TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TİB785 |
| Ad | Eş`ari Kelam Okulu |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. İSMAİL ŞIK |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. |
Dersin Amacı / Hedefi
...Bir İslam Kelam Mezhebi olan Eşariliğin kurucusu kabul edilen Ebu'l-Hasan el-Eşari'nin İlmi Kişiliği ve Kelam Yönteminin tanıtılması sonrasında Eşariyye sisteminin bilgi, varlık, ilahiyat, nübüvvet ve ahiret konularına dair görüşlerinin benzerlik ve farklılıklarıyla sunulması.
Dersin İçeriği
...Ebu'l-Hasan el-Eşari'nin Kimliği 2 Ebu'l-Hasan el-Eşari devrinde dini ve sosyopolitik ortam 3 Ebu'l-Hasan el-Eşari'nin Zihni Dönüşümü 4 Eşari'nin Eserleri ve Kelam Yöntemi 5 Eşari Düşüncenin Sistematik Olarak Tertibi ve Yayılması 6 Mütekaddimun Dönemi ve Özellikleri 7 Eşariyye'nin Müteahhirun Dönemi ve Özellikleri 8 Eşariyye'nin Bilgi ve Kozmoloji Anlayışı 9 Eşariyye'nin Uluhiyet Anlayışı ve Sıfat Nazariyesi 10 Eşariyye'de İnsan İradesi ve Fiilleri 11 Eşariyye'nin Nübüvvet Anlayışı 12 Kelamullah ve Vahiy Telakkisi 13 Eşariyye'de Ahiret ve İlgili Bahisler 14 Eşariyye'nin İmamet-Siyaset Anlayışı
Dersin Ön Koşulu
Ehli Sünnetin çoğunluğunu temsil eden Eşariliği teolojik görüşleri bağlamında öğrenmek ve tarihi gelişimi hakkında bilgi elde etmek.
Kaynaklar
1. Eşarî, Ebu'l-Hasan Ali b. İsmail, Kitâbü’l-Lüma fi'r-red ala Ehli'z-zeyğ ve'l-Bida', Beyrut 1952. 2. Bakillânî, Ebu Bekr Muhammed b. et-Tayyib, Kitabu Temhîdi'l-evail ve Telhisi'd-delâil, Beyrut 1987. 3. İbn Fûrek, Ebu Bekir Muhammed b. Hasan b. Fûrek el-İsfahani, Mücerredü Makalati'l-Eşari, Beyrut 1987 4. İrfan Abdulhamid, İslam'da İtikadi Mezhepler ve Akaid Esasları, Ankara 2020 5. Cağfer Karadaş, Bakillani'ye Göre Allah ve Alem Tasavvuru, Bursa 2003 6. Şerafeddin Gölcük, Bakillani ve İnsanın Fiilleri, Ankara 1997
Notlar
1. Eşarî, Ebu'l-Hasan Ali b. İsmail, Kitâbü’l-Lüma fi'r-red ala Ehli'z-zeyğ ve'l-Bida', Beyrut 1952. 2. Bakillânî, Ebu Bekr Muhammed b. et-Tayyib, Kitabu Temhîdi'l-evail ve Telhisi'd-delâil, Beyrut 1987. 3. İbn Fûrek, Ebu Bekir Muhammed b. Hasan b. Fûrek el-İsfahani, Mücerredü Makalati'l-Eşari, Beyrut 1987 4. İrfan Abdulhamid, İslam'da İtikadi Mezhepler ve Akaid Esasları, Ankara 2020 5. Cağfer Karadaş, Bakillani'ye Göre Allah ve Alem Tasavvuru, Bursa 2003 6. Şerafeddin Gölcük, Bakillani ve İnsanın Fiilleri, Ankara 1997
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Eşariyye’nin doğuşunu hazırlayan fikrî ortamı öğrenmek ve yeni bir düşüncenin hangi ortamlarda ortaya çıkacağını kavramak.; |
| ÖÇ02 | Eşarî düşüncede varlık anlayışını öğrenecek; |
| ÖÇ03 | Eşariyye sistematiğinde Aklın kullanımı ve yöntemleri öğrenecek; |
| ÖÇ04 | Eşariyye'nin Allah Tasavvurunu ve Sıfat Nazariyesini kavrayacak; |
| ÖÇ05 | Eşarî Kelâmında Felsefenin etkisini öğrenecek; |
| ÖÇ06 | Eşariyye'nin bilgi ve kozmoloji anlayışını kavramak ve modern yaklaşımlarla mukayese edebilmek; |
| ÖÇ07 | Eşariyye'de İnsanın anlamını öğrenerek böylece fiillerinde etkinliğini ve sorumluluğunun çerçevesini kavrayacak; |
| ÖÇ08 | Eşariyye'de Ahiret ve alt konularına yaklaşımını öğrenmek ve ahiretin inkarı veya dirilişin farklı yorumlarına karşı verilen cevaplarını kavramak.; |
| ÖÇ09 | Eşariyye'nin Nübüvvet Anlayışını öğrenmek ve nübüvveti inkar edenlere veya farklı nübüvvet anlayışlarına sahip olanlara karşı verdiği cevapları kavrayarak nübüvvet savunusu yapabilmek.; |
