TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | İTS739 |
| Ad | İslam Tarihi Klasik Metinleri I |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. ALİ HATALMIŞ |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Doç. Dr. ALİ HATALMIŞ
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Klasik dönem İslam tarihi kaynakları hakkında yeterli düzeyde bilgi edindirmek, bu kaynaklardan lisans üstü düzeyde istifade edebilmeyi sağlamaktır.
Dersin İçeriği
Medine ve Irak ekolleri diye de tasnif edilen İbn İshak, Vakıdi ve İbn Sa‘d gibi ilk İslam tarihçilerin tanıtılması ve elimize ulaşan eserlerinin okutulması, metinlerde geçen tabir ve kalıpların açıklanması.
Dersin Ön Koşulu
Zorunlu ve seçmeli dersleri almış olmak.
Kaynaklar
Ders hocasının önerdiği ders notu, makale ve kitaplar.
Notlar
1. Duri, Abdülaziz, Bahsun fi Neşeti ilmit Tarih indel Arab, Darul Meşrık, Beyrut 1993. 2. Öz, Şaban. İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri, İstanbul 2008. 3. Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı 4. Mübahat S. Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usûl, İstanbul 1991 5. A. Zeki Velidî Togan, Tarihte Usûl, İstanbul 1985 6. M. Şemseddin Günaltay, İslâm Tarihinin Kaynakları, İstanbul 1991. 7. İbn Sa’d (ö. 230/845), et-Tabakâtü’l-Kübrâ (nşr. İhsan Abbas), I-IX, Beyrut 1985. 8. Belâzurî (ö. 279/892), Fütûhu’l-Büldân (Türkçeye çev. Mustafa Fayda), Ankara 2002. 9. Belâzurî, Ensâbü’l-Eşrâf (nşr. Süheyl Zekkâr), I-XIII, Beyrut 1996. 10. Ebû Hanîfe ed-Dîneverî (ö. 282/895), el-Ahbârü’t-Tıvâl (nşr. Ömer Faruk Tabbâ), Beyrut, ts. 11. Ya’kûbî (ö. 284/897), Târîh, I-II, Beyrut 1995. 12. Taberî (ö. 310/922), Târîhu’l-Ümem ve’l-Mülûk (nşr. M. Ebü’l-Fazl İbrahim), I-XI, Beyrut, ts. 13. İbnü’l-Esîr (ö. 630/1232), el-Kâmil fi’t-Târîh, I-XIII, Beyrut 1979.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Öğrenci; temel İslam tarihi metinlerini Arapça olarak okur. |
| ÖÇ02 | İslam tarihi metinlerini doğru bir şekilde tahlil eder. |
| ÖÇ03 | İslam tarihi metinlerini özelliklerini açıklar. |
| ÖÇ04 | İslam tarihi metinlerini arasında karşılaştırma yapar. |
| ÖÇ05 | Okuduğu metinlerden yeni bir çalışma ortaya çıkarır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalının alt bilim dalları ile ilgili klasik kaynakları tanır ve kullanır. | 4 |
| PÖÇ02 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili çağdaş yerli ve yabancı yayınları takip edebilme becerisine ulaşır. | 3 |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili problemlere eleştirel bir zihniyet ve bakış açısı ile yaklaşabilir. | 3 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yüksek lisans seviyesinde elde ettiği bilgileri yeniden yorumlayabilme ve üretebilme yetisine sahip olur. | 2 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bilimsel çalışmalarında ele aldığı konuyu kurgulama ve mantıksal çerçevede kompoze edebilme becerisini kazanır. | |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yüksek lisans seviyesinde bilimsel çalışmaları elde etmede ve kullanmada modern teknolojik imkanlardan faydalanabilme (basılı, görsel ve işitsel vb.) yeteneğini elde eder. | 2 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bu bilimsel faaliyetleri gerçekleştirirken bilimsel, kültürel ve ahlaki değerleri koruyabilme ve bunları içselleştirebilme kabiliyetini haiz olur. | 2 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İlahiyat bilimleri ve diğer bilim dallarından istifade ederek disiplinler arası yaklaşımlara açık olur. | 4 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | İslâm tarihi ve sanatları alanında uzmanlık gerektiren bir çalışmayı ekip üyesi ve bağımsız olarak yürütebilme becerisini kazanır. | 4 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam kültür ve medeniyetinin ilim, tarih, sanat, musiki ve edebiyatıyla bir bütün olduğunu kavrar. | 5 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi Sanatları Bölümünün alt bilim dalları İslam Tarihi, Türk İslam Edebiyatı, Türk İslam Sanatları ve Türk Dini Musikisi alanlarında ortak bilgi ve yeterliklere sahiptir. | 4 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ekiple çalışma becerilerini kullanır | 2 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü'nün alt bilim dalları ile ilgili temel bilgi ve yaklaşımları öğrenir. | 3 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bilimsel faaliyetlerini etik kurallara uygun biçimde sürdürür. