TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | İTS717 |
| Ad | Edebi Sanatlar |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. NURAN ÖZTÜRK |
Dersin Amacı / Hedefi
Türk şiirinin belagat unsurlarından olan edebi sanatların öğretilmesi ve örnek metinler üzerinde bunların belirlenebilmesi amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Türk edebiyatında sıklıkla kullanılan ve mecaz-ı mürsel, teşbih, kinaye, tezat, mübalağa vb. adlarla anılan sanatlar örneklerle anlatılacaktır.
Dersin Ön Koşulu
ön koşul yoktur.
Kaynaklar
Numan Külekçi, Açıklamalar ve Örneklerle Edebî Sanatlar, Ankara 1999, Akçağ Yay. İskender Pala, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, İstanbul 2011, Kapı Yay. Muallim Naci, Edebiyat terimleri, Istılahat-ı edebiye, Haz. Yekta Saraç, İstanbul 2004, Gökkubbe Yay. Ali Nihad Tarlan, Edebiyat Mes’eleleri, İstanbul 1981, Ötüken Yay. Ahmet Cevdet Paşa, Belâgât-ı Osmaniye, Haz. Turgut Karabey, Mehmet Atalay, Ankara 2000, Akçağ Yay. Yekta Saraç, Klasik Edebiyat Bilgisi Belâgât, İstanbul 2004, Gökkubbe Yay. M. K. Bilgegil, Edebiyat Bilgi ve Teorileri, Erzurum 1980, Atatürk Üniversitesi Yayınları.
Notlar
İ. H. Sevük, Edebiyat Bilgileri, İstanbul 1942, Remzi Kitabevi.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Söz sanatlarının edebiyatttaki etkisini anlar. |
| ÖÇ02 | Sözün hakikat ve mecaz yönünü kavrar. |
| ÖÇ03 | Metafor, Analoji , Retorik gibi Batılı terimlerin Türk Edebiyatındaki karşılıkları ile karşılaştırabilir. |
| ÖÇ04 | Belâgatın bölümleri (beyan, bedii, ma'ani) arasındaki farkları ve benzerlikleri öğrenir. |
| ÖÇ05 | Edebî sanatların söze dayalı olanlarını bilir. |
| ÖÇ06 | Edebî sanatların anlama dayalı olanlarını bilir. |
| ÖÇ07 | Bir edebî eserde bulunan sanatları tespit edebilir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalının alt bilim dalları ile ilgili klasik kaynakları tanır ve kullanır. | 1 |
| PÖÇ02 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili çağdaş yerli ve yabancı yayınları takip edebilme becerisine ulaşır. | 1 |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili problemlere eleştirel bir zihniyet ve bakış açısı ile yaklaşabilir. | 4 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yüksek lisans seviyesinde elde ettiği bilgileri yeniden yorumlayabilme ve üretebilme yetisine sahip olur. | 4 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bilimsel çalışmalarında ele aldığı konuyu kurgulama ve mantıksal çerçevede kompoze edebilme becerisini kazanır. | 3 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yüksek lisans seviyesinde bilimsel çalışmaları elde etmede ve kullanmada modern teknolojik imkanlardan faydalanabilme (basılı, görsel ve işitsel vb.) yeteneğini elde eder. | 3 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bu bilimsel faaliyetleri gerçekleştirirken bilimsel, kültürel ve ahlaki değerleri koruyabilme ve bunları içselleştirebilme kabiliyetini haiz olur. | 2 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İlahiyat bilimleri ve diğer bilim dallarından istifade ederek disiplinler arası yaklaşımlara açık olur. | 3 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | İslâm tarihi ve sanatları alanında uzmanlık gerektiren bir çalışmayı ekip üyesi ve bağımsız olarak yürütebilme becerisini kazanır. | 2 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam kültür ve medeniyetinin ilim, tarih, sanat, musiki ve edebiyatıyla bir bütün olduğunu kavrar. | 5 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi Sanatları Bölümünün alt bilim dalları İslam Tarihi, Türk İslam Edebiyatı, Türk İslam Sanatları ve Türk Dini Musikisi alanlarında ortak bilgi ve yeterliklere sahiptir. | 4 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ekiple çalışma becerilerini kullanır | 2 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü'nün alt bilim dalları ile ilgili temel bilgi ve yaklaşımları öğrenir. | 2 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bilimsel faaliyetlerini etik kurallara uygun biçimde sürdürür. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Klasik belagat şubelerinden Beyan ve Bedii | Klasik belagat hakkında | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Edebi sanatların tanımı ve tasnifi | Edebi Sanatlar hakkında | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 3 | Lafızla ilgili sanatlar: Cinas ve türleri | Metin Şerhi Örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 4 | Lafızla ilgili sanatlar: iştikak, kalb, aks ve örnek şiirler üzerinde inceleme | Söze dayalı sanatlar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 5 | Lafızla ilgili sanatlar: iade, reddü´l-acüz ale´s-sadr ve şiirler üzerinde inceleme | Kelime ile yapılan sanatlar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 6 | Lafızla ilgili sanatlar: Seci, tarsi ve şiirler üzerinde inceleme | Söz sanatları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 7 | Lafızla ilgili sanatlar: Aliterasyon ve şiirler üzerinde inceleme | Aliterasyon hakkında | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 8 | Harf ve yazıya bağlı hünerler: Muamma, lugaz ve örnek şiirler üzerinde inceleme | Edebiyatta Harf ve yazı sanatları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 9 | Harf ve yazıya bağlı hünerler: Mühmel, Muvaşşah ve örnek şiirler üzerinde inceleme | Akrostiş | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 10 | Harf ve yazıya bağlı hünerler: Mühmel, Mucem, Hayf, Rakta, Tashif ve örnek şiirler üzerinde inceleme | Kelime oyunları, yazma hünerleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 11 | Ara Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
|
| 12 | Mana ile ilgili sanatlar: Tezad, Mugalata-i maneviye ve örnek şiirler üzerinde inceleme | Manaya ilişkin sanatlar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | Mana ile ilgili sanatlar: Tevcih, tecahül-i arif, istifham ve örnek şiirler | Edebî örnekler | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 14 | Mana ile ilgili sanatlar: Teşhis, hüsn-i talil, tekrir, iktibas, tenasüb ve örnek şiirler üzerinde inceleme | Edebî örnekler | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 15 | Mana ile ilgili sanatlar: Leff ü neşr, sihr-i halal ve örnek şiirler üzerinde inceleme. | Edebî örnekler | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 16 | Mana ile ilgili sanatlar: Mübalağa, ifrat, tefrit ve örnek şiirler üzerinde inceleme | Edebî Örnekler | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 17 | Final Sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 4 | 56 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 5 | 9 | 45 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 3 | 3 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 4 | 4 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 150 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,00 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||