TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | İTS828 |
| Ad | Türk-İslam Edebiyatında Karşılaştırmalı Metin Çözümlemeleri |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi BİLAL ERDEM DAĞISTANLIOĞLU |
Dersin Amacı / Hedefi
Türk-İslam edebiyatında (Osmanlı ve Çağatay sahası) münacat, mevlid, nât, tevhid, hilye vd. türlerin gelişimini tarihsel dönemler düzleminde kavrar, yorumlar. Klâsik edebiyatında belli başlı tezkire metinlerini tanır.
Dersin İçeriği
Yüzyıllara göre münacat, mevlit, nât, tevhid ve hilye vd. türlerinin örnekleri ve yazarlarının hayatları hakkında bilgi verilir.
Dersin Ön Koşulu
Ön koşul bulunmamakta.
Kaynaklar
İsmail Hakkı Aksoyak, “Metin Şerhi, Eski Türk Edebiyatı El kitabı”, (Grafiker Yayıları, Ankara). Prof. Dr. Ömür Ceylan, “Tasavvufî Şiir Şerhleri” (Kitabevi Yayınları, İstanbul). Mevlid-name, Fatih Köksal, TDV Yayınları. Türk Edebiyatında Münacat, Abudlhakim Koçin, TDV Yayınları. Ahmed-i Dâî, Ceng-nâme. Hoca Ahmed-i Fakîh, Çarh-nâme. Nezahat Öztekin, “İslâmî Türk Edebiyatına Giriş ve Metin Şerhi” (İzmir). Prof. Dr. Mehmed Çavuşoğlu, “Divanlar Arasında” (Akçağ Yayınları, Ankara). 16. yüzyıl Klasik Türk Edebiyatında Tevhid, Şerife Uzun, TDV Yayınları. Divan Şiirinde Nât, Emine Yeniterzi, TDV Yayınları. Türk Edebiyatında Tevhid, Ali Nihad Tarlan, İstanbul Burhaneddin Matbaası. ERASLAN, Kemal (1986), "Çağatay Şiiri", Türk Dili Türk Şiiri Özel Sayısı-II, Ankara. İNAN, Abdülkadir (1976), "Çağatay Edebiyatı", Türk Dünyası El Kitabı, TKAE Yayınları, Ankara. KÖPRÜLÜ, Fuat (1945), "Çağatay Edebiyatı", İslam Ansiklopedisi, İstanbul.
Notlar
Ferit Devellioğlu, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Şemseddin Sami, Kamus-ı Türkî. Muallim Naci, Lugat-i Naci.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Klâsik edebiyatın farklı dönemlerinde yer alan münacat, mevlit, nât, tevhid, hilye vd. türlerin örneklerini karşılaştırırarak değerlendirir. |
| ÖÇ02 | Klasik dönemde (Osmanlı ve Çağatay sahası) yazılmış mensur metinleri çözümleyebilir. |
| ÖÇ03 | Edebi eserlerin içeriklerinin yüzyıllara göre değişimlerini tespit edip, metinleri karşılaştırmalı olarak inceleyebilir. |
| ÖÇ04 | Türk İslam edebiyatının türlerinden Türkçe Kur'an tercümelerinin tarihçesini bilir. |
| ÖÇ05 | Türk İslam edebiyatının örneklerinden sure tefsirleri hakkında bilgi elde eder. |
| ÖÇ06 | Türk tasavvuf edebiyatındaki metinlerin özelliklerini diğerlerinden ayırt eder. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanıyla ilgili çağdaş yerli ve yabancı yayınları takip edebilme becerisine ulaşır. | 2 |
| PÖÇ02 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili problemlere eleştirel bir zihniyet ve bakış açısı ile yaklaşabilir. | 3 |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Doktora seviyesinde elde ettiği bilgileri yeniden yorumlayabilme ve üretebilme yetisine sahip olur. | 3 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Bilimsel çalışmalarında ele aldığı konuyu kurgulama ve mantıksal çerçevede kompoze edebilme becerisini kazanır. | 3 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Doktora seviyesinde bilimsel çalışmaları elde etmede ve kullanmada modern teknolojik imkanlardan faydalanabilme (basılı, görsel ve işitsel vb.) yeteneğini elde eder. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bu bilimsel faaliyetleri gerçekleştirirken bilimsel, kültürel ve ahlaki değerleri koruyabilme ve bunları içselleştirebilme kabiliyetini haiz olur. | |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İlahiyat bilimleri ve diğer bilim dallarından istifade ederek disiplinler arası yaklaşımlara açık olur. | 3 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslâm tarihi ve sanatları alanında uzmanlık gerektiren bir çalışmayı ekip üyesi ve bağımsız olarak yürütebilme becerisini kazanır. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam kültür ve medeniyetinin ilim, tarih, sanat, musiki ve edebiyatıyla bir bütün olduğunu kavrar. | 4 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam Tarihi Sanatları Bölümünün alt bilim dalları İslam Tarihi, Türk İslam Edebiyatı, Türk İslam Sanatları ve Türk Dini Musikisi alanlarında ortak bilgi ve yeterliklere sahiptir. | 1 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ekiple çalışma becerilerini kullanır. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü'nün alt bilim dalları ile ilgili temel bilgi ve yaklaşımları öğrenir. | |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel faaliyetlerini etik kurallara uygun biçimde sürdürür. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Metin şerhi, metin açıklaması, metin incelemesi, metin tahliline ilişkin tanımlar, özellikleri ve aralarındaki farklara ilişkin bilgiler. Klasik Türk şiiri metinlerinin şerhi için bilinmesi gereken temel hususlar. | Bulunmamakta. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Metin İncelemeleri: Fuzuli Divanı ve şerhi | Okuma ve Metin Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 3 | Metin incelemeleri: Yunus Emre Divanı Şerhi | Okuma ve Metin Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Soru-Cevap |
| 4 | Metin incelemeleri: Baki Divanı Şerhi | Okuma ve Metin Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Soru-Cevap, Grup Çalışması, Anlatım |
| 5 | Metin incelemeleri: Nabi Divanı Şerhi | Okuma ve Metin Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 6 | Metin incelemeleri: Niyazi-i Mısrî Divanı Şerhi | Okuma ve Metin Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Soru-Cevap, Gösterip Yaptırma |
| 7 | Metin incelemeleri: Fatih Divanı Şerhi | Okuma ve Metin Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 8 | Ara Sınavlar | sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Metinlerde kullanılan dilin asırlar içerisindeki değişim seyri ve örnekleri | Okuma ve Metin Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 10 | Manzum ve nesir yazıdaki dil farklılıkları | Okuma ve Metin Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 11 | Metin incelemeleri: Lutfî Divanı Şerhi | Okuma ve Metin Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 12 | Metin incelemeleri: Sekkâkî Divanı Şerhi | Okuma ve Metin Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 13 | Metin incelemeleri: Nevâî Divanı Şerhi | Okuma ve Metin Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 14 | Metin incelemeleri: Babür Hatıratı | Okuma ve Metin Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 15 | Satır arası Kur'an tercümelerinin ilk örnekleri | Okuma ve Metin Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 16 | Dönemin değerlendirmesi | Metin Çözümleme Uygulamaları | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 4 | 56 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 3 | 16 | 48 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 2 | 2 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 150 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,00 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||