TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | VET325 |
| Ad | Farmakoloji I |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 5. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-1 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi ZEYNEP ÖZDEMİR KÜTAHYA |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Dr. Öğr. Üyesi ZEYNEP ÖZDEMİR KÜTAHYA
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Ders kapsamında ilaçların farmakodinami ve farmakokinetiği ile klinikte kullanımına ait genel ve spesifik bilgilerin kavratılması, vücut sistemlerine etki eden ilaçların kaynakları, etki şekilleri, kullanılışları ve dozlarının öğretilmesi, doğru ve bilinçli ilaç kullanım becerisinin kazandırılması amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Genel farmakoloji, merkezi sinir sistemi ilaçları, otonom sinir sistemi ilaçları, kalp damar sistemi ilaçları, kan ve kanı şekillendiren yapıları etkileyen ilaçlar.
Dersin Ön Koşulu
Dersin ön koşulu yoktur.
Kaynaklar
Kaya Sezai, Pirinçci İbrahim, Ünsal Ayhan, Tras Bünyamin, Bilgili Ali, Akar Ferda. Veteriner Farmakoloji, 1-2 Cilt. Medisan, 2009. ISBN: 978-975-7774-66-2
Notlar
Riviere Jim E, Papich Mark G. Veterinary Pharmacology and Therapeutics. Wiley Blackwell. 2018.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Farmakolojinin temel kavram ve terminolojisini açıklar. |
| ÖÇ02 | İlaçların kaynakları ve genel özellikleri ile vücuda uygulanan ilaçların emilimi, vücutta dağılımı, biyotransformasyonu ve vücuttan atılımını özetler. |
| ÖÇ03 | İlaçların vücuttaki etki şekilleri, veriliş yolları ve dozları ile diğer ilaçlar arasındaki etkileşmelerini ve istenmeyen etkilerini açıklar. |
| ÖÇ04 | İlaç şekillerini açıklar. |
| ÖÇ05 | Vücut sistemlerini etkiyen ilaçlarının kaynaklarını ve özelliklerini listeler. |
| ÖÇ06 | Sinir sistemi ilaçlarının özellikleri, farmakokinetiği, farmakodinamiği, etkileri, istenmeyen etkileri, ilaç etkileşimleri, kullanılışları ve dozlarını açıklar. |
| ÖÇ07 | Kalp-damar sistemini etkiyen ilaçların özellikleri, farmakokinetiği, farmakodinamiği, etkileri, istenmeyen etkileri, ilaç etkileşimleri, kullanılışları ve dozlarını açıklar. |
| ÖÇ08 | Kan ve kanı şekillendiren organlara etkiyen ilaçların özellikleri, farmakokinetiği, farmakodinamiği, etkileri, istenmeyen etkileri, ilaç etkileşimleri, kullanılışları ve dozlarını açıklar. |
| ÖÇ09 | İlaçların reçeteye yazımını yapar. |
| ÖÇ10 | Ders kapsamında edinilen bilgileri klinikte kullanır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan türleri ve ırklarını, yapısal (morfolojik), işlevsel (fizyolojik, biyokimyasal) ve davranış özellikleri bakımından tanır. | |
| PÖÇ02 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Klinikte muayene, operasyon vb uygulamaları topografik anatomiye göre değerlendirerek hastaya doğru yaklaşım alanını belirler. | |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanına özgü sorunlara bilimsel veriler/kanıtlar doğrultusunda çözüm üretir. | 5 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Mesleki yetenek ve yetkilerinden yola çıkarak toplumsal bilinçle sosyal projeler ve planları hayata geçirir. | 3 |
| PÖÇ05 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yetki ve sorumlulukların farkında olarak mesleğini icra etme bilincine sahip olur. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Canlıların yapı taşlarını, hücresel düzeydeki bileşenlerini ve vücutta oluşan kimyasal süreçleri bilir. | |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elde edilen bilgileri neden-sonuç ilişkileriyle değerlendirerek teşhis süreçlerinde biyokimyasal süreçleri kullanmayı gerçekleştirir. | 3 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Veteriner Hekimlik mesleğinin etik değerlerine sahip olmak ve bu değerleri savunma becerisini gösterir. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kendi mesleki alanında bilimsel bilgiyi üretme ve kullanıma sokma metotlarını kavrar. | 3 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlaçların kaynaklarını, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile hazırlanışlarını bilir. | 5 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlaçların hastalar üzerindeki etkilerini ve yan etkilerini bilir. | 5 |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İlaçları mevzuata uygun olarak reçete eder ve uygular. | 5 |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvanlarda zehirlenmelerin tanı ve genel tedavi ilkelerini uygular. | |
