TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | İTS718 |
| Ad | Türk-İslam Edebiyatında Mesnevi Geleneği |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. NURAN ÖZTÜRK |
Dersin Amacı / Hedefi
dinî-tasavvufî manzum eserlerde tercih edilen “mesnevi” nazım şeklinin tanıtılması
Dersin İçeriği
Türk İslam Edebiyatı kapsamında yazılan belli başlı mesnevilerin metinlerinin incelenmesi, birbiriyle karşılaştırılıp değerlendirilecektir.
Dersin Ön Koşulu
ön koşul yoktur
Kaynaklar
Âmil Çelebioğlu, Türk Edebiyatında Mesnevi, İstanbul 1999. Mahmut Kaplan, Hayriyye-i Nâbî(İnceleme-Metin), AKDTYK AKM Yay. Ankara 1995. İsmail Ünver, Neşâtî, KTB Yayınları, Ankara 1986 Vasfi Mahir Kocatürk, Hüsn ile Aşk, Ahmet Halit Kitabevi, İstanbul 1944. Abdülkadir Karahan, Hakani Mehmed Bey’in Hilye-i Şerife’si, Sabah Gazetesi Yay., İstanbul 1992.
Notlar
İsmail Ünver, “Mesnevi”, Türk Dili, Türk Şiiri Özel Sayısı II (Divan Şiiri), TDK Yayınları, Cilt: LII, Sayı: 415, 416, 417, Ankara 1986, ss. 430-463. Büyük Türk Klâsikleri, C.5., Ötüken Yayınları, İstanbul 1987. (Teşrifâtü’ş-şu’arâ’dan 241, Zafer-nâme’den 242.)
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Arap, Fars ve Türk Edebiyatının ortak konulu mesnevilerini bilir. |
| ÖÇ02 | Mesnevilerin yapı sal özelliklerini kavrar. |
| ÖÇ03 | Mesnevi yazmakla şöhret olan şairleri ve hamse sahiplerini tanır. |
| ÖÇ04 | Mesnevilerdeki tarihi seyrin ve değişimin farkına varır. |
| ÖÇ05 | Mesnevileri edebi türlerine göre tasnif edebilir. |
| ÖÇ06 | Mesnevi bölümlerini gösterebilir. |
| ÖÇ07 | Mesnevilerle ilgili bilimsel bilgi ve yayınları takip edebilir. |
| ÖÇ08 | Eski ve yeni kültüre ait anlatı türlerini karşılaştırabilir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalının alt bilim dalları ile ilgili klasik kaynakları tanır ve kullanır. | 3 |
| PÖÇ02 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili çağdaş yerli ve yabancı yayınları takip edebilme becerisine ulaşır. | 2 |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili problemlere eleştirel bir zihniyet ve bakış açısı ile yaklaşabilir. | 4 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yüksek lisans seviyesinde elde ettiği bilgileri yeniden yorumlayabilme ve üretebilme yetisine sahip olur. | 4 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bilimsel çalışmalarında ele aldığı konuyu kurgulama ve mantıksal çerçevede kompoze edebilme becerisini kazanır. | 3 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yüksek lisans seviyesinde bilimsel çalışmaları elde etmede ve kullanmada modern teknolojik imkanlardan faydalanabilme (basılı, görsel ve işitsel vb.) yeteneğini elde eder. | 2 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bu bilimsel faaliyetleri gerçekleştirirken bilimsel, kültürel ve ahlaki değerleri koruyabilme ve bunları içselleştirebilme kabiliyetini haiz olur. | 5 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İlahiyat bilimleri ve diğer bilim dallarından istifade ederek disiplinler arası yaklaşımlara açık olur. | 3 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | İslâm tarihi ve sanatları alanında uzmanlık gerektiren bir çalışmayı ekip üyesi ve bağımsız olarak yürütebilme becerisini kazanır. | 2 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam kültür ve medeniyetinin ilim, tarih, sanat, musiki ve edebiyatıyla bir bütün olduğunu kavrar. | 5 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi Sanatları Bölümünün alt bilim dalları İslam Tarihi, Türk İslam Edebiyatı, Türk İslam Sanatları ve Türk Dini Musikisi alanlarında ortak bilgi ve yeterliklere sahiptir. | 5 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ekiple çalışma becerilerini kullanır | 3 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü'nün alt bilim dalları ile ilgili temel bilgi ve yaklaşımları öğrenir. | 2 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bilimsel faaliyetlerini etik kurallara uygun biçimde sürdürür. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Mesnevinin tanımı, kapsamı, tarihi gelişimi, mesnevi çeşitleri ve öne çıkan örnekleri | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Yusuf Hâs hâcib’in Kutadgu Bilig adlı mesnevisinin okutulması | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 3 | Yunus Emre’nin Risaletü’n-Nushiyye adlı mesnevisinin okutulması | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 4 | Mevlana’nın Mesnevisi’nin okutulması | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 5 | Ahmedi'nin İskendernâme'sinin okutulması | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 6 | Yusuf Hakiki Baba’nın Mahabbetnâme adlı mesnevisi ile Nidâî’nin Genc-i Esrâr-ı Ma’nî adlı mesnevisinin karşılaştırılması | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 7 | Ali Şir Nevaî’nin Lisanü’t-Tayr adlı mesnevisi ile Gülşehri’nin Mantıku’t-tayr adlı mesnevisi’nin Karşılaştırılması | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ara sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
| 9 | Şeyyad Hamza’nın Yusuf u Zelha mesnevisi ile Diyarbakırlı Ahmedi’nin Yûsuf u Züleyha Mesnevisi’nin karşılaştırılması | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 10 | Süleyman Çelebi’nin Vesiletü’n-Necat adlı mesnevisi ile İpsalalı Ebu’l-Hayr’ın Mevlidinin karşılaştırılması | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Hakanî´nin Hilye-i Şerîfe´si | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 12 | Neşâtî Ahmet Dede´nin Mirâciyye’si | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 13 | Mesnevi biçiminde yazılmış tezkire: Güftî´nin Teşrifâtü’ş-Şu’arâsı | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 14 | Nâbî´nin Hayriyesi | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 15 | Şeyh Galib´in Hüsn ü Aşk´ı | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 16 | Ali Şir Nevai'nin Sedd-i İskender adlı mesnevisi | Mesnevi örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 17 | Final Sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 12 | 6 | 72 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 3 | 3 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 5 | 5 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 150 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,00 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||