TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
| EKONOMETRİ (YL) (TEZLİ) | |
| Kod | IEM757 |
| Ad | İleri Doğrusal Programlama |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz ve Bahar |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi SEMİN PAKSOY |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Farklı doğrusal programlama yaklaşımlarını kullanarak çok amaçlı optimizasyon ve karar verme süreçlerinde etkin çözümler üretebilmek amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Doğrusal programlama kavramı ele alınarak, doğrusal programlama problemlerinin çözüm yöntemleri incelenir. Simplex yöntemi kullanılarak optimizasyon süreçleri değerlendirilir ve duyarlılık analizi ile çözüm sonuçlarının değişkenlere duyarlılığı analiz edilir. Parametrik doğrusal programlama ve düzeltilmiş Simplex yöntemi ele alınarak, farklı optimizasyon senaryolarına yönelik yaklaşımlar değerlendirilir. Dualite kavramı açıklanarak doğrusal programlamadaki önemi vurgulanır. Hedef programlama ve çok amaçlı optimizasyon yöntemleri incelenerek çok kriterli karar verme süreçleri analiz edilir. İç nokta algoritması üzerinde durularak alternatif optimizasyon teknikleri değerlendirilir.
Dersin Ön Koşulu
Herhangi bir ön koşul gerekli değildir
Kaynaklar
Öztürk, Ahmet (2016 ). Yöneylem Araştırması, Ekin Kitabevi, Bursa.
Notlar
Taha, H. A. (2001). Araştırma yöntemleri (Ş. A. Baray ve Ş. Esnaf, Çev.). Literatür Yayıncılık. Holzman, A. G. (2020). Mathematical programming for operations researchers and computer scientists (1st ed.). CRC Press.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Doğrusal Programlama yöntemlerini uygular |
| ÖÇ02 | Çok Değişkenli DP problemlerinin hızlı ve verimli algoritmalar ile çözer |
| ÖÇ03 | Çok sayıda ve birbiriyle çelişen amaçlar içeren DP problemlerinin, optimum çözümüne ulaşır. |
| ÖÇ04 | DP problemlerin çözümünde, bilgisayar kullanma yeteneğini kazanır |
| ÖÇ05 | DP problemlerinin çözümünde elde edilen çıktıyı detaylı şekilde yorumlar. |
| ÖÇ06 | Çözüm sonuçlarını değişkenlere duyarlılık açısından değerlendirir. |
| ÖÇ07 | İç nokta algoritması ile alternatif optimizasyon çözümleri üretir. |
| ÖÇ08 | Dualite ve doğrusal programlama arasındaki ilişkiyi açıklar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem Araştırması alanında güncel kavramları açıklar | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem Araştırması alanında sahip olduğu bilgiler arasındaki ilişkileri açıklar | 3 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanında sahip olduğu bilgilerin İktisat, İşletme ve diğer sosyal bilimlere nasıl uygulanacağını açıklar | |
| PÖÇ04 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Problemlere çözüm önerileri geliştirmek üzere kavramsal düzeyde analiz yapar | 4 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Karşılaşılan problemleri matematik, istatistik ve ekonometri bilgisi ile modeller | 4 |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Modeli tahmin etmek için en uygun yöntemden elde ettiği sonuçları yorumlar | 5 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Araştırma yaptığı alanda akademik kurallar çerçevesinde farklı kaynaklardan yararlanarak elde ettiği bilgileri sentezler | 3 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bir örgüt/kurum için vizyon, amaç ve hedef belirlemek amacıyla alanında öğrendiği bilgileri kullanır | 4 |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Karşılaştığı problemleri çözmek üzere yeni yaklaşım ve yöntemler arar | |
| PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Analiz sonuçlarını uygun bir şekilde sunar | 5 |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Amaca uygun bir şekilde veri toplar/analiz eder | 5 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bulgularını Türkçe veya yabancı bir dilde yüksek lisans tezine ya da mesleki bir rapora dönüştürür | 3 |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem Araştırması yöntemlerini kullanarak kurumların ihtiyaç duyduğu çözüm önerilerini getirir | 3 |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem ile ilgili bir paket program kullanır/yeni bir bilgisayar kodu yazar | 4 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bir problemi çözmek üzere Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem ile ilgili bilgileri kullanarak bireysel çalışma yapar | 4 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bireysel olarak ve/veya ekip içinde sorumluluk alarak liderlik yapar | 3 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliğinin bilincinde olarak alanıyla ilgili güncel gelişmeleri izleyerek kendini sürekli yeniler | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | İlgili kişilerin duygu, düşünce ve davranışlarını doğru bir şekilde yorumlar/kendisini yazılı ve sözlü olarak doğru bir şekilde ifade eder | |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Güncel konuları takip ederek iktisadi ve sosyal olaylara ilişkin verileri yorumlar | |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Toplumsal, bilimsel ve mesleki etik değerleri uygular |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Doğrusal programlama probleminin simplex çözümü tekrarı | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Problem Çözme |
| 2 | Vektörler ve temeller, simplex tablonun matris hali | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Problem Çözme |
| 3 | Duyarlılık analizi | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Problem Çözme |
| 4 | Parametrik Doğrusal Programlama | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | Parametrik Doğrusal Programlama Uygulamaları | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Problem Çözme |
| 6 | Düzeltilmiş Simpleks Yöntemi | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Problem Çözme |
| 7 | Düzeltilmiş Simpleks Yöntemi Uygulamaları | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Problem Çözme |
| 8 | Ara Sınav | Ara Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Sınırlandırılmış değişkenler algoritması | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Problem Çözme |
| 10 | Dual problemin matris hali ve optimum dual çözüm | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 11 | Hedef programlama | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme, Alıştırma ve Uygulama |
| 12 | Çok amaçlı optimizasyon | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Problem Çözme |
| 13 | Çok amaçlı optimizasyon ve bilgisayar uygulaması | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Problem Çözme |
| 14 | İç nokta algoritması | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 15 | İç Nokta Algoritması Bilgisayar Uygulaması | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Problem Çözme |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||