| PÖÇ14 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan hastalıklarının genel tanı ve tedavi protokollerini bilir. | 4 |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bulaşıcı hastalıkların kontrolü amacıyla biyogüvenlik dâhil gerekli önlemleri uygular. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Zoonoz ve ihbarı mecburi hastalıkları klinik olarak tanır ve uygun önlemleri almayı bilir. | |
| PÖÇ17 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ölü hayvanlarda sistematik nekropsi yapar, bulguları değerlendirir, dokuları saklama yöntemlerini bilir ve gerekli laboratuvarlara yönlendirir. | |
| PÖÇ18 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan hastalıklarının oluşum mekanizmalarını ve vücutta meydana getirdiği patolojik etkileri bilir. | |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Farklı hayvan türlerinde cerrahi hastalıkların tanı, korunma, tedavi ve operasyon yöntemlerini belirler. | |
| PÖÇ20 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerinde cerrahi hastalıkların başlıca tedavi yöntemlerini kullanır. Post operatif süreçte hastaların değerlendirme ve izlemini yapar. | |
| PÖÇ21 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerine göre güvenli bir şekilde sedasyon ve anestezi yöntemlerini bilir ve uygular. | |
| PÖÇ22 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ağrıyı yönetiminin yöntemlerini bilir ve uygular. | |
| PÖÇ23 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Klinik ile laboratuvar ekipmanlarının ve giysilerinin sterilizasyonu gibi biyogüvenlik prensiplerini doğru şekilde uygular. | |
| PÖÇ24 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan ırkları arasında verim değerlendirmeleri yapar, gerektiğinde ıslah çalışması yapabilecek düzeyde seleksiyon, melezleme ve suni tohumlama yapar. | |
| PÖÇ25 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Veteriner hizmetleri ile ilgili olgulara göre bilimsel teknik ve yöntemleri inceler ve sorunlara yönelik analiz veya yöntemsel sorumluluk alır. | 3 |
| PÖÇ26 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Farklı hayvan türlerinde, hastalıkların klinik tanı ve tedavi protokollerini belirler. | |
| PÖÇ27 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İnsan tüketimi için üretilen hayvansal gıdaların ve/veya bileşiminde hayvansal ürün bulunan gıdaların hijyenik üretim, imalat, tüketime sunuluş ve satışlarında yeterli teknoloji bilgiyi bilir. | |
| PÖÇ28 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Tüketime sunulan hayvansal gıda maddelerinin sağlık kontrolünü yapar. | |
| PÖÇ29 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Çevre ve veteriner halk sağlığı konularında duyarlılık kazanır. | 3 |
| PÖÇ30 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Veteriner hizmetleri ile ilgili olarak güncellenen mevzuatları takip eder ve gerektiğinde kullanır. | 3 |
| PÖÇ31 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Görüntüleme yöntemlerinin tanı koymadaki katkısını bilir. Radyasyon güvenliğini mevcut yönetmeliklere göre uygulayarak vakaya uygun bir muayene gerçekleştirir. | |
| PÖÇ32 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Acil vakalarda tüm hayvanlara müdahale eder ve ilk yardım yöntemlerini uygular. | |
| PÖÇ33 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türüne göre bakım-besleme protokollerini hazırlar. | |
| PÖÇ34 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Evcil hayvanların fiziksel durumunu, refahını ve yetiştirme koşullarını değerlendirerek hayvan sahiplerine yetiştirme ilkeleri ve ıslah hakkında bilgi verir. | |
| PÖÇ35 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Mesleki gelişim ve yeteneklerini sürdürmek için yaşam boyu öğrenme ve eğitim yöntemlerini bilir. | 3 |
| PÖÇ36 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Mesleki etik ve deontoloji kuralları çerçevesinde diğer meslektaşları ile işbirliği içinde çalışma bilinci kazanır. | |
| PÖÇ37 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Hasta sahipleri, toplum, meslektaşlar ve ilgili makamlarla uygun bir dil kullanarak uygun bir şekilde iletişim kurma yeteneği kazanır. | 3 |
