TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | VTS321 |
| Ad | Veteriner Hekimliğinde Yapay Zeka |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 5. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 1-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 1 AKTS |
| Yerel Kredi | 1 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | GK Genel Kültür Dersleri S Seçmeli |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi SİNAN KANDIR |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Dr. Öğr. Üyesi SİNAN KANDIR
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu ders, öğrencilere yapay zekanın temel kavramlarını tanıtarak veteriner hekimlikte yapay zeka uygulamalarını öğretmeyi amaçlamaktadır. Ders kapsamında, yapay zekanın veteriner hekimliği alanındaki kullanım alanları, karar destek sistemleri, görüntüleme teknolojileri, hayvan sağlığı yönetimi ve büyük veri analizinde yapay zeka uygulamaları ele alınacaktır.
Dersin İçeriği
Bu ders, yapay zekanın temel kavramları ve çalışma prensiplerini, makine öğrenmesi ve derin öğrenme modellerini, veteriner hekimlikte hastalık teşhisi, tedavi planlaması ve hayvan sağlığı yönetiminde yapay zeka uygulamalarını kapsamaktadır. Ayrıca, karar destek sistemleri, bulanık mantık uygulamaları, büyük veri analizi ve nesnelerin interneti (IoT) teknolojilerinin çiftlik yönetimindeki kullanımı ele alınmaktadır. Veteriner radyoloji, görüntü analizi, yapay sinir ağları, veri güvenliği ve etik konular işlenerek yapay zekanın veteriner hekimlikteki güncel ve gelecekteki uygulama potansiyeli değerlendirilmektedir.
Dersin Ön Koşulu
Bulunmamaktadır
Kaynaklar
- An Introduction to Veterinary Medicine Engineering, Springer Cham, 2023 - Artificial Intelligence: A Modern Approach – Stuart Russell & Peter Norvig (4. Ed., 2021)
Notlar
İlgili literatürler, web-tabanlı materyaller, ders notları, sunular ve konu ile ilgili video materyalleri.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Yapay zeka ile ilgili temel kavramları ve algoritmaları açıklar. |
| ÖÇ02 | Veteriner hekimlikte kullanılan yapay zeka uygulamalarını tanır. |
| ÖÇ03 | Yapay zeka ve makine öğrenmesi modellerinin veteriner tanı ve tedavideki rolünü açıklar. |
| ÖÇ04 | Dijitalleşme ve IoT (Nesnelerin İnterneti) teknolojilerinin veteriner hekimlikte kullanımını öğrenir. |
| ÖÇ05 | Yapay sinir ağları ve derin öğrenme modellerinin veteriner hekimlikte nasıl uygulandığını değerlendirir. |
| ÖÇ06 | Veteriner hekimlikte büyük veri analizinin önemini ve yapay zeka ile entegrasyonunu anlar. |
| ÖÇ07 | Yapay zeka uygulamalarının etik boyutlarını ve veri güvenliği konularını tartışır. |
| ÖÇ08 | Veteriner hekimlikte yapay zeka alanındaki güncel gelişmeleri takip eder. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan türleri ve ırklarını, yapısal (morfolojik), işlevsel (fizyolojik, biyokimyasal) ve davranış özellikleri ile gıda amaçlı tüketilip tüketilmeyeceğini ayırt eder. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlaçların kaynaklarını, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile hazırlanışlarını açıklar. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlaçların hastalar üzerindeki etkilerini ve yan etkilerini tanımlar | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan hastalıklarının oluşum mekanizmalarını ve vücutta meydana getirdiği patolojik etkilerini söyler. | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan ırkları arasında verim değerlendirmeleri yapar, gerektiğinde ıslah çalışması yapabilecek düzeyde seleksiyon, melezleme ve suni tohumlama yapar. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ölü hayvan materyali, doku örneği, tıbbi ve kimyasal atıkların uluslararası, ulusal kanun ve yönetmeliklere göre uygun şekilde bertaraf eder. | 3 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Klinikte muayene, operasyon vb uygulamaları topografik anatomiye göre değerlendirerek hastaya doğru yaklaşım alanını belirler. | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elde edilen bilgileri neden-sonuç ilişkileriyle değerlendirerek teşhis süreçlerinde biyokimyasal parametreleri kullanır | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Kendi mesleki alanında bilimsel bilgiyi üretme ve kullanıma sokma metotlarını kavrar. | |
| PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bulaşıcı hastalıkların kontrolü amacıyla biyo güvenlik dâhil gerekli önlemleri uygular. | 4 |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ölü hayvanlarda bulguları değerlendirmek için nekropsi yaparak dokuları uygun saklama yöntemlerine göre gerekli laboratuvara yönlendirerek rapor hazırlar. | |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerinde cerrahi hastalıkların başlıca tedavi yöntemlerine göre post operatif süreçte hastaları izler. | |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerine göre güvenli bir şekilde sedasyon, anestesi ve ağrı yönetimi yöntemlerini uygular. | |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Klinik ile laboratuvar ekipmanlarını ve giysilerinin sterilizasyonu gibi biyogüvenlik prensiplerini doğru şekilde uygular. | 3 |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerine göre bakım-besleme protokollerini düzenleyerek insan tüketimi için üretilen hayvansal gıdaların veya bileşiminde hayvansal ürün bulunan gıdaların tüketimini denetler. | 5 |
| PÖÇ16 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan hastalıklarının laboratuvar sonuçlarını değerlendirir, elde ettiği verilere dayalı olarak doğru tanı, teşhis ve tedavi metotlarını uygular. | 5 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yetki ve sorumlulukların farkında olarak mesleğini icra etme bilincine sahip olur. | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Veteriner hizmetleri ile ilgili olgulara göre bilimsel teknik ve yöntemleri inceler ve sorunlara yönelik analiz veya yöntemsel sorumluluk alır. | 2 |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İnsan tüketimi için üretilen hayvansal gıda maddelerinin sağlık kontrolünü yaparak gıdaların hijyenik üretim, imalat, işleme, tüketime sunuluş ve satışlarında yeterli teknolojiyi kullanır. | |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kendi mesleki alanında bilimsel bilgiyi üretme ve kullanıma sokma metotlarını listeler. | 5 |
| PÖÇ21 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Veteriner hizmetleri ile ilgili olarak güncellenen mevzuatları gerektiğinde kullanır. | 2 |
| PÖÇ22 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Görüntüleme yöntemlerinin tanı koymadaki katkısını ve radyasyon güvenliğini mevcut yönetmeliklere göre uygulayarak vakaya uygun bir muayene yapar. | 1 |
| PÖÇ23 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Klinik ve hasta kayıtlarını düzgün ve bilimsel yöntemlerle tutar. | |
| PÖÇ24 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Temel hekimlik ilkelerini gözeterek hayvansal üretim yapan işletmeleri yönetme yöntemlerini ve uygun yönetim planlarını yapar. | |
| PÖÇ25 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bilgisayar kullanma lisansı, ileri düzeyde bilgisayar yazılımı ile mesleki yetenek ve yetkilerinden yola çıkarak toplumsal bilinçle sosyal projeler ve planları hayata geçirir. | |
| PÖÇ26 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Mesleki etik ve deontoloji kuralları çerçevesinde dünya gündemini takip ederek diğer meslektaşları ile işbirliği içinde çalışır. | |
| PÖÇ27 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanına özgü sorunlara bilimsel veriler/kanıtlar doğrultusunda çözüm üretir. | |
| PÖÇ28 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Veteriner Hekimlik mesleğinin etik değerlerine sahip olarak bu değerlerini savunur. | |
| PÖÇ29 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Zoonoz ve ihbarı mecburi hastalıkları klinik tanıyarak uygun önlemleri alır | |
| PÖÇ30 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Farklı hayvan türlerinde hastalıkların tanı, korunma, tedavi ve operasyon yöntemlerini belirler. | |
| PÖÇ31 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Acil vakalarda tüm hayvanlara müdahale ederek ilk yardım yöntemlerini uygular. | |
| PÖÇ32 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Evcil Hayvanların fiziksel durumunu refahını ve yetiştirme koşullarını değerlendirerek, hayvan sahipleri ve meslektaşları ile uygun bir şekilde iletişim kurarak, hayvan yetiştirme ilkeleri ve ıslah hakkında yargıya varır. | |
