçakçası metinlerinden çevriyazı örnekleri üzerinde biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları bu dersin içeriğini oluşturur.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Codex cumanicus, Gulistan Tercümesi, Kıpçak Türkçesi Grameri
Notlar
Codex cumanicus, Gulistan Tercümesi, Kıpçak Türkçesi Grameri
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Tarihi kıpçak lehçelerini ve eserlerini tanır, günümüz Kıpçak lehçelerinden ayırt eder. |
| ÖÇ02 | Tarihi kıpçakçanın eski Türkçe ile bağlantısını uygulamaya yoluyla açıklar. |
| ÖÇ03 | Tarihi Kıpçakça ile eş zamanlı tarihi lehçeleri uygulamalı olarak açıklar. |
| ÖÇ04 | Tarihi Kıpçakçanın devamı niteliğindeki bugünkü Kıpçak lehçelerini tanır, ilişkilerini sınıflandırır. |
| ÖÇ05 | Türk dilinin tarihi dönemlerinden Kıpçak Türkçesini açıklar. |
| ÖÇ06 | Dilin kültürün taşıyıcısı olduğunu kavrar ve bu bilgiyi sınıflandırır. |
| ÖÇ07 | Dil ürünlerinin yalnızca edebi ürünler olmadığını uygulama yoluyla açıklar. |
| ÖÇ08 | Tarihi Kıpçak Türkçesi eserlerini örnek metinlere dayanarak ses bilgisi, biçim bilgisi ve sözvarlığı bakımından açıklar. |
| ÖÇ09 | Tarihi Kıpçak lehçelerini çağdaşı diğer tarihi lehçelerle, daha önceki tarihi lehçelerle ve günümüz lehçeleri ile karşılaştırarak sınıflandırır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihî ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | |
| PÖÇ03 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bağımsız veya grupla birlikte edebî metinler üzerinde çalışma yapabilme yeteneğine sahip olur. | 4 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili temel başvuru kaynaklarını tanır. | |
| PÖÇ05 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatı alanına ilişkin literatür bilgisini kullanır. | 4 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatına ilişkin bilgi ve becerisiyle eleştirel düşünce yetisini kullanır. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini öğrenir. | 3 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili disiplinler arasındaki etkileşimin farkında olur. | |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat yöntemlerini kullanarak elde edilen sonuçları sözlü ve görsel olarak sunar. | 4 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanı ile ilgili kavramları anlayabilen, bilgi aktarabilen, meslektaşları ile iletişim kurabilen, entelektüel birikime sahip olur. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkçeyi etkin olarak kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurar. | 3 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Eleştirel ve yaratıcı düşünce yetisiyle akademik dürüstlük ilkelerine uygun davranır. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yaşamı boyunca gerekli olabilecek temel bilgi ve beceriyi kullanarak geliştirir. | 4 |
| PÖÇ14 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel değişim ve gelişim sürecine hâkim olur. | |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkolojinin sorunlarına çözüm üreterek gelişmesine katkı sağlar. | 3 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yeri ve önemini kavrar. | |
| PÖÇ17 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Okuma, dinleme, konuşma, akıcı ve estetik yazı yazma becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve tekniklerini kullanır. | 4 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki gelişimlerinin yanı sıra ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal alanlarda eğitim gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir. | 4 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Tarihi Kıpçak lehçeleri olarak Altınordu Kıpçak Türkçesi, Harezm-Altınordu Kıpçak Türkçesi, Mısır Memluk Kıpçakçası ve Ermeni Kıpçakçasının Türk dili içerisindeki yerini bilmek | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 2 | Codex Cumanicusun Saadet Çağatayın ve V. Drimbanın yayınlarından çevriyazılı metin örnekleri üzerinde ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı çaılşması yapmak 1 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 3 | . Codex Cumanicusun Saadet Çağatayın ve V. Drimbanın yayınlarından çevriyazılı metin örnekleri üzerinde ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı çalışması yapmak 2 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 4 | . Codex Cumanicusun Saadet Çağatayın ve V. Drimbanın yayınlarından çevriyazılı metin örnekleri üzerinde ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı çalışması yapmak 3 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 5 | . Codex Cumanicusun Saadet Çağatayın ve V. Drimbanın yayınlarından çevriyazılı metin örnekleri üzerinde ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı çalışması. 4 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 6 | Kutbun Husrev ü Şirininden çevriyazılı metin üzerinde ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 7 | Altınordu Hanlarının Yarlık ve Bitiklerinden çevriyazılı örnekler üzerinde ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı,anlam çalışmaları. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 8 | Ara Sınav | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Mısır Memluk Kıpçak Türkçesi eserlerinin dil özelliklerinin değerlendirilmesi. Seyfi Sarayinin Gülistan Tercümesinin tıpkıbasımından seçilmiş metni | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 10 | Seyfi Sarayinin Gülistan Tercümesinin tıpkıbasımından seçilmiş metinler üzerinde üzerinde okuma, çevriyazı ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı çalışmaları 1 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 11 | Seyfi Sarayinin Gülistan Tercümesinin tıpkıbasımından seçilmiş metinler üzerinde üzerinde okuma, çevriyazı ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı çalışmaları 2 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 12 | Münyetül Guzat tıpkıbasımından seçilmiş metinler üzerinde üzerinde okuma, çevriyazı ses bilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | Kitab Fi İlm An Nuşşab ve İrşadül Müluk ves selatin metinlerinden çevriyazılı örnek metinler üzerinde biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 14 | Ermeni Kıpçakçası metinlerinden çevriyazı örnekleri üzerinde biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları 1 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 15 | Ermeni Kıpçakçası metinlerinden çevriyazı örnekleri üzerinde biçimbilgisi, sözvarlığı, anlam çalışmaları 2 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları 1 | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları 2 | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 6 | 6 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 16 | 16 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 78 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,12 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||