| PÖÇ38 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Veteriner hekimliği ve ilgili diğer bilim alanlarında yayınlanan makale ve sunumları bağımsız olarak anlar ve yorumlar. | 3 |
| PÖÇ39 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Gerekli durumlarda uygun yöntemler kullanarak ve hayvan sahiplerinin duygularına saygılı bir şekilde ötenazi yapar. | |
| PÖÇ40 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ölü hayvan materyali, doku örneği, tıbbi ve kimyasal atıkların uygun şekilde bertaraf edilmesinin yollarını bilir. | |
| PÖÇ41 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan hastalıklarının laboratuvar sonuçlarını değerlendirir, elde ettiği verilere dayalı olarak doğru tanı, teşhis ve tedavi metotlarını uygular. | |
| PÖÇ42 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Klinik ve hasta kayıtlarını düzgün ve bilimsel yöntemlerle tutmayı bilir. | 3 |
| PÖÇ43 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Gerektiğinde mesleki düzeyde toplum ve ilgili kurumlar tarafından anlaşılabilir bir biçimde vaka ve nekropsi raporları hazırlamayı becerir. | |
| PÖÇ44 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Temel hekimlik ilkelerini gözeterek hayvansal üretim yapan işletmeleri yönetme yöntemlerini ve uygun yönetim planlarını yapmayı bilir. | |
| PÖÇ45 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Veteriner hekimlerin içinde bulunduğu ekonomik, sosyokültürel ve duygusal koşulları anlar, kendini bu koşullara göre konumlandırır. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Farmakolojiye giriş, ilaçların kaynakları, dozlar, yapı etki ilişkisi ve tıbbi kimya. | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma |
| 2 | Farmakokinetik (ilaçların kullanılma yolları, emilimi, dağılımı, biyotransformasyonu ve atılımı) | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 3 | Farmakodinamik (etki şekilleri, doz yoğunluk etki ilişkisi, etkileşme ve ilaçların istenmeyen etkileri) | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Deney / Laboratuvar |
| 4 | Merkezi sinir sistemi ilaçları (giriş, genel anestezikler). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 5 | Merkezi sinir sistemi ilaçları (yatıştırıcı ve uyku ilaçları, çırpınma önleyici ve psikotrop ilaçlar) | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 6 | Merkezi sinir sistemi ilaçları (merkezi etkili kas gevşeticiler, yerel anestezikler, narkotik ağrı kesiciler ve antagonistleri). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 7 | Merkezi sinir sistemi ilaçları (narkotik olmayan ağrı kesiciler, damla hastalığında kullanılan ilaçlar, merkezi sinir sistemini uyaran ilaçlar). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 8 | Ara Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Sözlü Sınav, Ödev |
|
| 9 | Otonom sinir sistemi ilaçları (giriş, sempatomimetik ilaçlar. | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 10 | Otonom sinir sistemi ilaçları (sempatolitik ve parasempatomimetik ilaçlar). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 11 | Otonom sinir sistemi ilaçları (parasempatolitik ilaçlar, otonom gangliyonları etkileyen ilaçlar, nöromuskuler blokan ilaçlar) | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 12 | Kalpdamar sistemi ilaçları (giriş, kalp kasının kasılma gücünü artıran ve azaltan ilaçlar, kalpte ritmi düzelten ilaçlar). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 13 | Kalp damar sistemi ilaçları (ön göğüs ağrısında kullanılan ilaçlar, çevre damarları genişleten ve kan basıncını düşüren ilaçlar). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 14 | Kan ve kanı şekillendiren yapıları etkileyen ilaçlar (kanamaya yol açan ilaçlar). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 15 | Kan ve kanı şekillendiren yapıları etkileyen ilaçlar (kanamayı dindiren ilaçlar). | Ders notu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Sözlü Sınav, Ödev |
|
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Sözlü Sınav, Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 2 | 2 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 5 | 5 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 87 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,48 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||