TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
| İSLAM TARİHİ VE SANATLARI (YL) (TEZLİ) | |
| Kod | İTS707 |
| Ad | İslam Tarihi Kaynakları I |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. FATİH YAHYA AYAZ |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
İslâm Tarihi kaynaklarını tanımak ve bunları bilimsel çalışmalarda kullanabilecek beceriye sahip olmak
Dersin İçeriği
kaynak ve araştırma eser meselesi, siyer yazıcılığının başlangıcı, kaynakların dönemlendirilmesi, siyer ve İslâm tarihi kaynak ve müellifleriı, örnek metinlerin okunması
Dersin Ön Koşulu
Zorunlu ve seçmeli dersleri almış olmak.
Kaynaklar
Şaban Öz, İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri, İstanbul 2008
Notlar
1. Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı 2. Mübahat S. Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usûl, İstanbul 1991 3. A. Zeki Velidî Togan, Tarihte Usûl, İstanbul 1985 4. M. Şemseddin Günaltay, İslâm Tarihinin Kaynakları, İstanbul 1991 5. Siyer ve ilk dönem İslâm tarihi kaynakları 6. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi´nin (DİA) ilgili maddeleri
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Kaynak-zaman ilişkisini kavrar |
| ÖÇ02 | İlk dönem İslâm tarihi kaynaklarını tanır |
| ÖÇ03 | Kaynak tenkidini öğrenir |
| ÖÇ04 | Kaynakları dönemine ve türüne göre tasnif edebilir. |
| ÖÇ05 | Biyobibliyografik eserleri bilir |
| ÖÇ06 | Kaynak-araştırma farkını öğrenir |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanında lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir. | 5 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanında kazanılan lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır. | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanlarında uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır. | |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanır. | |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği bilgiler aracılığıyla farklı disiplin alanlarındaki bilgileri bütünleştirerek yeni bilgiler oluşturur. | |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanına özgü sorunları en uygun araştırma yöntem ve teknikleri ile çözümler. | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanıyla ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni yaklaşımlar geliştirir. | 2 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Eğitim, kültür ve sanat alanlarında yürütülen çalışmalarda bireysel olarak bağımsız çalışır ve/veya ekip çalışmalarında sorumluluk alarak çözüm üretir. | 2 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapar; kişisel, kurumsal ve ekip çalışmalarını uzmanlık düzeyinde organize eder. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. | 2 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanıyla ilgili edindiği bilgileri sorumluluğu altındaki kişi ve gruplara etkin biçimde öğretir. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Kaynak ve Araştırmaların mahiyeti | Tarihte usûl eserlerinin kaynak tenkidiyle ilgili kısımları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 2 | Kaynak tenkidi I | Mübahat S. Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usûl, s. 28-35 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Örnek Olay |
| 3 | Kaynak tenkidi II | Mübahat S. Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usûl, s. 28-35 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Örnek Olay |
| 4 | Siyer yazıcılığının ortaya çıkışı | aban Öz, İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri, s. 13-22; Mehmet Özdemir, "Siyer Yazıcılığı Üzerine", Milel ve Nihal, IV/3 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | İslâm Tarihi kaynaklarının genel bir değerlendirmesi ve dönemlendirme | Eyüp Baş, İslâm Tarihi El Kitabı, s. 32-40; Sabri Hizmetli, İslâm Tarihi, s. 12-49 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 6 | Biyobibliyografik eserler | Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, s. 3-8 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Cahiliyye ve Hz. Peygamber dönemleriyle ilgili kaynak ve araştırmalara giriş | Şaban Öz, Siyer´e Giriş, s. 11-33; DİA, "Siyer ve Megâzî" mad. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 8 | ara sınav | ara sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | İlk kaynaklar I (İbn İshak) | DİA, "İbn İshâk" mad.; İbn İshak´ın eserinden seçilmiş metinler | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 10 | İlk kaynaklar II (İbn Hişâm) | DİA, "İbn Hişâm" mad.; İbn Hişâm´ın eserinden seçilmiş metinler | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 11 | İlk kaynaklar III (Vâkıdî) | Şaban Öz, İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri, s. 300-348; Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, s. 28-30; Vâkıdî´nin eserinden seçilmiş metinler | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 12 | İlk kaynaklar IV (İbn Sa´d) | DİA, "İbn Sa´d" mad.; İbn Sa´d´ın eserinden seçilmiş metinler | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | İlk kaynakların tenkit ve mukayesesi | Şaban Öz, İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Kur´ân-ı Kerîm´in Siyer için kaynaklığı üzerine değerlendirme; Hz. Peygamber dönemiyle ilgili diğer kaynakların (Hadis ve Tefsir kaynakları) İslâm tarihinde kullanılması | Şaban Öz, İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri, s. 23-43 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Cahiliyye ve Hz. Peygamber dönemleriyle alâkalı araştırma eserleri | Örnek olarak, DİA, "Muhammed" maddesinin bibliyografya kısmı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 16 | final sınavı | final sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | final sınavı | final sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||