TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
Dersin Amacı / Hedefi
Klasik dönem İslam tarihi kaynakları hakkında yeterli düzeyde bilgi edindirmek, bu kaynaklardan lisans üstü düzeyde istifade edebilmeyi sağlamaktır.
Dersin İçeriği
Medine ve Irak ekolleri diye de tasnif edilen İbn İshak, Vakıdi ve İbn Sa‘d gibi ilk İslam tarihçilerin tanıtılması ve elimize ulaşan eserlerinin okutulması, metinlerde geçen tabir ve kalıpların açıklanmasıdır.
Dersin Ön Koşulu
Zorunlu ve seçmeli dersleri almış olmak.
Kaynaklar
Ders hocasının önerdiği ders notu, makale ve kitaplar.
Notlar
1. Duri, Abdülaziz, Bahsun fi Neşeti ilmit Tarih indel Arab, Darul Meşrık, Beyrut 1993. 2. Öz, Şaban. İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri, İstanbul 2008. 3. Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı 4. Mübahat S. Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usûl, İstanbul 1991 5. A. Zeki Velidî Togan, Tarihte Usûl, İstanbul 1985 6. M. Şemseddin Günaltay, İslâm Tarihinin Kaynakları, İstanbul 1991. 7. İbn Sa’d (ö. 230/845), et-Tabakâtü’l-Kübrâ (nşr. İhsan Abbas), I-IX, Beyrut 1985. 8. Belâzurî (ö. 279/892), Fütûhu’l-Büldân (Türkçeye çev. Mustafa Fayda), Ankara 2002. 9. Belâzurî, Ensâbü’l-Eşrâf (nşr. Süheyl Zekkâr), I-XIII, Beyrut 1996. 10. Ebû Hanîfe ed-Dîneverî (ö. 282/895), el-Ahbârü’t-Tıvâl (nşr. Ömer Faruk Tabbâ), Beyrut, ts. 11. Ya’kûbî (ö. 284/897), Târîh, I-II, Beyrut 1995. 12. Taberî (ö. 310/922), Târîhu’l-Ümem ve’l-Mülûk (nşr. M. Ebü’l-Fazl İbrahim), I-XI, Beyrut, ts. 13. İbnü’l-Esîr (ö. 630/1232), el-Kâmil fi’t-Târîh, I-XIII, Beyrut 1979.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Öğrenci; temel İslam tarihi metinlerini Arapça olarak okur. |
| ÖÇ02 | İslam tarihi metinlerini doğru bir şekilde tahlil eder. |
| ÖÇ03 | İslam tarihi metinlerini özelliklerini açıklar. |
| ÖÇ04 | İslam tarihi metinlerini arasında karşılaştırma yapar. |
| ÖÇ05 | Okuduğu metinlerden yeni bir çalışma ortaya çıkarır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanında lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir. | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanında kazanılan lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır. | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanlarında uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır. | |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanır. | |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği bilgiler aracılığıyla farklı disiplin alanlarındaki bilgileri bütünleştirerek yeni bilgiler oluşturur. | 2 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanına özgü sorunları en uygun araştırma yöntem ve teknikleri ile çözümler. | 2 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanıyla ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni yaklaşımlar geliştirir. | 5 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Eğitim, kültür ve sanat alanlarında yürütülen çalışmalarda bireysel olarak bağımsız çalışır ve/veya ekip çalışmalarında sorumluluk alarak çözüm üretir. | 4 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapar; kişisel, kurumsal ve ekip çalışmalarını uzmanlık düzeyinde organize eder. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. | 3 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanıyla ilgili edindiği bilgileri sorumluluğu altındaki kişi ve gruplara etkin biçimde öğretir. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Klasik İslam tarihi kaynaklarının tanıtılması. | Ferruh, Ömer İslâm Tarihinin Ana Kaynakları ve Müracaat Eserleri, çeviren: Adem Apak, İSTEM: İslâm San’at, Tarih, Edebiyat ve Mûsikîsi Dergisi, 2003, cilt: I, sayı: 1, s. 171-181. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Grup Çalışması, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Medine Ekolü tarihçilerden Urve b. Zübeyr'in tanıtılması ve İbn İshak'ın Megazi'sinden metin okunması | Aycan, İrfan, "Urve b. Zübeyr", DİA, XLII, 183-185 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması, Benzetim |
| 3 | Medine Ekolü tarihçilerden Vehb b. Münebbih'in tanıtılması ve İbn İshak'ın Megazi'sinden metin okunması | İbn İshak, es-Sîretu’n-Nebeviyye | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması, Örnek Olay |
| 4 | Medine Ekolü tarihçilerden Zührî'in tanıtılması ve İbn İshak'ın Megazi'sinden metin okunması | İbn İshak, es-Sîretu’n-Nebeviyye | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Grup Çalışması |
| 5 | Medine Ekolü tarihçilerden Ebû Ma’şer'in tanıtılması ve İbn İshak'ın Megazi'sinden metin okunması | İbn İshak, es-Sîretu’n-Nebeviyye | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması, Bireysel Çalışma |
| 6 | Medine Ekolü tarihçilerden İbn İshak'ın tanıtılması ve onun Megazi'sinden metin okunması | İbn İshak, es-Sîretu’n-Nebeviyye | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Medine Ekolü tarihçilerinden İbn Hişam'ın tanıtılması ve onun Sire'sinden metin okunması | İbn Hişam, es-Siretü’n-Nebeviyye | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 8 | ara sınav | işlenen konularla alakalı ödevlendirme | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 9 | Medine Ekolü tarihçilerinden Vakıdi'nin Megazi'sinden metin okunması | Vakıdî, el-Meğazî | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası, Örnek Olay |
| 10 | Medine Ekolu tarihçilerden İbn Sa'd'ın tanıtılması ve onun Tabakat'ından metin okunması | Apak, Adem İslâm Tarihi Kaynağı Olarak Tabakât, Bir Âlim Bir Eser İbn Sa’d ve Tabakât -Sempozyum Bildirileri 27 Nisan 2014-, 2014, s. 125-133 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 11 | İbn Sa'd'ın Tabakat'ından metin okunması. | İbn Sa'd, Tabakat | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Grup Çalışması |
| 12 | Irak Ekolü tarihçilerden Avâne b. Hakem ve Ebû Mihnef'in tanıtılması ve Cahız'ın el-Beyan'ından metin okunması | Câhiz, el-Beyân ve’t-tebeyyün | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 13 | Irak Ekolü tarihçilerden Seyf b. Ömer ve Medâinî'in tanıtılması ve Cahız'ın el-Beyan'ından metin okunması. | Câhiz, el-Beyân ve’t-tebeyyün | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 14 | Irak Ekolü tarihçilerden Ezrakî'in tanıtılması ve onun Ahbâru Mekke'sinden metin okunması. | Ezrakî, AHBÂRU MEKKE | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 15 | Irak Ekolü tarihçilerden Mes'udî'nin tanıtılması ve onun Murucu'z-Zeheb'inden metin okunması. | Mes'udî, Murucu'z-Zeheb. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması |
| 16 | Dönem Sonu Sınavları (Final) | Yıl sonu sınavlarına kadar konulara çalışmak | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Dönem Sonu Sınavları (Bütünleme) | Yıl sonu sınavlarına kadar konulara çalışmak | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 15 | 15 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 0 | 0 | 0 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||