| ÖÇ10 | Eşariyye'nin tarihi süreçte siyaset algısını ve bu algıyı etkileyen faktörleri öğrenmek, günümüz siyaset algısı ile kıyas yapabilmek.; |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslami ilimlerin tarihi gelişimi, metotları, kavramları ve kaynaklarını bilir, bunlar arasındaki farkları ve benzerlikleri karşılaştırır. | 1 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam düşünce tarihinde kelam, tasavvuf, İslam mezhepleri, İslam hukuku, tefsir ve hadis alanında ortaya çıkan ekollerin doğuşu, teşekkül süreci, temel görüşleri, kaynakların ve İslam düşüncesine katkılarını bilir | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslami ilimler sahasında ortaya konulan tarihsel tecrübe ve bilimsel birikimi sorgular, tasnif eder, güncel meselelerin çözümünde bundan yararlanır | 4 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Günümüz ihtiyaçları doğrultusunda temel dinî problemlere çözüm üretebilme becerisi kazanır | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel İslam bilimleri alanında bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak araştırma yapabilme becerisi kazanır | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel dini metinleri okuma açıklama ve yorumlama becerisine sahip olur | 2 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel Din bilimleriyle ilgili ulusal ve uluslar arası çalışmaları takip etme, anlama becerisine sahip olur | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanıyla ilgili bilimsel bir zihniyete sahip olur | 2 |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Alanıyla ilgili kaynakları kullanabilecek ve elde ettiği bilgileri paylaşabilecek düzeyde yabancı dil bilir | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki alanını ilgilendiren resmi ve özel kurumlarla işbirliği içersinde çalışır | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İlahiyat alanında bilimsel bilgi üretir. Elde ettiği temel dini bilgileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir | 3 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanıyla ilgili toplumsal ihtiyaç ve problemlere çözüm üretebilecek araştırmalar yapar | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Temel İslam Bilimleri alanına uygun yöntem teknik materyal ve teknolojik imkânları kullanır | 1 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Ebu'l-Hasan el-Eşari'nin Kimliği | Makale okumaları | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Ebu'l-Hasan el-Eşari devrinde dini ve sosyopolitik ortam | Eser tespitleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Ebu'l-Hasan el-Eşari'nin Zihni Dönüşümü | Eser okumaları | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Eşari'nin Eserleri ve Kelam Yöntemi | Eser ve makale okumaları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | Eşari Düşüncenin Sistematik Olarak Tertibi ve Yayılması | DİA okumaları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 6 | Mütekaddimun Dönemi ve Özellikleri | şahıs tespiti | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 7 | Eşariyye'nin Müteahhirun Dönemi ve Özellikleri | dönemin genel özelliklerini inceleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 8 | vize sınavları | sıvav | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 9 | Eşariyye'nin Bilgi ve Kozmoloji Anlayışı | Bilgi Kuramlarını analiz | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Eşariyye'nin Uluhiyet Anlayışı ve Sıfat Nazariyesi | Uluhiyet Nazariyelerini araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Eşariyye'de İnsan İradesi ve Fiilleri | İrade konusuna dair okumalar | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Eşariyye'nin Nübüvvet Anlayışı | Nübüvvet okumaları | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | Kelamullah ve Vahiy Telakkisi | Vahiy merkezli makale ve eser tespiti | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım |
| 14 | Eşariyye'de Ahiret ve İlgili Bahisler | Ahiret halleri | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Eşariyye'nin İmamet-Siyaset Anlayışı | halifelik okumaları | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | final sınavları | sınav | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 17 | final sınavları | sınav | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||