TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
| İSLAM TARİHİ VE SANATLARI (YL) (TEZLİ) | |
| Kod | İTS743 |
| Ad | Osmanlı Tarihinin Arşiv Kaynakları |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi Aygül DÜZENLİ |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Dr. Öğr. Üyesi Aygül DÜZENLİ
(Güz)
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Osmanlı Devleti ile ilgili arşiv kaynakların tanıtmak, Osmanlı tarihi araştırmaları için gerekli yazılı belgeleri okuma ve yorumlama bilgisinin kazandırılması
Dersin İçeriği
Osmanlı Devleti ile ilgili arşiv kaynakların tanıtılması Osmanlı Tarihi ile ilgili belgelerin tanınması
Dersin Ön Koşulu
Zorunlu ve seçmeli dersleri almış olmak.
Kaynaklar
Başbakanlık Osmanlı Arşivi Katalogları Rehberi, Ankara 1995 Afyoncu, Erhan, Tanzimat Öncesi Osmanlı Tarihi Araştırma Rehberi, İstanbul 2007 Akgündüz, Ahmet, Şer’iye Sicilleri I-II, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul 1998. Atlı, H. Halit, Örnek Çözümlemelerle Osmanlıca Edebi Metinleri ve Arşiv Belgeleri, Hayrat Neşriyat, Isparta 2014. Başbakanlık Osmanlı Arşiv Rehberi, Haz. Yusuf İhsan Genç ve diğerleri, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, İstanbul 2000. Başbakanlık Osmanlı Arşivi Metin Örnekleri, Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Eminoğlu, Mehmet, Osmanlı Vesikalarını Okumaya Giriş, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2015. Ergin, Muharrem, Osmanlıca Dersleri, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 2015. Kurt, Yılmaz – Ceyhan, Muhammed, Osmanlı Paleografyası ve Osmanlı Diplomatikası, Akçağ Yayınları, Ankara 2015. Kütükoğlu, Mübahat S., Osmanlı Belgelerinin Dili, Türk Tarih kurumu, Ankara 2013. Sakin, Orhan, Osmanlı Arşiv Belgeleri Okuma Klavuzu, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2015. Şemseddin Sami, Kâmus-ı Türkî, Dersaadet 1317. Şeriyye Sicil Defterleri Metin Örnekleri, Başbakanlık Osmanlı Arşivi.
Notlar
Atillâ Çetin, “Osmanlı Arşivlerinin Tarihçesi”, Osmanlı Arşivleri ve Osmanlı Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul, 1985, s. 63-71. Halil İnalcık, “Bursa Şer’iye Sicillerinde Fatih Sultan Mehmed’in Fermanları”, Belleten, XI/44 (1947), s. 693-709. İsmet Binark, Arşiv ve Arşivcilik Bilgileri, Ankara, 1980.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Osmanlı arşiv kaynaklarını tanır. |
| ÖÇ02 | Osmanlı Devleti ile ilgili arşiv kaynaklarını tarihçilik bakış açısıyla yorumlar. |
| ÖÇ03 | Arşiv belgelerinin ve klasik kaynakların nasıl kullanılabileceğini tartışır. |
| ÖÇ04 | Osmanlı Devleti ile ilgili arşiv kaynaklarını kullanarak bilgi üretir. |
| ÖÇ05 | Çeşitli yazı çeşitleriyle yazılmış metinleri okur. |
| ÖÇ06 | Osmanlı Türkçesiyle yazılmış metinleri sözlük yardımıyla çözümler. |
| ÖÇ07 | Arşivlerde belirlediği konulara göre Osmanlıca belge araştırır. |
| ÖÇ08 | Yüksek lisans çalışmalarında kendisine yardımcı olacak bilgileri elde eder. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanında lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür. | 3 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanında kazanılan lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır. | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanlarında uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır. | |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanır. | |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği bilgiler aracılığıyla farklı disiplin alanlarındaki bilgileri bütünleştirerek yeni bilgiler oluşturur. | 5 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanına özgü sorunları en uygun araştırma yöntem ve teknikleri ile çözümler. | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır. | 3 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanıyla ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni yaklaşımlar geliştirir. | 3 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Eğitim, kültür ve sanat alanlarında yürütülen çalışmalarda bireysel olarak bağımsız çalışır ve/veya ekip çalışmalarında sorumluluk alarak çözüm üretir. | 3 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapar; kişisel, kurumsal ve ekip çalışmalarını uzmanlık düzeyinde organize eder. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. | 3 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanıyla ilgili edindiği bilgileri sorumluluğu altındaki kişi ve gruplara etkin biçimde öğretir. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Dersin içeriği, amaçları, sınırları, kaynak bilgisi ile ilgili kaynakların tanıtımı | Sunum | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 2 | Başbakanlık Devlet Arşivleri ve Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı ve burada bulunan arşiv kaynaklarının genel bir tanıtımı | Sunum | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 3 | Hatt-ı Hümayunlar, Fermanlar | Ödev Sunum | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Soru-Cevap |
| 4 | Osmanlı Devleti’nde tahrir geleneği ve Tahrir Defterlerinin tanıtımı | Ödev Sunum | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 5 | Mufassal tahrir defterlerinin tanıtımı | Ödev Sunum | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 6 | İcmal defterlerinin tanıtımı | Ödev Sunum | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 7 | Evkaf defterlerinin tanıtımı | Ödev Sunum | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 8 | Ara Sınavlar | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
| 9 | Mühimme, Ruznamçe, Sancak Tevcih defterlerinin tanıtımı | Ödev Sunum | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 10 | Aklâm-ı sitte hakkında bilgi | Ödev Sunum | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 11 | Matbu Metin İncelemeleri I | Ödev Sunum | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 12 | Matbu Metin İncelemeleri II | Ödev Sunum | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Soru-Cevap |
| 13 | Matbu Metin İncelemeleri III | Ödev Sunum | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 14 | Matbu Metin İncelemeleri IV | Ödev Sunum | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Soru-Cevap |
| 15 | Matbu Metin İncelemeleri V | Ödev Sunum | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 16 | Matbu Metin İncelemeleri VI | Ödev Sunum | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Soru-Cevap |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri
| Değerlendirme Türü | Yarıyıl İçi / Yıl İçi Etkisi | Yarıyıl Sonu / Yıl Sonu Etkisi |
|---|---|---|
| 1. Ara Sınav | 100 | 40 |
| Genel Değerlendirme | ||
| Yarıyıl İçi / Yıl İçi Toplam | 100 | 40 |
| 1. Yıl Sonu Sınavı | - | 60 |
| Genel Toplam | - | 100 |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||