TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
| EKONOMETRİ (DR) | |
| Kod | IEM1825 |
| Ad | Optimizasyon Teorisi |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz ve Bahar |
| Süre (T+U) | 4-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 8 AKTS |
| Yerel Kredi | 4 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. ERSİN KIRAL |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Doğrusal olmayan problemler için model kurma ve bu modellerin çözümünü yapma becerisi kazandırmak
Dersin İçeriği
Doğrusal olmayan programlama kavramı ele alınarak gerek ve yeter şartlar incelenir. Klasik optimizasyon yöntemleri kapsamında, Lagrange çarpanları yöntemi detaylandırılarak kısıtlı ve kısıtsız optimizasyon teknikleri değerlendirilir. Karesel programlama yöntemleri analiz edilerek, optimizasyon süreçlerinde kullanılan matematiksel yaklaşımlar üzerinde durulur.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Hillier, F. S., & Lieberman, G. J. (2015). Introduction to operations research. McGraw-Hill.
Notlar
Yok
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Sosyal bilimlerdeki karşılaşılan nicel problemleri yöneylem araştırması yöntemlerini kullanarak matematiksel bir model üretir. |
| ÖÇ02 | Eldeki matematiksel model için uygun en iyi çözüm yöntemini bulur/oluşturur |
| ÖÇ03 | Modellenmiş problemi çözer/çözüm yöntemi geliştirir. |
| ÖÇ04 | Karmaşık sistemleri optimizasyon yöntemlerini uygulayacak şekilde formüle eder |
| ÖÇ05 | Matematiksel modelleri paket programlar kullanarak çözer |
| ÖÇ06 | Gerek ve yeter koşulları analiz ederek optimizasyon problemlerini değerlendirir. |
| ÖÇ07 | Klasik optimizasyon yöntemlerini kullanarak fonksiyonların ekstrem noktalarını belirler. |
| ÖÇ08 | Lagrange çarpanları yöntemini kullanarak kısıtlı optimizasyon problemlerini analiz eder. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ekonometrik bir problemi tespit edip bu probleme yeni bir çözüm önerir | 5 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem Araştırması alanında güncel kavramları kullanarak yeni bilgiler geliştirir | 3 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ekonometrik yöntemlerin diğer alan ve disiplinlere hangi amaçla ve nasıl uygulandığını açıklar | |
| PÖÇ04 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Sahip olduğu bilgileri kullanarak İktisat, İşletme ve diğer sosyal bilimlerde yer alan problemlere özgün çözümler getirir | 2 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Karşılaşılan problemi çözmek üzere matematik, istatistik ve ekonometri bilgisi kullanarak yeni bir model oluşturur | 3 |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Modeli tahmin etmek için en uygun yöntemden elde ettiği sonuçları yorumlar | 3 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Problemlere çözüm önerileri geliştirmek üzere kavramsal düzeyde analiz yapar | 5 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Amaca uygun bir şekilde veri toplar | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Araştırma yaptığı alanda akademik kurallar çerçevesinde farklı kaynaklardan yararlanarak elde ettiği bilgileri sentezler | |
| PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Analiz sonuçlarını uygun bir şekilde sunar | 2 |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bulgularını Türkçe veya yabancı bir dilde yüksek lisans tezine ya da mesleki bir rapora dönüştürür | 2 |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Karşılaştığı problemleri çözmek üzere güncel yaklaşım ve yöntemleri araştırıp yeni çözümler önerir | 3 |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ekonometrik ve istatistiki yöntemleri kullanarak uzun vadeli plan ve stratejiler geliştirir | |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem ile ilgili bir paket program kullanır/yeni bir bilgisayar kodu yazar | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bir problemi çözmek üzere Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem ile ilgili bilgileri kullanarak bireysel çalışma yapar | 5 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Ekip içinde sorumluluk alarak liderlik yapar | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliğinin bilincinde olarak alanıyla ilgili güncel gelişmeleri izleyerek kendini sürekli yeniler | 2 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bir örgüt/kurum için vizyon, amaç ve hedef belirlemek amacıyla alanında öğrendiği bilgileri kullanır | |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | İlgili kişilerin duygu, düşünce ve davranışlarını doğru bir şekilde yorumlar/kendisini yazılı ve sözlü olarak doğru bir şekilde ifade eder | |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Toplumsal, bilimsel ve mesleki etik değerleri uygular | 5 |
| PÖÇ21 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Güncel konuları takip ederek iktisadi ve sosyal olaylara ilişkin verileri yorumlar |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Optimizasyon ve koşulları | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Kısıtsız optimizasyon | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Kısıtlı optimizasyon | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 4 | Çok amaçlı karar vermede temel kavramlar ve özellikleri | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Gösterip Yaptırma |
| 5 | Modelin oluşturulması ve yapısı (Baskınlık, etkinlik ve optimallik ilişkileri) | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 6 | Grafik yönteminin kullanılması | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Çok amaçlı simplex yöntemi | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınav | Ara Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Çok amaçlı karar verme yöntemleri | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 10 | Çatışan amaçlar | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 11 | Çok amaçlı doğrusal programlama problemlerinin Excel ile çözümü | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 12 | Hedef programlama | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 13 | Hedef programlama çözüm teknikleri | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 14 | Optimallik sonrası analizler (Yapısal değişiklikler) | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 15 | Optimallik sonrası analizler (Katsayı değişiklikleri) | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 4 | 56 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 8 | 112 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 2 | 4 | 8 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 12 | 12 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 24 | 24 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 212 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 8,48 | ||
| AKTS | 8 AKTS | ||