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Klasik İslam tarihi kaynaklarının tanıtılması. | Ferruh, Ömer İslâm Tarihinin Ana Kaynakları ve Müracaat Eserleri, çeviren: Adem Apak, İSTEM: İslâm San’at, Tarih, Edebiyat ve Mûsikîsi Dergisi, 2003, cilt: I, sayı: 1, s. 171-181. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Grup Çalışması, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Medine Ekolü tarihçilerden Urve b. Zübeyr'in tanıtılması ve İbn İshak'ın Megazi'sinden metin okunması | Aycan, İrfan, "Urve b. Zübeyr", DİA, XLII, 183-185 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 3 | Medine Ekolü tarihçilerden Vehb b. Münebbih'in tanıtılması ve İbn İshak'ın Megazi'sinden metin okunması | İbn İshak, es-Sîretu’n-Nebeviyye | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 4 | Medine Ekolü tarihçilerden Zührî'in tanıtılması ve İbn İshak'ın Megazi'sinden metin okunması | İbn İshak, es-Sîretu’n-Nebeviyye | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Grup Çalışması |
| 5 | Medine Ekolü tarihçilerden Ebû Ma’şer'in tanıtılması ve İbn İshak'ın Megazi'sinden metin okunması | İbn İshak, es-Sîretu’n-Nebeviyye | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 6 | Medine Ekolü tarihçilerden İbn İshak'ın tanıtılması ve onun Megazi'sinden metin okunması | İbn İshak, es-Sîretu’n-Nebeviyye | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Medine Ekolü tarihçilerinden İbn Hişam'ın tanıtılması ve onun Sire'sinden metin okunması | İbn Hişam, es-Siretü’n-Nebeviyye | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 8 | Medine Ekolü tarihçilerinden Vakıdi'nin Megazi'sinden metin okunması | Vakıdî, el-Meğazî | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 9 | Ara Sınav | İşlenen konularla ilgili ödev | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 10 | Medine Ekolu tarihçilerden İbn Sa'd'ın tanıtılması ve onun Tabakat'ından metin okunması | Apak, Adem İslâm Tarihi Kaynağı Olarak Tabakât, Bir Âlim Bir Eser İbn Sa’d ve Tabakât -Sempozyum Bildirileri 27 Nisan 2014-, 2014, s. 125-133 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 11 | İbn Sa'd'ın Tabakat'ından metin okunması. | İbn Sa'd, Tabakat | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Grup Çalışması |
| 12 | Irak Ekolü tarihçilerden Avâne b. Hakem ve Ebû Mihnef'in tanıtılması ve Cahız'ın el-Beyan'ından metin okunması | Câhiz, el-Beyân ve’t-tebeyyün | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 13 | Irak Ekolü tarihçilerden Seyf b. Ömer ve Medâinî'in tanıtılması ve Cahız'ın el-Beyan'ından metin okunması. | Câhiz, el-Beyân ve’t-tebeyyün | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 14 | Irak Ekolü tarihçilerden Ezrakî'in tanıtılması ve onun Ahbâru Mekke'sinden metin okunması. | Ezrakî, AHBÂRU MEKKE | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 15 | Irak Ekolü tarihçilerden Mes'udî'nin tanıtılması ve onun Murucu'z-Zeheb'inden metin okunması. | Mes'udî, Murucu'z-Zeheb. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması |
| 16 | Dönem Sonu Sınavları (Final) | Yıl sonu sınavlarına kadar konulara çalışmak | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Dönem Sonu Sınavları (Bütünleme) | Yıl sonu sınavlarına kadar konulara çalışmak | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||