| PÖÇ33 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Mesleki gelişim ve yeteneklerini sürdürmek için Veteriner Hekimliği ile ilgili diğer bilim alanlarında yayınlanan makale ve sunumları bağımsıza olarak yorumlar. | |
| PÖÇ34 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Gerekli durumlarda uygun yöntemler kullanarak ve hayvan sahiplerinin duygularına saygılı bir şekilde ötenazi yapar. | |
| PÖÇ35 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İş yeri ve beraberinde çalışan personel açısından iş güvenliği kavramlarına hâkim olarak, uygulama ve savunma yeterliliğine sahip olur. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Yapay zekaya giriş ve temel kavramlar | İlgili literatür ve ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap |
| 2 | Yapay zekanın temel algoritmaları | Yapay zeka algoritmaları üzerine okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Makine öğrenmesi ve derin öğrenme | Makine öğrenmesi modelleri hakkında inceleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 4 | Karar destek sistemleri ve bulanık mantık | Veteriner hekimlikte karar destek sistemleri ile ilgili okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası |
| 5 | Yapay zeka programlama dilleri ve kullanım alanları | Python, R gibi dillerde temel inceleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Gösterip Yaptırma, Grup Çalışması |
| 6 | Genetik algoritmalar ve veteriner hekimlikte kullanımı | Genetik algoritmaların biyomedikal uygulamalarını araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Gösterip Yaptırma, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası |
| 7 | Yapay zeka tabanlı görüntüleme sistemleri | Veteriner görüntüleme sistemleri ile ilgili makale inceleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Gösterip Yaptırma, Beyin Fırtınası |
| 8 | Ara Sınavlar | Önceki konuların tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev, Proje / Tasarım, Performans Değerlendirmesi, Sözlü Sınav |
| 9 | Yapay sinir ağları: Algı ve geribildirim mekanizmaları | Yapay sinir ağları çalışma prensipleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme, Proje Temelli Öğrenme |
| 10 | Yapay sinir ağları: Derin öğrenme modelleri | Derin öğrenme modelleri üzerine okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Gösterip Yaptırma, Grup Çalışması |
| 11 | Makine öğrenmesi ve tahmin modelleri | Makine öğrenmesi algoritmalarını araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Gösterip Yaptırma, Grup Çalışması |
| 12 | Büyük veri analizi ve veri madenciliği | Veteriner hekimlikte büyük veri kullanımına dair makale inceleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Gösterip Yaptırma, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası |
| 13 | IoT (Nesnelerin İnterneti) teknolojilerinin çiftlik hayvancılığında kullanımı | IoT uygulamaları üzerine literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Problem Çözme, Proje Temelli Öğrenme , Beyin Fırtınası, Grup Çalışması |
| 14 | Veteriner hekimlikte yapay zeka uygulamaları ve örnek vakalar | Örnek vakalar üzerine literatür okuma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Proje Temelli Öğrenme , Örnek Olay, Beyin Fırtınası, Grup Çalışması |
| 15 | Yapay zeka ve etik, veri güvenliği | Yapay zeka etiği ve veri güvenliği konularında makale okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Problem Çözme, Beyin Fırtınası, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Önceki konuların tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Sözlü Sınav, Ödev, Proje / Tasarım, Performans Değerlendirmesi |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Önceki konuların tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Sözlü Sınav, Ödev, Proje / Tasarım, Performans Değerlendirmesi |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 1 | 14 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 1 | 14 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 2 | 2 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 2 | 2 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 34 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 1,36 | ||
| AKTS | 1 AKTS | ||